Δημοσιοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα μια καμπάνια που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Λατινοαμερικάνικου Κέντρου Γεωπολιτικής Στρατηγικής (CELAG) και Λατινοαμερικάνων ηγετών, και προωθεί το αίτημα παραγραφής του εξωτερικού χρέους των χωρών της περιοχής. Δίχως ένα τέτοιο μέτρο, υποστηρίζουν οι πρωτεργάτες της καμπάνιας, δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά ούτε η υγειονομική, ούτε η οικονομική κρίση. Η λογική της σημαντικής αυτής πρωτοβουλίας μάς είναι προσιτή. Κατά κάποιο τρόπο, μιλά και για εμάς. Γι’ αυτό προκρίναμε τη δημοσίευσή της στον Δρόμο.
Έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσει κανείς (αρκεί γι’ αυτό μια περιδιάβαση όσων συνυπογράφουν) ότι η υποστήριξή της ξεφεύγει από τις κλασικές στοιχίσεις, και εντάσσεται σε κινήσεις με πολύ πιο μεγάλο εύρος από αυτό που παραδοσιακά είχαν ανάλογες καμπάνιες στο παρελθόν. Για να επιτευχθεί αυτό, μεταξύ άλλων αποφεύγονται «ακραίοι» όροι, ενώ η ουσία του αιτήματος παραμένει. Αλλά είναι κυρίως το βάθος, η ένταση και η καθολικότητα των επερχόμενων αναταράξεων που εξηγούν την «εμβέλεια» της καμπάνιας.
Ταυτόχρονα αξίζει να επισημανθεί ότι η κλιμάκωση ενός νέου (μάλλον του μεγαλύτερου μέχρι σήμερα) επεισοδίου της χρόνιας και δομικής διεθνούς κρίσης, την οποία παροξύνει η πανδημία, είναι πιθανό να φέρει ανάλογα αιτήματα και από απρόσμενες πλευρές. Από πλευρές δηλαδή που, σε αντίθεση με τη συγκεκριμένη καμπάνια, διόλου δεν θα «μιλούν και για εμάς». Είναι απίθανο κάποια στιγμή στο μέλλον ένα αντίστοιχο «αίτημα» από την πλευρά του Τραμπ και των καταχρεωμένων σε όλο τον κόσμο ΗΠΑ; Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, τι παραμένει αδιανόητο;
Είναι η ώρα!
των Ραφαέλ Κορέα, Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα,
Γκουστάβο Πέτρο και Αλφρέδο Σεράνο Μανθίγια
Τώρα που ο κόσμος έχει υιοθετήσει έναν τόνο πιο ανθρώπινο και συνεργατικό μπροστά στην πανδημία του ιού Covid-19, όσον αφορά την οικονομική διάσταση, ως CELAG ζητάμε την παραίτηση του ΔΝΤ και άλλων πολυμερών οργανισμών (Τράπεζα Διεθνούς Ανάπτυξης, Παγκόσμια Τράπεζα, CAF*) από το εξωτερικό κρατικό χρέος των χωρών της Λατινικής Αμερικής, και καλούμε άμεσα τους διεθνείς ιδιώτες πιστωτές να αποδεχθούν μια άμεση διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους, που θα προβλέπει το απόλυτο πάγωμά του για μία διετία χωρίς τόκους.
Η Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) προέβλεψε μια απώλεια της τάξεως των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε παγκόσμιο επίπεδο σαν συνέπεια της τρέχουσας κρίσης. Από την πλευρά του, ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) εκτιμά ότι 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκόσμια βρίσκονται σε κίνδυνο. Και ακολουθεί η αποχώρηση κεφαλαίων από τις αναδυόμενες χώρες. Ήδη έχει σημειωθεί ρεκόρ: 60 δισεκατομμύρια δολάρια σε λιγότερο από 2 μήνες (Διεθνές Ινστιτούτο Οικονομίας, IIF). Μπροστά σε τέτοιες δυσκολίες, η παραίτηση από το εξωτερικό χρέος είναι μια πράξη που, εκτός από δίκαιη, είναι και απαραίτητη. Το ίδιο συνέβη και σε άλλες ιστορικές περιόδους που σημαδεύτηκαν από μεγάλες καταστροφές όπως πόλεμοι, ασθένειες και πανδημίες. Τώρα είναι μοναδική ευκαιρία ώστε να αποφευχθεί να γίνει το βάρος του χρέους ένα επιπλέον μεγάλο εμπόδιο, που θα έρθει να προστεθεί στη σύνθετη πρόκληση του ξεπεράσματος αυτής της τόσο κρίσιμης κοινωνικά και οικονομικά στιγμής.
Ένα από τα πιό γνωστά παραδείγματα προέκυψε μετά την καταστροφή της Γερμανίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1953, στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, συμφωνήθηκε η παραγραφή ουσιαστικού μέρους του χρέους της. Δεν ήταν η πρώτη φορά που επιτεύχθηκε κάτι τέτοιο στη διάρκεια της πιο πρόσφατης ιστορίας μας. Είναι ατέλειωτη η λίστα των περιπτώσεων που έχει παραγραφεί το εξωτερικό χρέος.
Κανείς δεν επιτρέπεται να αμφιβάλλει πως αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή να προχωρήσουμε, εφόσον θέλουμε να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία την παρούσα τόσο δύσκολη κατάσταση. Δεν μπορούμε να απαιτούμε από τις χώρες να εφαρμόζουν αποτελεσματικές πολιτικές στον τομέα της δημόσιας υγείας, και την ίδια στιγμή να αναμένουμε ότι θα συνεχίζουν να καλύπτουν τις υποχρεώσεις τους σε ό,τι αφορά το χρέος. Δεν μπορούμε να ζητάμε να υλοποιούν οικονομικές πολιτικές που θα αντισταθμίζουν τις ζημίες που προκαλεί αυτή η καταστροφή, ενώ ταυτόχρονα θα είναι υποχρεωμένες να συνεχίζουν να αποπληρώνουν τους πιστωτές τους. Ένα αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμο σχέδιο οικονομικής αναδιοργάνωσης είναι απόλυτα ασυμβίβαστο με τα τωρινά επίπεδα εξωτερικού χρέους (κατά μέσον όρο 43,2% του ΑΕΠ στη Λατινική Αμερική).
Όπως συνέβη με την απόφαση που υιοθετήθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου του 2015 αναφορικά με τις Βασικές Αρχές της Διαδικασίας για την Αναδιάρθρωση του Κρατικού Χρέους, έτσι και τώρα πρέπει να πάμε ένα βήμα παραπέρα. Και γι’ αυτό ως CELAG ζητάμε από τα Ηνωμένα Έθνη να επισπεύσουν τη σύγκληση της Γενικής τους Συνέλευσης προκειμένου να συζητηθεί και να ληφθεί μια απόφαση που θα παρέχει το διεθνές νομικό πλαίσιο για να προωθηθεί με επιτυχία μια αποτελεσματική στρατηγική αποποίησης του εξωτερικού χρέους της Λατινικής Αμερικής, και να προχωρήσει άμεσα με τους ιδιώτες πιστωτές μία διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους (με ένα διετές πάγωμα).
Επίσης ενθαρρύνουμε τους άλλους διεθνείς οργανισμούς να συμμετάσχουν σε αυτήν την πρωτοβουλία που ζητά την παραγραφή του χρέους.
Προσκαλούμε κέντρα σκέψης, πανεπιστήμια, θρησκευτικές οργανώσεις, συνδικάτα, εργοδοτικές ενώσεις και κυβερνήσεις να ενωθούν σε αυτό το αίτημα.
Δεν είναι μόνο υπόθεση αλληλεγγύης, είναι και θέμα αποτελεσματικότητας.
Πηγή: www.celaq.org (τα έντονα γράμματα στο κείμενο ακολουθούν την μορφοποίηση του πρωτότυπου ισπανικού κειμένου).
* Πρόκειται για την Εταιρία των Άνδεων για την Ανάπτυξη / Τράπεζα Ανάπτυξης της Λατινικής Αμερικής, που ιδρύθηκε το 1970 και έχει έδρα το Καράκας (Βενεζουέλα). Συμμετέχουν 17 κράτη της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής, η Ισπανία, η Πορτογαλία και 13 ιδιωτικές τράπεζες.
Η ταυτότητα των συγγραφέων – Ποιοι συνυπογράφουν
Δύο από τους τέσσερις συγγραφείς του κειμένου, ο πρώην πρόεδρος του Εκουαδόρ Ραφαέλ Κορέα και ο πρώην αντιπρόεδρος της Βολιβίας Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα, είναι διεθνούς εμβέλειας προσωπικότητες. Και οι άλλοι δύο είναι πασίγνωστοι στη Λατινική Αμερική: πρόκειται για τον ισπανικής καταγωγής Αλφρέδο Σεράνο Μανθίγια (οικονομολόγο, πανεπιστημιακό και διευθυντή του CELAG) και τον Κολομβιανό Γκουστάβο Πέτρο (πρώην δήμαρχο της Μπογκοτά, γερουσιαστή και επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης). Πέραν αυτών, το κείμενο συνυπέγραψαν μετά τη δημοσίευσή του εκατοντάδες ακόμη προσωπικότητες που καλύπτουν ένα ευρύ πολιτικό και γεωγραφικό φάσμα της υποηπείρου. Ενδεικτικά:
► Έβο Μοράλες, πρόεδρος της Βολιβίας το 2006-2019.
► Ντίλμα Ρούσεφ, πρόεδρος της Βραζιλίας το 2011-2016.
► Φερνάντο Λούγκο, πρόεδρος της Παραγουάης το 2011-2012.
► Χοσέ Λουίς Θαπατέρο, πρωθυπουργός του ισπανικού κράτους το 2004-2011.
► Ερνέστο Σαμπέρ, πρόεδρος της Κολομβίας το 1994-1998 και γενικός γραμματέας της UNASUR το 2014-2017.
► Λουίς Γκιγιέρμο Σολίς, πρόεδρος της Κόστα Ρίκα το 2014-2018.
► Σέλσο Αμορίμ, πρωθυπουργός και υπουργός Άμυνας της Βραζιλίας το 2011-2014.
► Αντόλφο Πέρεζ Εσκιβέλ, διανοούμενος και καλλιτέχνης από την Αργεντινή, πρώην πολιτικός κρατούμενος, Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 1980.
► Καμίλα Βαγιέχο, ηγετικό στέλεχος και βουλευτίνα του Κ.Κ. Χιλής.
► Μαξιμιλιάνο Ρέγιες, υφυπουργός Εξωτερικών του Μεξικού.
Στο μεταξύ, ξεκίνησε η δυνατότητα υποστήριξης του κειμένου και από «απλούς» πολίτες των χωρών της Λατινικής Αμερικής, με στόχο να συγκεντρωθούν ένα εκατομμύριο υπογραφές.
