Αιχμή το ελληνικό εργατικό κίνημα. Του Ρενάτο Σοέιρο, ευρωβουλευτή του Μπλόκου της Αριστεράς, Πορτογαλία.
Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι παρακολουθούν με προσοχή το ελληνικό εργατικό κίνημα. Αλλά, εξίσου σημαντικό είναι να παρακολουθούν και τις ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα το τι πρέπει να περιμένουν από τις δικές τους κυβερνήσεις. Και οι υπόλοιπες κυβερνήσεις, με τη σειρά τους, παρακολουθούν προσεκτικά τους Έλληνες εργαζόμενους και το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ο αγώνας τους, προκειμένου να προβλέψουν τις αντιδράσεις που θα προκληθούν και στις δικές τους χώρες, εάν πάρουν παρόμοια με τη ελληνική κυβέρνηση μέτρα λιτότητας. Η Ελλάδα είναι σήμερα το πειραματικό εργαστήρι για ολόκληρη την Ευρώπη, τόσο για τους εργαζόμενους όσο και για το κεφάλαιο. Η κυβέρνηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος – αδελφού κόμματος του ΠΑΣΟΚ – στην Πορτογαλία είχε παρουσιάσει στις Βρυξέλλες ένα Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, κάπως ελαφρύτερο, αλλά στην ίδια γραμμή με το ελληνικό. Αλλά στις 7 Μάη, οι αρχηγοί των κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωζώνης συναντήθηκαν προκειμένου να οριστικοποιήσουν τις διαδικασίες εφαρμογής του πακέτου στήριξης προς την Ελλάδα και ενέκριναν τον «ευρωπαϊκό οικονομικό μηχανισμό σταθεροποίησης» και όλα τα προϋπάρχοντα σχέδια τέθηκαν υπό εξέταση. Περαιτέρω αλλά και σκληρότερα μέτρα, τα οποία αποκαλούνται «σημαντικά επιπρόσθετα μέτρα σταθεροποίησης», επιβλήθηκαν στους λαούς μας και η Πορτογαλία και η Ισπανία είναι τώρα υποχρεωμένες να παρουσιάσουν στη συνάντηση του ECOFIN, ως τις 18 Μάη, ένα νέο πακέτο μέτρων λιτότητας.
Το νέο αυτό πακέτο για την Πορτογαλία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, γενικευμένη αύξηση των φόρων και συγκεκριμένα εξίσωση όλων των συντελεστών ΦΠΑ , συμπεριλαμβανομένης και της κατηγορίας μειωμένου φόρου για βασικά αγαθά άμεσης ανάγκης, υπερφορολόγηση των εισοδημάτων, έναν νέο ειδικό πρόσθετο φόρο στο επίδομα Χριστουγέννων, τον 14ο μισθό όπως τον αποκαλούμε, αλλαγές στα επιδόματα ανεργίας, διόδια σε δρόμους που ως τώρα ήταν ελεύθεροι και περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις της δημόσιας περιουσίας και των δημόσιων υπηρεσιών.
Οι οικονομικές προτάσεις του Μπλόκου
Η Αριστερά αντιστέκεται στα μέτρα αυτά, θεωρώντας τα όχι μόνο άδικα, αλλά πηγή ακόμα μεγαλύτερης ύφεσης και βαθέματος της κρίσης. Έχουμε παρουσιάσει πολλά εναλλακτικά μέτρα τόσο για τη μείωση των κρατικών δαπανών, όσο και για την αύξηση των κρατικών εσόδων.
Όσον αφορά τα κρατικά έσοδα, πιστεύουμε πως θα μπορούσαν να αυξηθούν με την φορολόγηση κατά 25% των κερδών του χρηματιστικού τομέα όπως φορολογούνται δηλαδή και όλες οι άλλες εταιρίες (σήμερα μια τράπεζα πληρώνει το μισό φόρο από ό,τι ένα μικρό εστιατόριο ή βιβλιοπωλείο, παρόλο που τα κέρδη των τραπεζών αυξάνονται κατά τη διάρκεια της κρίσης). Είμαστε επίσης υπέρ της φορολόγησης όλων των offshore. Τα ποσά που μεταφέρονται κάθε χρόνο σε offshore εταιρίες πρέπει να είναι περισσότερο από αρκετά για να λύσουν το πρόβλημα του ελλείμματος. Προτείνουμε επίσης έναν έκτακτο φόρο 50-75% στα μπόνους που εισπράττουν οι μάνατζερς (διευθυντές) των μεγάλων εταιριών. Πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας ηλεκτρισμού εισέπραξε ένα έξτρα μπόνους 3,1 εκατομμυρίων ευρώ και ο ομόλογός του της πορτογαλικής Telecom 2,5 εκατομμύρια. Και πρόκειται για εταιρίες στις οποίες συμμετέχει και το κράτος. Την ίδια χρονιά, ο διευθύνων σύμβουλος μιας μικρής ιδιωτικής τράπεζας που χρεοκόπησε πήρε μπόνους 8 εκατομμυρίων, και τώρα λέει πως ο φόρος που αντιστοιχεί στο ποσό αυτό πρέπει να πληρωθεί από την τράπεζα και όχι από αυτόν, όπως ορίζεται από το συμβόλαιό του.
Εδώ και πολύ καιρό, υπερασπιζόμαστε επίσης την ανάγκη να φορολογηθούν τα κέρδη των χρηματιστηρίων. Η πρότασή μας απορρίφθηκε γιατί, σε περίοδο κρίσης, όπως πάντα λέει ο πρωθυπουργός, δεν μπορούμε να αγγίξουμε τις δουλειές στα χρηματιστήρια.
Παρότι η πρότασή μας απορρίφθηκε, την επαναφέραμε στο Κοινοβούλιο. Την ίδια ακριβώς ημέρα το υπουργικό συμβούλιο ανακοίνωσε πως η κυβέρνηση θα εισηγηθεί το φόρο αυτό.
Σχετικά με τις κρατικές δαπάνες, λέμε πως θα μπορούσαν να γίνουν δραστικές περικοπές στον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά στις υπερβολικές δαπάνες αντιπροσωπιών, στις συμβάσεις με ιδιώτες ειδικούς συμβούλους, στις συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού όπου το δημόσιο παίρνει το κόκαλο και ο ιδιωτικός τομέας το φιλέτο.
Και, πάνω απ’ όλα, μπορούν να γίνουν δραστικές περικοπές στον στρατιωτικό προϋπολογισμό. Δεν είμαστε σε πόλεμο με κανέναν και δεν βλέπουμε και κανέναν να επιθυμεί να κηρύξει τον πόλεμο στην Πορτογαλία. Κι όμως, δαπανούμε εκατομμύρια για αγορά γερμανικών υποβρυχίων που θα χρησιμοποιηθούν μόνο σε ασκήσεις του ΝΑΤΟ. Πράγματι, μπορούν να γίνουν πολλές περικοπές από τον κρατικό προϋπολογισμό, όχι όμως από τους μισθούς, ούτε από τις βασικές και απαραίτητες δημόσιες υπηρεσίες.
Έχουμε επίσης τοποθετηθεί ενάντια στις δραστικές περικοπές των δημοσίων επενδύσεων, γιατί σε μια περίοδο κρίσης, όταν οι ιδιωτικές επενδύσεις είναι χαμηλές, η μείωση των δημοσίων επενδύσεων θα προκαλέσει βαθύτερη ύφεση. Για παράδειγμα, έχουμε προτείνει ένα τεράστιο πρόγραμμα αποκατάστασης οικημάτων, κυρίως σε παλαιές αστικές περιοχές, το οποίο θα μπορούσε να δημιουργήσει 60.000 θέσεις εργασίας και να δώσει δουλειά σε πολλές μικρές τοπικές εταιρίες.
Είμαστε επίσης υπέρ περισσότερων επενδύσεων στην εκπαίδευση και στην υγεία, όπως και στις δημόσιες μεταφορές και κυρίως τους σιδηρόδρομους. Αντιτασσόμαστε στην προοπτική της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει κι άλλες δημόσιες επιχειρήσεις, όπως κάποιες ταχυδρομικές υπηρεσίες, αεροδρόμια, ενέργεια, σιδηρόδρομους, ναυπηγεία και πολλές ακόμα.
Να εμπνεύσουμε την πλειοψηφία του λαού
Στην πολιτική σκηνή, ο σημαντικότερος παράγοντας είναι το ότι η καταστροφική κυβερνητική πολιτική γεννά μεγάλη δυσαρέσκεια και μειώνεται η λαϊκή υποστήριξη προς το Σοσιαλιστικό Κόμμα.
Πρόκειται για μια μεγάλη ευκαιρία, αλλά ταυτόχρονα και για μια μεγάλη ευθύνη της Αριστεράς. Το μεγάλο ερώτημα είναι, πού θα οδηγηθεί αυτή η δυσαρέσκεια; Όπως δείχνει η ιστορία, μπορεί να αποτελέσει ένα εύφορο πεδίο στρατολόγησης για τις δεξιές λαϊκιστικές πολιτικές και τα κόμματα που τις εκπροσωπούν. Αλλά δεν πρέπει να γίνει έτσι. Μπορεί να στραφεί και προς τα αριστερά.
Για να αντισταθεί στα μέτρα λιτότητας και να παλέψει για τα δικαιώματά του, ο κόσμος αυτός της δυσαρέσκειας μπορεί να στραφεί στο συνδικαλιστικό κίνημα. Σίγουρα θα βγουν στους δρόμους και θα κατέβουν σε μαζικές διαδηλώσεις, όπως θα συμβεί στις 29 Μάη στην Πορτογαλία.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αλλά δεν είναι αρκετό. Τα συνδικάτα δεν είναι η εναλλακτική επιλογή απέναντι στα δεξιά και κεντρώα κόμματα. Είναι στο χέρι των αριστερών πολιτικών κομμάτων να παρουσιάσουν μια πολιτική εναλλακτική, έναν πολιτικό δρόμο εξόδου από την παρούσα κατάσταση.
Αλλά πρέπει να το κάνουμε με έναν τρόπο κατανοητό στον απλό εργαζόμενο, τον απλό πολίτη, στην κατηγορία αυτή των ανθρώπων που για πολύ καιρό υποστήριζαν κόμματα όπως το ΠΑΣΟΚ ή το Πορτογαλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, και τα οδήγησαν στην κυβέρνηση. Χρειαζόμαστε την υποστήριξη αυτού του κόσμου, αλλά πρέπει να το αξίζουμε και να το αποδείξουμε μπροστά σε εκατομμύρια μάτια. Και ξέρουμε όλοι πως αυτό δεν είναι εύκολο.
Δεν πιστεύουμε όμως πως είμαστε καταδικασμένοι, από μια μυστηριώδη μοίρα, να μας κυβερνούν φιλοκαπιταλιστικά κόμματα. Αν οι πολιτικές μας είναι στην υπηρεσία της εργατικής τάξης, στην υπηρεσία της πλειοψηφίας του πληθυσμού, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μη στοχεύσουμε στο να κερδίσουμε την υποστήριξη της πλειοψηφίας και να συντρίψουμε το σημερινό σύστημα της εκμετάλλευσης.
Ζούμε όλοι μια ιστορική στιγμή. Αντιμέτωποι με αυτή την πρωτοφανή επίθεση, οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν αν αντιδρούν. Αλλά, αν δεν δουν να εμφανίζεται μια εναλλακτική πολιτική σαφής και κατανοητή, τέτοια που να μπορούν να την εμπιστευτούν, τότε το πεδίο θα είναι ανοικτό για το χειρότερο.
Ιστορικές στιγμές
Οι ιστορικές στιγμές πάντα απαιτούν ιστορικές αποφάσεις. Δεν ζούμε κανονικές μέρες και δεν μπορούμε να κάνουμε τη συνηθισμένη πολιτική.
Η στιγμή είναι ιδιαίτερη. Μετά από τρεις δεκαετίες συνεχούς καταστροφής του κοινωνικού μοντέλου που χτίστηκε κάτω από πολύ συγκεκριμένες γεωπολιτικές και οικονομικές συνθήκες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι νεοφιλελεύθεροι στην Ευρώπη δεν είναι ακόμα σε θέση να απαλλαγούν εντελώς από τα τελευταία δείγματα κοινωνικής προστασίας και εργατικών δικαιωμάτων.
Τώρα, αντιμετωπίζουν την κρίση σαν μια στιγμή ευκαιρίας. Και είναι. Θα προσπαθήσουν να τη χρησιμοποιήσουν για να δικαιολογήσουν το χτίσιμο μιας νέας κοινωνίας στην οποία η εκμετάλλευση θα είναι ελεύθερη, χωρίς περιορισμούς, μιας κοινωνίας όπου ακόμα και τα ελάχιστα εργατικά δικαιώματα θα αντιμετωπίζονται σαν ξεπερασμένη μνήμη ενός μη ανταγωνιστικού παρελθόντος.
Αν καταφέρουν κάτι τέτοιο στην Ελλάδα, τότε θα νιώσουν ικανοί να το κάνουν και οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη.
Γι’ αυτό οι αγωνιστές της Αριστεράς σε όλη την Ευρώπη (και πιθανόν και σε όλο τον κόσμο) έχουν τα μάτια τους στραμμένα επάνω σας και ελπίζουν πως θα παίξετε τον απαραίτητο κρίσιμο πολιτικό ρόλο στην αβέβαιη έκβαση αυτής της καθοριστικής στιγμής.
