Για σχεδόν μια εβδομάδα καίει η φωτιά στα Πιέρια Όρη, σε δύσβατες δασικές περιοχές, μεγάλου φυσικού κάλους. Ξεκινώντας από υψόμετρο 1.100 μέτρων, η φωτιά κινήθηκε γρήγορα μέσα σε μικτό δάσος, σε μεγάλα υψόμετρο – αγγίζοντας την κορυφογραμμή στα 2.000 μέτρα. Συνεπικουρούμενη από την έντονη ξηρασία, τους ανέμους αλλά και την αρχική αδράνεια των κρατικών αρχών, η φωτιά επεκτάθηκε γρήγορα, φτάνοντας σε περιοχές με έως και 1.900 μέτρα υψόμετρο. Οριοθετημένο από το πρωί της Πέμπτης πλέον το πύρινο μέτωπο, φαίνεται, σύμφωνα με τις τοπικές δασικές υπηρεσίες, να έχει κάψει κυρίως δασικό υπόστρωμα σε έκταση 2.500 στρεμμάτων και σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά δέντρα.
Σύμφωνα με καταγγελίες κατοίκων που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των μετώπων, τις πρώτες μέρες υπήρχε παντελής απουσία πτητικών μέσων ενώ γίνεται λόγος για υποτίμηση του κινδύνου από τις αρχές τις πρώτες κρίσιμες ώρες. Δεκάδες άνδρες της πυροσβεστικής αλλά και εθελοντές και κάτοικοι της περιοχής ρίχτηκαν στη μάχη για να ελέγξουν το πύρινο μέτωπο σε ένα δύσβατο τόπο. Βοήθησαν τα έργα διάνοιξης αντιπυρικών ζωνών και δρόμων που είχαν ευτυχώς ανοιχτοί καθώς και η εμπειρία των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται μέσα στο δάσος, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Δασάρχης Πιερίας Π. Παπαπέτρου: «η αιχμή του δόρατος σε όλη αυτή την προσπάθεια ήταν η ομάδα των περίπου 60 υλοτόμων από την περιοχή μας. Τους χωρίσαμε σε 6 ομάδες και δράσαμε άμεσα. Βοήθησαν τα μέγιστα για τη διάνοιξη δρόμων και πέντε μεγάλων ζωνών. Μιλάμε για ανθρώπους που σε συνεργασία με τους ντόπιους κτηνοτρόφους γνωρίζουν κάθε δέντρο του δάσους και κάθε μονοπάτι. Έβαλαν τα στήθη τους μπροστά και πριν από τους πυροσβέστες».
Αντιπυρική περίοδος διαρκείας
Προκαλεί πράγματι ανησυχία για το τι θα πρέπει να περιμένουμε το προσεχές καλοκαίρι, το γεγονός πως έχουμε τόσο μεγάλες πυρκαγιές τόσο νωρίς μέσα στον χρόνο. Οι υψηλές θερμοκρασίες του χειμώνα με απουσία χιονοπτώσεων σε συνδυασμό με την ξηρασία και την πρόωρη έλευση συνθηκών καλοκαιριού αποτελούν την τέλεια συνθήκη για τις πυρκαγιές. Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογίσουμε και το γενικό ξεχαρβάλωμα στη χώρα μας που αφήνει εγκληματικά κενά τόσο στην πρόληψη των καταστροφών όσο και στην πολιτική προστασία καθώς και τις διάφορες ασύμμετρες απειλές που πληθαίνουν όσο η χώρα γίνεται έρμαιο τόσο των γεωπολιτικών αντιθέσεων όσο και των κάθε λογής αρπακτικών συμφερόντων που βλέπουν ευκαιρία για μπίζνες μέσα στην καταστροφή. Απαιτείτε προετοιμασία και εγρήγορση τόσο του κρατικού μηχανισμού όσο και των ίδιων των τοπικών κοινοτήτων, κόντρα στη μοιρολατρική προσαρμογή στη νέα αυτή κανονικότητα, των δήθεν αδύνατων να αντιμετωπιστούν φυσικών φαινομένων.
Ερωτηματικό η κρατική ετοιμότητα
Τούτων δοθέντων, διπλή ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι την προστασία μας εγγυάται ο ίδιος μηχανισμός που την περσινή χρονιά είχε ως απολογισμό το έγκλημα στα Τέμπη, την εξαφάνιση του μισού Έβρου, τη φωτιά σε αποθήκες πυρομαχικών στη Μαγνησία, τις πλημμύρες στη Θεσσαλία και τόσα άλλα. Ένας κρατικός μηχανισμός που μοιάζει να μην παίρνει μαθήματα από όσα τραγικά συμβαίνουν και να επιμένει στην επικοινωνιακή αντιμετώπιση του τόσο σοβαρού ζητήματος της συλλογικής ασφάλειας των πολιτών.
Αν είχαν πάρει έστω και ένα μάθημα, θα ακούγαμε για μαζικές προσλήψεις στην πυροσβεστική και τις δασικές υπηρεσίες, θα ακούγαμε για σχέδια οργάνωσης των πολιτών και των εθελοντών με ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα βλέπαμε την έγκαιρη αγορά σύγχρονων πυροσβεστικών μέσων. Αντ’ αυτού, βλέπουμε τον πρωθυπουργό να στήνει επικοινωνιακό σόου, για την αγορά εφτά Canadair, που κλείδωσε στην πρόσφατη επίσκεψή του στον Καναδά. Ναι, είναι τα ίδια πτητικά μέσα που με ευθύνη διαχρονικά των κυβερνήσεων έχουμε να αντικαταστήσουμε εδώ και 50 χρόνια, τα ίδια πτητικά μέσα τα οποία οι ίδιοι που σήμερα πανηγυρίζουν ισχυρίζονταν πέρσι πως είναι οριακά αχρείαστα στην κατάσβεση των πυρκαγιών για να απαντήσουν στις οργισμένες καταγγελίες κατοίκων ότι δεν τα βλέπουν να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις κατάσβεσης, είναι τα ίδια πτητικά μέσα που δεν είδαμε να σηκώνονται και στην πρόσφατη φωτιά στα Πιέρια Όρη, παρ’ όλο που λόγω της εποχής δεν υπάρχει η δικαιολογία των πολλαπλών μετώπων και του φόρτου κατάσβεσης.
Πάλι θα ακούσουμε στις κυβερνητικές δηλώσεις για την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου ότι η πολιτική προστασία και όλος ο κρατικός μηχανισμός είναι σε ετοιμότητα. Ας ελπίσουμε πως αυτή την φορά δεν θα επιτρέψουμε για ακόμη μια φορά να χύνουν οι κυβερνώντες κροκοδείλια δάκρυα μετά την καταστροφή αλλά θα φροντίσουμε ως κοινωνία να προστατέψουμε τον εαυτό μας και τη φύση.
Κι εκεί «Πράσινη Ανάπτυξη»;
Τι σύμπτωση κι αυτή, κάθε φορά που ένας τόπος πλήττεται από πυρκαγιές, βγαίνουν στο φως χάρτες για σχέδια χωροθέτησης ΑΠΕ σε αυτόν. Δεν είναι και δύσκολη υπόθεση καθώς όλη η χώρα τείνει να μετασχηματιστεί σε μπαταρία με τα φωτοβολταϊκά στους κάμπους, τις ανεμογεννήτριες σε βουνοκορφές –εσχάτως στις θάλασσες– να καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι της γης της πατρίδας μας. Θα έλεγε κανείς πως η αίτηση αδειοδότησης για ανεμογεννήτριες συνιστά προειδοποίηση εμπρησμού αλλά αυτά είναι ως γνωστόν συνομοσιολογίες.
Στην πράξη έχουμε ένα αρπακτικό καθεστώς που βρίσκει κάθε ευκαιρία ακόμη κι αν πρόκειται για μια μεγάλη καταστροφή, για νέες μπίζνες. Τα τελευταία χρόνια βαφτίζονται μάλιστα πράσινες κι ας κάνουν όλο και πιο γκρίζο το τοπίο στο οποίο εισάγονται.
Τα Πιέρια Όρη έχουν κατά καιρούς μπει στο στόχαστρο ενώ γειτονικοί ορεινοί όγκοι (βλέπε Βέρμιο) είναι ήδη γεμάτοι με διάσπαρτα αιολικά. Μόλις πριν μερικούς μήνες, μετά από πολυετείς αγώνες των κατοίκων της περιοχής, ματαιώθηκε σχέδιο της γνωστής και μη εξαιρετέας ΤΕΡΝΑ για εγκατάσταση αιολικού πάρκου, λίγα μόλις χιλιόμετρα από την περιοχή που κάηκε τώρα. Τώρα όλοι περιμένουν πότε θα ανακοινωθούν τα επόμενα «πράσινα» σχέδια.
Άλλωστε με γνωμοδότηση της Προέδρου της Δημοκρατίας Αικ. Σακελαροπούλου, όταν ακόμη ήταν δικαστής του Συμβούλιο της Επικρατείας είναι εφικτό καμένες πλαγιές και περιοχές που κρίνονται αναδασωτέες να «αναδασωθούν» τελικά, φυτεύοντας.. .φουρφούρια, δηλαδή ανεμογεννήτριες.
Σιωπή στα ΜΜΕ
Αν δεν έχει κάποιος λογαριασμό σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιθανά και να αγνοεί ακόμη και την ύπαρξη της φωτιάς στα Πιέρια όρη. Μια φωτιά που έκαιγε δασικές εκτάσεις για τέσσερις μέρες, πέρασε στα ψιλά των ειδήσεων στα κανάλια. Δεν υπήρξαν εικόνες της φωτιάς, δεν υπήρξαν έκτακτα ρεπορτάζ με τις κινήσεις των πυροσβεστικών δυνάμεων, δεν υπήρξε καμιά συζήτηση για τις αιτίες ενός σπάνιου φαινομένου για την εποχή. Για ακόμη μια φορά γίνεται φανερό πως όποιος ενημερώνεται μόνο μέσα από τα επίσημα ΜΜΕ, μάλλον αγνοεί σημαντικές πλευρές της πραγματικότητας. Η αποσιώπηση θεμάτων και η υπερπροβολή άλλων λειτουργεί ως δημιουργός μιας εικονικής πραγματικότητας με σκοπό τον χειρισμό της κοινής γνώμης.
Άλλωστε τα ΜΜΕ παίζουν κρίσιμο ρόλο στο πρωτόκολλο διαχείρισης των κρίσεων που πιστά ακολουθεί το πολιτικό σύστημα τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Βασικός στόχος να περάσουν τα πρώτα κρίσιμα εικοσιτετράωρα (ή ώρες για θέματα που δεν είναι εφικτό να θαφτούν) μέχρι να βγει το κυβερνητικό αφήγημα, στη συνέχεια ένας καταιγισμός εικόνων που ποντάρουν στον φόβο, την ανημπόρια, τον πανικό (ή και συνδυασμό αυτών) και τέλος η προσπάθεια αποποίησης των ευθυνών ή η σχετικοποίηση του βάρους των συνεπειών. Όμως αυτό δεν είναι ενημέρωση, είναι προπαγάνδα. Δεν βοηθά στη συνοχή και τη διαπαιδαγώγηση της κοινωνίας αλλά επιτείνει τον αποπροσανατολισμό και την παραίτηση. Τόσο το καλύτερο για τις ελίτ λοιπόν.
