Επιμέλεια: Μιμίκα Κριτσανίδου
«Τα πρώτα συμπτώματα της HIV λοίμωξης εμφανίζονται στο 87% των ατόμων που μολύνονται από τον ιό HIV και εκδηλώνονται 2-4 εβδομάδες μετά την μόλυνση και μοιάζουν με τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης (πυρετός, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, υπνηλία, εξάντληση). Τα συμπτώματα της πρωτολοίμωξης μπορεί να είναι παρόμοια και με συμπτώματα άλλων σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων. Επίσης το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σε κάποιους ανθρώπους, ακόμα και αν δεν έχουν HIV.
Μερικοί άνθρωποι που μολύνονται με HIV παρουσιάζουν πολύ έντονα συμπτώματα, ενώ άλλοι δεν αισθάνονται τίποτα απολύτως. Όσοι έχουν συμπτώματα συνήθως παρουσιάζουν πυρετό, κούραση ή και αλλεργία.
Άλλα συνηθισμένα συμπτώματα μπορεί να είναι πονοκέφαλος, πρησμένοι αδένες και πονόλαιμος, τα οποία μπορεί να παρουσιαστούν μερικές μέρες ή εβδομάδες μετά τη μόλυνση με τον ιό», μας λέει η ACTUP. Τη ζωή του ως οροθετικός πρώην κρατούμενος, στο Νοσοκομείο του Αγ. Παύλου στον Κορυδαλλό, μας περιγράφει ο «Άρης».
«Άρης»
Το στίγμα του AIDS σε ακολουθεί και στη φυλακή και στην κοινωνία
Τι σημαίνει να είσαι οροθετικός και ταυτόχρονα κρατούμενος;
Ο οροθετικός κρατούμενος είναι μία ειδική περίπτωση κρατούμενου με πολλά επιπλέον προβλήματα. Κύριο ζήτημα είναι το στίγμα που σε χαρακτηρίζει και μέσα στη φυλακή, γιατί ο ξεχωριστός και απαράδεκτος χώρος προαυλισμού μας, έχει οπτική επαφή με το χώρο προαυλισμού των υπολοίπων κρατουμένων. Προκαταλήψεις πολλές, και μία πίεση ψυχολογική που γίνεται εντονότερη γιατί αφενός βρισκόμαστε απομονωμένοι σε συνθήκες ακατάλληλες και αφετέρου τα προβλήματα υγείας μας είναι σοβαρά. Στο Νοσοκομείο κρατουμένων Κορυδαλλού «Αγ. Παύλος» ο υπερπληθυσμός είναι σταθερή αξία, αλλά ειδικά για τους οροθετικούς έχει μία επιπλέον σημασία, γιατί η ασθένειά μας απαιτεί καλές συνθήκες διαβίωσης. Όλοι οι άνδρες οροθετικοί της Ελλάδας αναγκαστικά κρατούνται μόνο στον Αγ. Παύλο γιατί δεν τους δέχονται οι φυλακές.
Ο εγκλεισμός για 21 συνεχείς ώρες στους θαλάμους/κελιά, σε έναν μικρό χώρο του Νοσοκομείου, με ελάχιστο χρόνο προαυλισμού πρωί και απόγευμα είναι ήδη ένα μεγάλο ζήτημα. Επιπλέον, στο Νοσοκομείο επιτρέπεται το κάπνισμα και πωλούνται τσιγάρα, χωρίς ταυτόχρονα να υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για μη καπνίζοντες. Για τις γυναίκες κρατούμενες δεν υπάρχει ειδικά διαμορφωμένος χώρος και βρίσκονται σ’ ένα κομμάτι των γυναικείων φυλακών Κορυδαλλού. Για άνδρες και γυναίκες οροθετικούς/ες ένα παράδειγμα για μία σχετικά απαιτούμενη καλύτερη διαβίωση είναι ο χώρος που έχει διαμορφωθεί στον Ελαιώνα Θηβών για τους τοξικοεξαρτημένους που παρακολουθούν πρόγραμμα απεξάρτησης. Δηλαδή μικρά κτίσματα σε μία ανοικτή έκταση με καθαρό αέρα.
Στον Αγ. Παύλο, ακολουθείται το ειδικό διαιτολόγιο που απαιτείται;
Το φαγητό, ειδικά τώρα με την κρίση, έχει εξαθλιωθεί τελείως. Η ποσότητα μικρότερη και η ποιότητα εξακολουθεί να μην έχει καμία σχέση με αυτήν που ορίζει ο αρμόδιος γιατρός. Πλήρης ανεπάρκεια στην παροχή βιταμινών.
Φρούτα και λαχανικά ελάχιστα σε μικρές ποσότητες και με καμία ποικιλία στα είδη. Αντί για φρούτα μας δίνουν προκατασκευασμένα γλυκίσματα. Κρέας τρώμε αραιά και πού. Ψάρι, ακόμα πιο σπάνιο, στην καλύτερη περίπτωση μας δίνουν κατεψυγμένες γλώσσες. Η διατροφή ενός οροθετικού κρατούμενου είναι τελείως διαφορετική από εκείνη που θα έπρεπε να είναι. Αξίζει ν’ αναφέρουμε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα των οροθετικών είναι εξαιρετικά ευάλωτο και τα φάρμακα τοξικά, ισχυρά, με παρενέργειες. Τα φάρμακα χορηγούνται με ελλείψεις και καθυστερήσεις. Απαραίτητος κανόνας για τους οροθετικούς είναι η λήψη φαρμάκων να γίνεται χωρίς διακοπές και σε σταθερή βάση. Το μόνο όμως που χορηγείται σε μόνιμη και σταθερή βάση, όπως σε όλες τις φυλακές, είναι τα ψυχοφάρμακα. Παρ’ όλα αυτά, εμείς σαν κρατούμενοι πήραμε την πρωτοβουλία και απευθυνθήκαμε απευθείας σε εταιρίες τροφίμων οι οποίες ανταποκρίθηκαν αμέσως, αλλά η Διεύθυνση δεν έκανε δεκτές τις προσφορές τους και τις γύρισε πίσω. Το ίδιο ισχύει και για άλλες δωρεές, όπως π.χ. τηλεοράσεις και ψυγεία τα οποία επίσης δεν έγιναν δεκτά από τη Διεύθυνση των φυλακών, για λόγους άγνωστους σ’ εμάς.
Και τι ισχύει για τις άδειες εξόδου;
Σε μας τους οροθετικούς κρατούμενους θα έπρεπε η χορήγηση αδειών να γίνεται ανεξαρτήτως εθνικότητας, με πιο ελαστικά κριτήρια και με ιδιαίτερη ευαισθησία, γιατί παρατηρείται το φαινόμενο οι αλλοδαποί σπανίως να παίρνουν άδεια επειδή δεν έχουν να δηλώσουν σταθερό τόπο διαμονής. Όχι μόνο δεν συμβαίνει αυτό, αλλά αντ’ αυτού στην πρώτη άδεια πρέπει υποχρεωτικά να σε περιμένει να σε παραλάβει από το Νοσοκομείο κάποιος που οφείλει να ξέρει το πρόβλημα της υγείας σου, αφού στην υπεύθυνη δήλωση που κάνεις για να δηλώσεις τον τόπο παραμονής σου το δηλώνεις υπεύθυνα. Επιπλέον, θεωρητικά/δυνητικά, η κοινωνική λειτουργός πριν πάρεις την άδεια επισκέπτεται τον τόπο παραμονής που δήλωσες και κουβεντιάζει/ενημερώνει τους οικείους.
Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο όταν κανείς για προσωπικούς λόγους δεν έχει ενημερώσει τους οικείους του και χρειάζεται λόγω της άδειας να το κάνει με βίαιο ουσιαστικά τρόπο. Είναι προφανές ότι εάν η άδεια για τους κανονικούς κρατούμενους έχει τεράστια σημασία, για εμάς έχει πολλαπλάσια. Τα οφέλη είναι ανυπολόγιστα.
Οι οροθετικοί υφίστανται διακρίσεις στη φυλακή;
Φυσικά, γιατί αποκλείονται από την παρακολούθηση μαθημάτων στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας, για λόγους άγνωστους σ’ εμάς. Έχουμε ζητήσει κατ’ επανάληψη να τους πληροφορηθούμε, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Το πράγμα γίνεται χειρότερο γιατί συνορεύουμε με το χώρο που λειτουργεί το σχολείο.
Εξήγησέ μας, τέλος, τι σημαίνει να είσαι οροθετικός και πρώην κρατούμενος;
Σημαίνει συνέχεια προβλημάτων, κάπου ίδιων και κάπου διαφορετικών. Ίδιος είναι ο φόβος για το στίγμα που σ’ ακολουθεί σε κοινωνικές, επαγγελματικές, προσωπικές επαφές. Είναι έτσι δομημένη η κοινωνία που ενώ σχεδόν όλοι έχουν ασθένειες που μπορούν να τις πούνε, εμείς μόλις ξεπεράσουμε την ντροπή μας και την κοινοποιήσουμε, αμέσως έρχονται τα πάνω κάτω. Εκτός αυτού, ένα σημαντικό πρόβλημα σε περίπτωση που βρεις δουλειά, είναι το τι δουλειά θα κάνεις γιατί λόγω υγείας κουράζεσαι εύκολα.
Τα φάρμακα δημιουργούν νευροφυσικές διαταραχές και επιτείνουν την κούραση. Μέχρι πρόσφατα, τα αντιρετροϊκά φάρμακα παρέχονταν δωρεάν σε όσους τα είχαν ανάγκη, άσχετα με το αν είχαν ασφαλιστική κάλυψη ή όχι. Σήμερα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά.
______________
«Mιλούσε με παραφορά, δίχως στίξη. Μπερδεύονταν τα πρόσωπα, οι αριθμοί και οι χρόνοι. Τον πλησίασα αθόρυβα από πίσω και τον έφτυσα στα μούτρα. Ήταν ένας γίγαντας κι εγώ παιδί. Μάζεψε τους ώμους και το έβαλε στα πόδια. Η φοβέρα και η βία είχαν φτάσει ως το μεδούλι των κοκάλων του» γράφει ο Ζήσης Σαρίκας στο βιβλίο του Ψίχουλα. Την πρώτη φορά που αγκάλιασα, φίλο μου πια, μέσα από τον καιρό που επικοινωνούσαμε τηλεφωνικά, ισοβίτη κρατούμενο, σ’ ελεύθερο επισκεπτήριο, έκλαιγα ούτε θυμάμαι για πόσο διάστημα μετά. Ένιωσα στο κορμί του και κατ’ επέκταση στο δικό μου, όλη την παγωνιά του σκληρού γκρίζου τοίχου των φυλακών. Αίσθηση που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Για να αντιληφθώ όλα τα παραπάνω μέσω των αισθήσεων, σε ένα στιγμιαίο αγκάλιασμα, ας σκεφτούμε με πόση επιμονή και σταθερότητα το σύστημα κατάφερε εν τέλει, κυριολεκτικά, να τα ενσωματώσει στις/ους κρατούμενες/ους. Μπορούμε να φανταστούμε το σκηνικό αν αναλογιστούμε ότι ο ιός ΗΙV, με την επίθεσή του στο ανοσοποιητικό σύστημα, αφήνει τους ανθρώπους ακόμη περισσότερο εκτεθειμένους σε άλλες ασθένειες. Συν την απέχθεια και το ρατσισμό που δημιουργεί. Οι φυλακές, τα κρατητήρια, τα στρατόπεδα που «φιλοξενούν» μετανάστες-πρόσφυγες οφείλουν να είναι ανοικτά στην κοινωνία για να μπορέσουμε όλες/οι με την αλληλεπίδραση και την αλληλεγγύη να συνυπάρξουμε ισότιμα.
Είναι εξάλλου χαρακτηριστικό της κατάστασης το γεγονός ότι πεθαίνουν οροθετικοί κρατούμενοι και το κρατούν επτασφράγιστο μυστικό παρά τις προσπάθειές μας.
της μμ μόνον
______________
Πώς να τους κάνεις να καταλάβουν;…
Πώς να μπορέσεις να βρεις το θάρρος και να πεις σε κάποιον στα ίσα, ότι «είμαι οροθετικός πρώην κρατούμενος» χωρίς να δεις αυτή τη φρίκη στα μάτια του, είναι κάτι που με βασανίζει κάθε μέρα. Πώς να μπορέσεις να μοιραστείς κάτι που είναι κοινό μυστικό ότι υπάρχει -οι ειδικοί μάλιστα αναφέρουν ότι στις μέρες μας υπάρχει αύξηση αλλά όχι επιδημία- χωρίς να καταλάβεις το κρυφό πονηρό γελάκι που με δυσκολία κρύβουν μερικοί, είναι κάτι που με απασχολεί συνεχώς. Πώς να τους κάνεις, άραγε, να καταλάβουν ότι δεν είναι απαραίτητο να είσαι ομοφυλόφιλος άνδρας, χρήστης, εκδιδόμενος για να έχεις τον ιό. Όχι ότι έχει κάποια σημασία αν είσαι κάτι από τα προαναφερόμενα. Σημασία έχει μόνο να καταλάβουν ότι το να γίνεις οροθετικός ή να εκδηλώσεις τελικά την ασθένεια, είναι υπόθεση μερικών λεπτών απροσεξίας τα οποία πληρώνεις πράγματι με τη ζωή σου. Δεν αξίζει τον κόπο. Αλλά για να συνειδητοποιήσει κανείς ότι δεν αξίζει τον κόπο, θα πρέπει από πολύ νωρίς στα σχολειά, να μάθει με επιστημονικό τρόπο, με γνώση και ευαισθησία να προφυλάσσει τον εαυτό του αλλά και τους άλλους. Έτσι, θα αποφύγει και τις περιπέτειες με διάφορες οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο χώρο και δεν είναι πάντα ό,τι καλύτερο μπορεί να σου τύχει.
«Άρης»
