Ισορροπία τρόμου στη Βενεζουέλα

του Γιώργου Χάμψα

Κρίσιμη και η σημερινή ημέρα στη Βενεζουέλα, καθώς ο αυτοανακηρυγμένος «πρόεδρος» Γκουαϊδό ισχυρίζεται ότι, με την παρουσία του στα σύνορα, θα μπει σε βενεζουελάνικο έδαφος η λεγόμενη ανθρωπιστική βοήθεια της Ουάσιγκτον και των συμμάχων της, ενώ η κυβέρνηση της χώρας επιχειρεί να σφραγίσει τα σημαντικότερα περάσματα. Την ίδια στιγμή, στο Καράκας αναμένεται να πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα δύο μεγάλες διαδηλώσεις, μία του μπολιβαριανού μπλοκ υπέρ του προέδρου Μαδούρο και μία της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης εναντίον του. Και, ενώ εκφράζονται φόβοι ότι με προβοκάτσιες ένοπλων συμμοριών θα προκληθεί μεγάλη αιματοχυσία, και τα δύο στρατόπεδα σκοπεύουν να μετατρέψουν τη σημερινή κινητοποίηση σε μέτρο σύγκρισης της μαζικότητας και αποφασιστικότητας του καθενός.

Πάντως, άσχετα από το πώς θα εξελιχθεί η αντιπαράθεση, η επιλεκτική ευαισθησία* των Δυτικών (περιλαμβανομένων και αρκετών που αυτοτοποθετούνται στην Αριστερά και παριστάνουν πως δεν καταλαβαίνουν τι πραγματικά συμβαίνει) εξακολουθεί να ξεχνά μερικά βασικά ζητήματα. Τα οποία υπάρχουν ακόμη κι αν υποθέταμε ότι ο κάθε Γκουαϊδό ενεργεί αυτοβούλως, ότι δεν εκστομίστηκαν ποτέ οι απειλές των ΗΠΑ περί (και) στρατιωτικής επέμβασης, κ.ο.κ. Ζήτημα πρώτο, και πολύ επίκαιρο αφού σήμερα το ημερολόγιο γράφει 23 Φεβρουαρίου: ο Γκουαϊδό αυτοανακηρύχθηκε μεταβατικός πρόεδρος στις 23 Ιανουαρίου, άρα ήδη χθες θα έπρεπε να έχει προκηρύξει εκλογές, βάσει του ορίου που ορίζει το Σύνταγμα. Δεν το έκανε βέβαια. «Επειδή δεν τον αφήνει ο Μαδούρο», απαντούν οι οπαδοί του. Μα, ακριβώς, το γεγονός ότι ο Γκουαϊδό δεν έχει την παραμικρή πραγματική εξουσία εντός Βενεζουέλας (αφού μέχρι στιγμής και ο στρατός αρνείται να ενδώσει στη γοητεία του) δείχνει ότι το «αξίωμά του» έχει αντίκρυσμα μονάχα στις δυτικές πρεσβείες. Ήδη οι νομικές υπηρεσίες της Γερμανίας προειδοποιούν την κυβέρνηση Μέρκελ ότι… υπερπρωτοτύπησε αναγνωρίζοντας τον Γκουαϊδό, δηλαδή κάποιον που δεν εξουσιάζει τίποτα.

Ζήτημα δεύτερο, που κι αυτό «ξεχνιέται» από τους Ηρακλείς της υποκρισίας:  Το Σύνταγμα της Βενεζουέλας ορίζει σαφώς ότι ο πρόεδρος αντικαθίσταται όταν: 1) πεθάνει, 2) παραιτηθεί, 3) παυθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, 4) διαγνωσθεί ότι πάσχει από σωματική ή πνευματική ανικανότητα, 5) εγκαταλείψει το αξίωμά του, 6) ανακληθεί από το εκλογικό σώμα. Καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν συντρέχει όσον αφορά τον Μαδούρο. Επιπλέον, το Σύνταγμα ορίζει ότι, σε οιαδήποτε εκ των ανωτέρω περιπτώσεων, ο/η πρόεδρος αντικαθίσταται από τον/την αντιπρόεδρο. Εάν και αυτός/ή εκλείψει, τότε μόνο αντικαθίσταται από τον/την πρόεδρο της βουλής, που οφείλει να διενεργήσει προεδρικές εκλογές εντός 30 ημερών. Οφσάιντ δηλαδή ο Γκουαϊδό, ακόμη κι αν κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τον Βορειοαμερικανό ελέφαντα που έχει εισβάλει στο γήπεδο. Αλλά το μεγάλο πρόβλημα είναι βέβαια ακριβώς ο εισβολέας, κι όχι η ορθή ερμηνεία του Συντάγματος της Βενεζουέλας. Ιδίως όταν, όπως φαίνεται και στον χάρτη, έχει ήδη κάνει πολλές ζημιές… Υπάρχει βέβαια πάντα και η ερμηνεία Τσίπρα: «Μοιάζει διαβολικός, αλλά το κάνει για καλό». Διαλέγετε και παίρνετε.

* Βλ. «Το ευρωπαϊκό τόξο εκστρατεύει υπερατλαντικά» (φύλλο 441, σελ. 10-11).