Οι αγωνιστικές ντομάτες και ένας δάσκαλος
Με έτος ίδρυσης το 1972, ξεκινώντας ως μια μαοϊκή ομάδα, το (μέχρι τώρα) μικρό Σοσιαλιστικό Κόμμα αποτελεί την πιο αριστερή δύναμη στο Κοινοβούλιο της Ολλανδίας. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το σήμα του κόμματος, μια ντομάτα (λαχανικό που και οι Ολλανδοί συνήθιζαν να εκτοξεύουν σε πολιτικούς αντιπάλους) που στο κοτσάνι της βρίσκεται ένα άστρο, σύμβολο από τα μαοϊκά χρόνια. Σε αντίθεση με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα που μετατοπίστηκε πολύ προς τα δεξιά, οι Σοσιαλιστές αντιτέθηκαν στις ποικίλες ιδιωτικοποιήσεις και στον οικονομικά και κοινωνικά φαύλο ρόλο που παίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αγωνίστηκαν με επιτυχία το 2005 κατά το ολλανδικό δημοψήφισμα για την επικύρωση του Ευρωσυντάγματος, προπαγανδίζοντας επιτυχώς την καταψήφισή του, σπάζοντας την τότε ισχυρή συναίνεση υπέρ της Ε.Ε.
Κατόρθωσε να εισέλθει στο Κοινοβούλιο το 1994 με μόλις 2 βουλευτές, φτάνοντας στους 25 το 2006, αλλά το 2010 εξέλεξε 15. Η αντιστροφή της καθοδικής πορείας είναι σίγουρη όμως, και αυτό κυρίως οφείλεται στον Εμίλ Ρούμερ.
Ο 50χρονος πρώην δάσκαλος, με το απλό χιούμορ του, τον καθημερινό και ανθρώπινο τρόπο ομιλίας του, τις θέσεις του υπέρ του κοινωνικού κράτους και κατά των περικοπών, έχει αναδειχθεί στο κεντρικό πρόσωπο των εκλογών και την κύρια δύναμη του κόμματός του. Αν τον συγκρίνουμε με το ξύλινο και ελιτίστικο παρουσιαστικό των υπόλοιπων Ολλανδών πολιτικών, είναι εύκολο να κατανοήσουμε τη δημοτικότητά του.
Από την «Ενωμένη Ευρώπη» στη «δικτατορία των Βρυξελλών»
Σύμφωνα με τον Εμίλ Ρούμερ, «η οικονομική πολιτική που υποδεικνύουν οι Βρυξέλλες, είναι εντελώς αντικοινωνική. Δεν συνιστά διέξοδο από την κρίση η παραχώρηση περισσότερων εξουσιών στις Βρυξέλλες», ενώ στην ερώτηση αν θα πληρώσει το ευρωπαϊκό πρόστιμο σε περίπτωση που η χώρα του υπερβεί το στόχο του Δημοσιονομικού Συμφώνου, που ορίζει το έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ, απάντησε «μόνο πάνω απ’ το πτώμα μου!».
Όμως, η ρητορική ενάντια στην ευρωλιτότητα δεν αποτελεί αποκλειστικότητα των Σοσιαλιστών, καθώς τα περισσότερα κόμματα στην Ολλανδία, ειδικά αυτά που βρίσκονται σε άνοδο, έχουν υιοθετήσει μια ιδιαίτερα κριτική στάση απέναντι στην Ε.Ε. Σε αντίστοιχη πορεία βρίσκεται και το εκλογικό σώμα τα τελευταία χρόνια, καθώς τα ποσοστά αποδοχής έχουν πέσει στο 58%, από 76% το 2010. Οι συντάξεις, τα κονδύλια του προϋπολογισμού και η γενικότερη οικονομική πολιτική, οι Ολλανδοί πιστεύουν ότι πρέπει να είναι δικό τους θέμα και όχι των ευρωκρατών της λιτότητας.
Όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο Andre Krouwel, πολιτικός επιστήμονας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, «οι ψηφοφόροι απαιτούν διαφάνεια, όσον αφορά τον βαθμό στον οποίο οι ευρωκράτες έχουν τη δύναμη να αποφασίζουν τι συμβαίνει στην χώρα τους, και κατά πόσο οι ίδιοι (οι ψηφοφόροι) μπορούν να αποφασίσουν για τις υποθέσεις τους… Ο προϋπολογισμός μιας χώρας συντάσσεται στις Βρυξέλλες, στη Χάγη, στο Βερολίνο ή το Παρίσι;».
Η καθοδική πορεία των ευρώφιλων
Εντυπωσιακή, αν την εξετάσουμε, αποδεικνύεται η μείωση της πολιτικής επιρροής των κομμάτων που μέχρι τώρα κυριαρχούσαν στην ολλανδική πολιτική σκηνή. Οι δημοσκοπήσεις φέρουν το Εργατικό Κόμμα (PvdA) να κατακτά μόνο 16 θέσεις στο Κοινοβούλιο (κατέχει 30) και τους Χριστιανοδημοκράτες (CDA) να κατακτούν 14 (σήμερα έχουν 21 εκπροσώπους). Τα δύο αυτά κόμματα που, όπως είπαμε, κυριάρχησαν στο ολλανδικό σκηνικό επί δεκαετίες, διαφαίνεται ότι θα εκλέξουν, αθροιστικά, λιγότερους βουλευτές από το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Το ακροδεξιό, ισλαμοφοβικό και αντι-ευρωπαϊκό Κόμμα της Ελευθερίας(PVV), του δικηγόρου Γκεερτ Βίλντερς, καταγράφει και αυτό απώλειες, καθώς οι δημοσκοπήσεις του δίνουν 18 θέσεις στην Βουλή, από τις 24 που κατέχει τώρα. Όλα αυτά παρά την αποχώρηση του Βίλντερς από τον κυβερνητικό συνασπισμό, όταν αυτός κλήθηκε να λάβει τα μέτρα λιτότητας, οδηγώντας την κυβέρνηση μειοψηφίας της Ολλανδίας σε κατάρρευση. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο ηγέτης εκείνης της κυβέρνησης, το δεξιό Φιλελεύθερο Κόμμα, η ισχυρότερη κοινοβουλευτική δύναμη, με 30 βουλευτές, βλέπει τα ποσοστά του επίσης να συρρικνώνονται.
Παζάρια εξουσίας και προπαγάνδα
Για να θέσουμε τα πράγματα στην πραγματική τους βάση, ακόμα και πρώτοι να βγουν οι Σοσιαλιστές, θα κληθούν να ηγηθούν κυβέρνησης συνασπισμού 3 κομμάτων και άνω, καθώς δεν συγκεντρώνουν πάνω από το 1/4 των εδρών. Κάτι που συνεπάγεται τη μη εφαρμογή του προγράμματός τους. Φυσικά, οι ισχυροί δεν θα μπορούσαν να κάτσουν με σταυρωμένα τα χέρια. Ήδη ολλανδικά ΜΜΕ και επιχειρήσεις άρχισαν τα προβάλλουν τους ενδεχόμενους κινδύνους που θα υπάρξουν, αν αναλάβει η Αριστερά τα ηνία. Σας θυμίζει κάτι αυτό;