Το Μετρό Θεσσαλονίκης είναι το μεγαλύτερο δημόσιο έργο που κατασκευάζεται την εποχή αυτή, με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ. Έχουν περάσει ήδη οκτώ χρόνια από την έναρξη των εργασιών (2006), δύο χρόνια από την αρχική προθεσμία περάτωσης του έργου (2012) και η πρόοδος του έργου είναι τραγικά δυσανάλογη (το ποσοστό των απορροφήσεων ανέρχεται μόλις στο 42% του προϋπολογισμού).
Οκτώ χρόνια γεμάτα από καθυστερήσεις, τεχνικά, νομικά και οικονομικά προβλήματα, αλλά και γεμάτα από αδιαφορία (δυστυχώς και των τοπικών φορέων: δήμος, τ. Νομαρχία, Περιφέρεια κ.λπ.) για την ταλαιπωρία και τις συνέπειες των καθυστερήσεων στη ζωή της πόλης και των κατοίκων της, οδήγησαν το έργο σε αδιέξοδο.
Αδιέξοδο που συμπυκνώνεται σε 77 ενστάσεις-διαφωνίες που προβάλλει ο Ανάδοχος αξιώνοντας, επιπλέον, συνολικά 550 εκ. ευρώ, δηλαδή 200 εκ. λόγω επέκτασης του χρονοδιαγράμματος, 300 εκ. για αλλαγές του τεχνικού αντικειμένου και 50 εκ. για άλλες αιτίες.
Αφού λοιπόν χάθηκαν 8 χρόνια και τα προβλήματα συσσωρεύτηκαν, χωρίς να λυθούν στην ώρα τους, το Ελληνικό Δημόσιο διά της Αττικό Μετρό, και η Ανάδοχος Κ/Ξ επέλεξαν τη λύση του Διαιτητικού Δικαστηρίου για την επίλυσή τους.
Μια διαδικασία fast track όπου οι διάδικοι, παραιτούμενοι κάθε περαιτέρω δικαστικής ή άλλης διαδικασίας αποδέχονται την κρίση της Διαιτησίας ως οριστική και αμετάκλητη.
Το Διαιτητικό Δικαστήριο αποτελείται από 3 νομικούς, δηλαδή έναν εκπρόσωπο κάθε πλευράς και έναν ανώτερο δικαστή ως επιδιαιτητή. Είναι προφανές ότι η τύχη των διαφωνιών επαφίεται στην κρίση του ενός δικαστή, του επιδιαιτητή.
Στις 1/12/2014 το Διαιτητικό Δικαστήριο απέρριψε την μονομερή, εκ μέρους της Αττικό Μετρό, παράταση της προθεσμίας μέχρι το 2016 και αποδέχθηκε τον ισχυρισμό της Αναδόχου ότι οι συμβατικές της υποχρεώσεις λήγουν τον Δεκέμβριο 2014. Αυτό σημαίνει ότι η Κ/Ξ μπορεί να αποχωρήσει άμεσα από το έργο χωρίς καμία περαιτέρω υποχρέωση ή να συνεχίσει το έργο μετά από διαπραγματεύσεις (από θέση ισχύος πλέον) με το Ελληνικό Δημόσιο.
Ήδη το Διαιτητικό Δικαστήριο μέχρι τέλους του Δεκεμβρίου 2014 θα αποφασίσει για τις οικονομικές απαιτήσεις που απορρέουν από τη διαφωνία επί του χρονοδιαγράμματος (περίπου 200 εκ.) ενώ μέχρι τέλους του Φεβρουαρίου 2015 θα συζητηθούν οι υπόλοιπες διαφωνίες και σχετικές αποφάσεις θα εκδοθούν μερικούς μήνες αργότερα.
Σε περίπτωση αποχώρησης της Κ/Ξ το έργο πρέπει να επαναδημοπρατηθεί, αφού γίνει εκκαθάριση της παρούσας σύμβασης, πράγμα που σημαίνει καθυστέρηση και ταλαιπωρία για μερικά επιπλέον χρόνια.
Τα παραπάνω γράφονται ενώ αναμένεται η απόφαση του Συμβουλίου των Μετόχων της Αναδόχου Κοινοπραξίας που θα κρίνει την τύχη του έργου:
Το μέλλον του έργου λοιπόν στα χέρια της Αναδόχου Κ/Ξ! (δυστυχώς)!
Τάσος Αγγελίδης, Τοπογράφος Μηχανικός