Οι εσωτερικές εξελίξεις δεν ήταν ποτέ άμοιρες των μεγάλων ανατροπών στην περιοχή μας και στον κόσμο
Του Απόστολου Αποστολόπουλου
Τρεις φορές από τη δεκαετία του ’50 ένα δυναμικό λαϊκό πλειοψηφικό ρεύμα έθεσε επιτακτικά το αίτημα της Κοινωνικής Δικαιοσύνης και της Εθνικής Ανεξαρτησίας – Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Ανατράπηκε και τις τρεις με διάφορους τρόπους και διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Η χούντα έβαλε στο γύψο τη χώρα, ανέκοψε την ορμή των δημοκρατικών νεοαστών (τυπικός εκπρόσωπος ο Τρίτσης) και του μαχητικού λαϊκού κινήματος. Το ΠΑΣΟΚ του Α.Γ. Παπανδρέου απορρόφησε, με δόλωμα τον πατριωτισμό, τους δημοκρατικούς νεοαστούς και την ΕΑΜική Αριστερά, διακηρύσσοντας ότι «η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», αλλά στην πράξη η εξάρτηση παρέμεινε αναλλοίωτη. Την τρίτη φορά τα λαϊκά αιτήματα απεμπολήθηκαν από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ με πρωταρχική ευθύνη του ίδιου του κ. Τσίπρα.
Η μεταστροφή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ πυρπολεί το αναγεννώμενο, κυριολεκτικά, από την τέφρα του λαϊκό κίνημα. Ειδικότερα η Αριστερά, ως συνώνυμο της συνέπειας λόγου/πράξης και εμπιστοσύνης ηγεσίας/λαού, υπέστη βαρύ πλήγμα. Εδραιώνεται η αντίληψη «όλοι ίδιοι είστε». Χειρότερη υπηρεσία προς τη χώρα δεν μπορούσε να υπάρξει. Η απαξίωση είναι γενική, πλήρης, ολοκληρωμένη, σε όλο το κατεστημένο πολιτικό φάσμα. Κανείς να μην εκπλαγεί αν ο ΣΥΡΙΖΑ πληρώσει άμεσα την παρασπονδία του στις εκλογές, με πολύ βαρύτερο τίμημα από ό,τι οι προηγούμενοι.
Οι πανηγυρισμοί για την, επιτέλους, «εθνική» συνεννόηση ηχούν μάλλον ως πένθιμο εμβατήριο παρά ως Συμφωνία της Χαράς. Όχι επειδή, όπως επιμένουν πολλοί στην Αριστερά, θα πρόκειται περί κυβέρνησης αστών και «προδοτών του λαού». Αλλά επειδή πρόκειται περί συναγελασμού των ηττημένων και απαξιωμένων, εντός και εκτός της χώρας, που επιμένουν να εμφανίζονται ως σωτήρες εφαρμόζοντας, με το μνημόνιο, όσα έχουν ήδη απορριφθεί από τους άμεσα ενδιαφερόμενους: εμάς. Στρέφοντας, μάλιστα, εναντίον μας το αποτέλεσμα των εκλογών. Αφού θα τους ψηφίσουμε, εμείς θα φταίμε για όσα πάθουμε. Κάθε μελλοντικός διαμαρτυρόμενος είναι εκ των προτέρων φταίχτης και η (αναπόφευκτη) βία εναντίον του, είναι προκαταβολικά δικαιολογημένη.
Ποια εθνική ενότητα
Το επίμαχο είναι ότι τα μνημόνια δεν έπληξαν μια τάξη, μια μερίδα, μια κατηγορία του πληθυσμού αλλά την πλειοψηφία, όλους μαζί, αστούς και πληβείους. Για άλλη «εθνική ενότητα» μιλάνε, λοιπόν, όσοι (όλοι) σχεδιάζουν μετεκλογικές κυβερνητικές συνεργασίες προς εφαρμογή των μνημονίων και εντελώς διαφορετικό πράγμα σκέπτονται όσοι επιζητούν εθνική ενότητα για τη σωτηρία της πατρίδας, του έθνους, δηλαδή όλων μας. Η διάκριση είναι σαφής και ευδιάκριτη.
Οι αντιφρονούντες κατηγορούσαν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν προετοίμαζε τον κόσμο για την αναπόφευκτη σύγκρουση με τους εταίρους. Αποδείχθηκε, με το δημοψήφισμα, ότι έλλειμμα προετοιμασίας είχε η ηγεσία και όχι ο κόσμος. Έλλειμμα γνώσης του αντιπάλου, έλλειμμα στρατηγικής και τακτικής, έλλειμμα ρεαλισμού, έλλειμμα αποφασιστικότητας. Και περίσσευμα εμπιστοσύνης στις υποσχέσεις στήριξης από τις ΗΠΑ. Η συλλογική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήξερε ούτε έμαθε ότι και οι πιο ειλικρινείς υποσχέσεις τηρούνται μόνο στο βαθμό που εσύ ο ίδιος δεν έχεις εξευτελιστεί, δεν είσαι στο απόλυτο έλεος του αντιπάλου. Θα φανεί στο θέμα του χρέους.
Το πρώτο και ουσιώδες
Η κοινοβουλευτική παρουσία των αντιφρονούντων έχει, ασφαλώς, τη σημασία της, αλλά η προετοιμασία της ηγεσίας τους είναι κατά πολύ σημαντικότερη, αποφασιστική. Το πρώτο και ουσιώδες τώρα είναι να ανασυγκροτηθεί η αυτοπεποίθηση του κόσμου, να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην ορθότητα του αντιμνημονιακού προσανατολισμού, η εμπιστοσύνη στην ηγεσία των αντιφρονούντων ότι δεν θα εγκαταλείψει αλλά και δεν θα τον οδηγήσει σε νέα αδιέξοδα. Το δημοψήφισμα απέδειξε ότι η σαφής (και ορθή) πολιτική τοποθέτηση συσπειρώνει και ωθεί σε κίνηση/δράση. Η οργάνωση είναι απλώς ένα εργαλείο, χρήσιμο αν δεν επαναλαμβάνει αυταρχικά πρότυπα όπου τα μέλη είναι άβουλα υποχείρια και οι οπαδοί υποκείμενα «χειρισμού» μιας άνωθεν σοφίας. Ώς τώρα, όμως, όπως και παλαιότερα, «ο λαός προπορεύεται» και η ηγεσία δεν ακολουθεί, λέγοντας ότι «αυτή ξέρει», όπως οι κατασκευαστές πλυντηρίων. Αλλά ο κόσμος δεν είναι σωρός άπλυτων ρούχων.
Στην προεκλογική βιτρίνα εκτίθεται η παρασπονδία του ΣΥΡΙΖΑ, το 3ο Μνημόνιο και ως εκ τούτου, το νόμισμα, η παραμονή στην Ευρωζώνη, ευρύτερα στην Ε.Ε. Στο βάθος, επί δεκαετίες, εμμένει το αίτημα της ανεξαρτησίας, σήμερα με τη μορφή της οικονομικής απεξάρτησης, όπου απαιτείται προσδιορισμός άμεσων επιδιώξεων και στόχων. Π.χ. εναντίον του καπιταλισμού μπορεί να είναι κάποιος όσο θέλει και να έχει απόλυτο δίκιο. Αλλά είναι άλλο πράγμα να θεωρηθεί ότι ο αντικαπιταλισμός οφείλει να μετατραπεί σε εξωτερική πολιτική της χώρας «εν τοις πράγμασι», όταν ο καπιταλισμός είναι το μοναδικό παγκόσμιο σύστημα.
Σήμερα, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, οι αντιπαραθέσεις διεξάγονται εντός του μοναδικού συστήματος, ας το πάρουμε είδηση και απόφαση. Και δεν πρόκειται για απλή επανάληψη των γνωστών ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Αντιπαρατίθενται όσοι είναι υπέρ της αφομοίωσης χωρών και λαών στα δυτικά πρότυπα της νέας παγκόσμιας τάξης, της παγκοσμιοποίησης, δηλαδή ο δυτικός κόσμος με επικεφαλής τις ΗΠΑ και οι χώρες που επικαλούνται την εθνική ανεξαρτησία, BRICS κ.λπ. με πρωταγωνιστές τη Ρωσία και την Κίνα. Δεν πρόκειται τώρα για το «καπιταλισμός/σοσιαλισμός» αλλά για το δικαίωμα ύπαρξης μιας χώρας, μιας πατρίδας, δικαίωμα στην ιστορική ταυτότητα, ζήτημα ζωτικής προτεραιότητας ως προϋπόθεση κοινωνικής δικαιοσύνης. Είναι προφανές πού βρίσκονται τα ελληνικά συμφέροντα, αλλά είναι εξίσου σαφές πού συμφώνησαν οι ισχυρές δυνάμεις στη Γιάλτα να τοποθετήσουν την Ελλάδα, στο τέλος της παγκόσμιας αναταραχής. Οι εσωτερικές εξελίξεις δεν ήταν ποτέ άμοιρες των μεγάλων ανατροπών στην περιοχή μας και στον κόσμο.
Ανατροπές στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πεδίο προμηνύονται ραγδαίες.
