Συνταξιδεύοντας με τον Στέφανο Ταμβάκη για την Τραπεζούντα, το περασμένο δεκαπενταύγουστο, με προορισμό την Παναγία Σουμελά, είχαμε την ευκαιρία, στις μεταμεσονύχτιες ώρες που περιμέναμε την πτήση μας στο ενδιάμεσο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, να μιλήσουμε για τα προβλήματα του παγκόσμιου Ελληνισμού και για τις πολιτικές των ελληνικών κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια. Πολιτικές του ποδαριού, που υπονόμευσαν ακόμα και τα θετικά βήματα προόδου, όπως ήταν η δημιουργία του συνταγματικά κατοχυρωμένου Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, στο οποίο τώρα είναι πρόεδρος ο εξ Αιγύπτου συμπατριώτης μας, με τον οποίο έχουμε βρεθεί πολλές φορές σε ομογενειακές δράσεις στο εξωτερικό και το εσωτερικό.
Δυστυχώς, η κατάσταση σήμερα, από την πλευρά του ελληνικού κράτους, είναι ασυγκρίτως χειρότερη από την κατάσταση που σχολιάζαμε πριν από λίγους μήνες. Και διαρκώς χειροτερεύει, καταστρέφοντας ό,τι σημαντικό επιτεύχθηκε με ηρωικές προσπάθειες των ομογενών, οι οποίοι, από την αγάπη τους στην Ελλάδα, δεν ήθελαν να πιστέψουν ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα με τη βοήθεια που τους παρείχε ουσιαστικά υπονόμευε όχι μόνο την αυτονομία, αλλά και την ίδια την επιβίωση των κοινοτήτων, ιδίως των πιο σημαντικών, και ταυτόχρονα πιο ευπαθών, στην παρευξείνια ζώνη.
Όμως, αυτή τη φορά, η αφορμή που με έστρεψε στον Στέφανο Ταμβάκη, ήταν ένα κείμενό του για τις εξελίξεις στην Αίγυπτο που, όπως ένιωσα, γράφτηκε αυθόρμητα, επί τόπου, αφού ο Στέφανος έμεινε στην Αλεξάνδρεια για τους λόγους που εξηγεί ο ίδιος στην αλληλογραφία μας.
Σκεπτόμενος ότι πέρα από τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ και τις αναλύσεις των εμπειρογνωμόνων, η μαρτυρία ενός δραστήριου Αιγυπτιώτη Έλληνα θα ρίξει ένα διαφορετικό φως στην ανθρώπινη πλευρά των ιστορικών αλλαγών, το Περίπτερο φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος ενός κειμένου του Στέφανου Ταμβάκη και αποσπάσματα από την αλληλογραφία μας των τελευταίων ημερών.
Στέλιος Ελληνιάδης
Αλεξάνδρεια, 6 Φεβρουαρίου 2011 και ύστερα…;
Ένα ακόμα γύρισμα της ιστορίας βιώνει ο αδελφός αιγυπτιακός λαός αυτές τις κρίσιμες μέρες. Μαζί του και όλοι εμείς που βρισκόμαστε δίπλα του, ελπίζοντας να ανατείλει μια νέα Αίγυπτος, δημοκρατική, προοδευτική, έτοιμη να διαδραματίσει με ειρηνικό τρόπο, ακόμα σημαντικότερο και πρωταγωνιστικό ρόλο στη Μέση Ανατολή.
Το τελευταίο διάστημα ζήσαμε στιγμές δύσκολες, στιγμές συγκινητικές. Βρεθήκαμε στην ανάγκη να διαφυλάξουμε τις οικογένειές μας, τους συμπολίτες μας και τα σπίτια μας από κακοποιά στοιχεία που είχαν δραπετεύσει από τις φυλακές. Σ’ αυτή τη «μάχη», είχαμε πάντοτε τη συμπαράσταση και την αγάπη του αιγυπτιακού λαού, ο οποίος μέσα σ’ αυτό το χάος που είχε δημιουργηθεί, φρόντισε στο μέτρο του δυνατού να απομακρύνει τους ταραχοποιούς, δημιουργώντας πολιτοφυλακή, προκειμένου να προστατέψει την πολύτιμη πολιτιστική κληρονομιά, όπως η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, τζαμιά και εκκλησίες, κοινωφελή Ιδρύματα, και όχι μόνο.
Οι στιγμές, οι μέρες που βιώνουμε είναι ανεπανάληπτες, ζούμε και αισθανόμαστε έντονα μαζί με τους αδελφούς μας τους Αιγυπτίους, το «ξεδίπλωμα» της σύγχρονης ιστορίας της Αιγύπτου, την αλλαγή του χάρτη στη Μέση Ανατολή.
Έντονα αισθανόμαστε τη θέρμη απ’ αυτό το καζάνι που βράζει, περιμένουμε με αγωνία τις κοινωνικές αλλαγές, προσπαθώντας να αναλογιστούμε, να μαντέψουμε, τα αποτελέσματα αυτής της ταξικής, μεγάλης και ιστορικής επανάστασης ή μάλλον του κινήματος της Νεολαίας της Αιγύπτου.
Για άλλη μια φορά, στον κόσμο που ζούμε, η νεολαία παίζει καθοριστικό ρόλο. Έτσι και εδώ, η μαχητική νεολαία της Αιγύπτου, πήρε τα ηνία στα χέρια της και ξεκίνησε αυτό που κανένας δεν τόλμησε, ούτε καν να το σκεφθεί.
Διεκδίκησε την ελευθερία του λόγου, του Τύπου, κοινωνικές ελευθερίες, ίση μεταχείριση για όλο το λαό της Αιγύπτου, διεκδίκησε θαρραλέα, αποφασιστικά και τολμηρά, γνωρίζοντας τα προβλήματα, αγνοώντας τους κινδύνους.
Έβαλαν μπροστά το στήθος τους, με ασπίδα την αγάπη για την πατρίδα τους, έκαναν το όνειρό τους πέπλο προστασίας, από τα δακρυγόνα και τις λαστιχένιες σφαίρες, από τα χτυπήματα που λυσσαλέα δέχτηκαν, αλλά που δεν κατάφεραν να τους λυγίσουν.
Το μεγάλο διακύβευμα είναι εάν κάποιοι προσπαθήσουν να τους πάρουν τα ηνία από τα χέρια… Τότε τι θα γίνει; Δεν έχουν καταλάβει ακόμα αυτοί που «κυριαρχούν» στη Γη, ότι ο αιγυπτιακός λαός είναι κι αυτός ένας μεγάλος λαός; Με αισθήματα, με τόλμη, αλλά και με μεγάλο σεβασμό;
Ο σεβασμός είναι μια ολόκληρη «θρησκεία» για τους Αιγύπτιους, έχουν μάθει (και εμείς μαζί τους), να σέβονται τον φίλο, αλλά και τον εχθρό.
Δίνουν παραδείγματα συμπεριφοράς αυτή την στιγμή, ζητούν προσευχόμενοι στον Θεό, πίστωση χρόνου, να γράψουν την ιστορία τους, ζητούν μόνοι τους να «θάψουν» τους «νεκρούς» τους, αποκαθιστώντας ξανά τον παγκόσμιο σεβασμό της χώρας τους.
Δεν ανέχονται από ένα ξενόφερτο «Εδώ και Τώρα» να τους αλλάξει την ιστορία τους, θέλουν αυτοί μόνοι τους να χαράξουν το αύριό τους, κάτι που τριάντα ολόκληρα χρόνια, άλλωστε, περίμεναν.
Τόσο εκείνοι που είναι υπέρ της λύσης Μουμπάρακ όσο κι εκείνοι που είναι κατά, συμφωνούν στο ότι δεν θέλουν ξένη επέμβαση στα εσωτερικά ζητήματα της χώρας.
Τις διαδηλώσεις, που ξεκίνησαν από τη νεολαία η οποία αυτοοργανώθηκε μέσα από τα social media, διαδέχθηκαν γεγονότα που έθεσαν την κίνηση αυτή εκτός ελέγχου. Οι διαμαρτυρίες είχαν καθαρά ταξικό χαρακτήρα και είδαμε το φαινόμενο να διαδηλώνουν χριστιανοί και μουσουλμάνοι μαζί, κρατώντας πλακάτ με την ημισέληνο και το σταυρό.
Ουδέτερος φαίνεται να είναι ο ρόλος των Κοπτών, οι οποίοι αριθμούν γύρω στα 12 με 13 εκατομμύρια, δεν συμμετέχουν, όμως εκφράζονται και παρακολουθούν με αγωνία και οδύνη τις εξελίξεις…
Οι οικονομικές ζημιές ως αποτέλεσμα της εξέγερσης είναι τεράστιες, είχαν νεκρώσει τα πάντα, οι επενδυτές ανησυχούν, η Αίγυπτος χάνει καθημερινώς εκατομμύρια λίρες και η κατάσταση αρχίζει να μετράει αντίστροφα για την οικονομία της χώρας.
Ο αιγυπτιακός λαός όμως που συνεχίζει να διαδηλώνει υπέρ της εξόδου του Μουμπάρακ δεν φαίνεται να πείθεται. Οι άνθρωποι αυτοί, δεν είναι βίαιοι είναι φιλήσυχοι και ήρεμοι, αλλά αναγκάστηκαν να περάσουν σε αυτή την ακραία και απρόβλεπτη κατάσταση, διεκδικώντας την αξιοπρέπειά τους.
Οι ελληνικές αρχές στην Αίγυπτο είναι σε επιφυλακή, σε περίπτωση που χρειαστεί μια δεύτερη εκκένωση της χώρας, μετά τον επαναπατρισμό των περίπου 150 Ελλήνων, οι οποίοι ήταν στην πλειοψηφία τους από ευπαθείς ομάδες. Ο συντονισμός με το ΥΠΕΞ, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, τις διπλωματικές αρχές και τις Κοινότητες Αλεξανδρείας και Καΐρου, τον ΥΦΥΠΕΞ κ. Δημήτρη Δόλλη, αλλά και η συμπαράσταση του Συνδέσμου Αιγυπτιωτών Ελλήνων, λειτούργησαν υποδειγματικά.
Ο Αιγυπτιώτης Ελληνισμός, πέρασε τις τελευταίες δεκαετίες από πολλές συμπληγάδες, βίωσε τρεις πολέμους 1956, 1967 και 1973, καθώς και αρκετές εξεγέρσεις, όμως παρέμεινε με ψηλά το κεφάλι στις επάλξεις και συνέχισε να διαβιώνει δίπλα στον αδελφό αιγυπτιακό λαό. Έχουμε την αίσθηση στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων και συνεχίζουμε να την έχουμε, της προστασίας που μας παρέχει τόσο το Κράτος όσο και οι απλοί άνθρωποι, γεγονός που το είδαμε ανάγλυφα να ξεδιπλώνεται τις δύσκολες αυτές μέρες που περνάμε. Εμείς που έχουμε παραμείνει, δεν αισθανόμαστε βέβαια άνετα, αλλά δεν μπορούμε και να πράξουμε διαφορετικά. Η συνείδησή μας δεν μας αφήνει να φύγουμε και ν’ αφήσουμε τους ηλικιωμένους συμπαροίκους μας στο γηροκομείο, το βιός μας, τα ιδρύματα, την ιστορία μας. Επί σειρά γενεών ζούμε ειρηνικά με αυτούς τους ανθρώπους, δεν μπορούμε να είμαστε μόνο στις χαρές μαζί, αλλά και σε καταστάσεις σαν κι αυτές που αλλάζει η ιστορία της Αιγύπτου, αλλάζουν οι συσχετισμοί στη Μέση Ανατολή.
Προσωπικά θέλω να συμμετέχω, να ζω καθημερινά αυτά που γίνονται στην Αίγυπτο, η ζωή μου ανήκει στην Αίγυπτο, η ψυχή μου στην Ελλάδα.
Είμαστε υπέρ μιας ειρηνικής λύσεως και προσευχόμαστε κι εμείς μαζί τους για να λήξει αυτή η ιστορία σήμερα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Παρακολουθώντας τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αντιλαμβανόμαστε ότι ο αιγυπτιακός λαός κατόρθωσε να κάνει και κάτι ακόμα, κάτι που ίσως άλλοι λαοί δεν μπόρεσαν… Επηρέασε αυτός τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με τα συναισθήματά του και τη μεγαλοσύνη του και την ακλόνητη πίστη του για ένα καλύτερο αύριο…
Σήμερα, σιγά σιγά, η Αλεξάνδρεια επανέρχεται στους καθημερινούς ρυθμούς της, οι τράπεζες λειτούργησαν, οι επιχειρήσεις δούλεψαν, η αγορά «ξυπνά». Το μεσημέρι που γευματίζαμε με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, στον Ελληνικό Ναυτικό Όμιλο Αλεξανδρείας, συζητώντας τις εξελίξεις μαζί με κάποιους λιγοστούς παροίκους, έβλεπα τους γλάρους να πετούν πάνω από τα ήσυχα γαλάζια νερά της θάλασσας.
Τους είδα «λυπημένους», τι να είδαν και τι να άκουσαν άραγε από ψηλά και τους λύπησε τόσο πολύ;
Μάλλον την Αίγυπτο να «κλαίει», άκουσαν και είδαν…
Στέφανος Π. Ταμβάκης
Αλεξάνδρεια, απόγευμα 6ης
Φεβρουαρίου 2011.
(Πήρε την τελική μορφή του λίγο μετά την ανακοίνωση της παραίτησης Μουμπάρακ, στις 11 Φεβρουαρίου)
From: Elliniadis Stelios [mailto:[email protected]]
Sent: Tuesday,
February 15, 2011
To: S.P. Tamvakis
Subject: Egypt
Στέφανε, χαίρε!
Παρακολουθώ καθημερινά τις εξελίξεις στην Αίγυπτο, με ανησυχία για την τροπή των πραγμάτων, και ιδιαιτέρως για τις επιπτώσεις στον Ελληνισμό. Μπορείς να με βοηθήσεις να καταλάβω καλύτερα τι συμβαίνει; Επίσης, θα ήθελα να ξέρω αν ήταν σωστή η «επιχείρηση σωτηρίας» των Ελλήνων!
Ελπίζω να είστε όλοι καλά και εύχομαι να τα ξαναπούμε από κοντά το ταχύτερο δυνατό.
Στέλιος
Αγαπητέ Στέλιο,
χαιρετώ από την ελεύθερη και όμορφη Αλεξάνδρεια!
Τα πράγματα ναι μεν πηγαίνουν καλύτερα, ο κόσμος έχει βρει την ελευθερία του, στο να εκφράζεται, να γράφει και να μιλά. Όλοι είναι πιο ευγενικοί, πιο καλόψυχοι, βλέπεις και πάλι την ανθρωπιά του Αιγυπτίου να αναδύεται, βλέπεις πόσο πονόψυχος είναι αυτός ο λαός και πόσο του χρειάζεται μια ταξική κοινωνική εξέγερση για ισότητα, για δικαιώματα. Η νεολαία το διεκδίκησε και το επέτυχε, το πετυχαίνει..
Οι Αιγυπτιώτες που «έφυγαν» επιστρέφουν ξανά. Βλέπεις, έχομε εδώ τις δουλειές μας, η παγκόσμια κρίση μάς ευνοεί να εντείνομε τις προσπάθειές μας και να συνεχίσομε εδώ τις δραστηριότητές μας, άλλωστε πολλές ευκαιρίες και σε όλους τους τομείς εμφανίζονται και δημιουργούνται. Βεβαίως, η οικονομική κατάσταση είναι δύσκολη, οι ισορροπίες ακόμα λεπτές (κοινωνικά θέματα, απεργίες, ανεργία, ασύλληπτα οικονομικά σκάνδαλα κ.λπ.) και θα πάρει λίγο χρόνο να ξαναφτιάξουν. Μην ξεχνάς ότι αλλάζει το πρόσωπο της Αιγύπτου και ο πολιτικός χάρτης της Μέσης Ανατολής, γι’ αυτό να είμαστε αισιόδοξοι…!
Ορισμένοι θέλησαν να φύγουν, ψιλό-πανικοβλήθηκαν… Οι πιο πολλοί ήταν μεγάλοι άνθρωποι και παιδιά. Εμείς μείναμε να διαφυλάσσομε Πατριαρχείο, Σχολεία, Κοινότητα, αναξιοπαθούντες, γέροντες και γερόντισσες, καθώς και τις επιχειρήσεις μας, τις «Θερμοπύλες» γενικότερα…
Πιστεύω στην Αίγυπτο και στο λαό της. Ξέρεις, εδώ, εμάς τους Έλληνες πολύ μας αγαπούν και δεν μας ξεχωρίζουν, γι’ αυτό και εγώ προσπαθώ να μοιράσω εξίσου, δίκαια, την αγάπη μου και στις δυο «αγαπημένες» μου, την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Δεν νομίζω να έχομε κάποιες επιπτώσεις εμείς ξεχωριστά οι Έλληνες ή οι ξένες παροικίες. Το αντίθετο θέλω να πιστεύω. Θα πάρει χρόνο, αλλά θα το ξεπεράσουμε, όπως άλλωστε ξεπεράσαμε το 1952, το ’54, το ’67, το ’76, έτσι θα ξεπεράσουμε και το σήμερα… Λίγο η οικονομία να φτιάξει, λιγότερες ατασθαλίες, και όλα θα πάνε καλύτερα, όπως λένε και εδώ, ο θεός είναι Μεγάλος…!
Στέφανος
Αλεξάνδρεια, 16 Φεβρουαρίου 2011
Sent: Wednesday,
February 16, 2011
To: S.P. Tamvakis
Στέφανε,
σ’ ευχαριστώ πολύ για την κατατοπιστική και καθησυχαστική σου απάντηση.
Μπορώ να δημοσιεύσω στην εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς» μερικά αποσπάσματα από το κείμενό σου και από την αλληλογραφία μας;
Πώς εξελίσσονται τα πράγματα στην Αίγυπτο; Έχει βάση η εκτίμηση ότι η αποκαθήλωση Μουμπάρακ έγινε για να μην αλλάξει τίποτα ουσιαστικά;
Στέλιος
Στέλιο,
θα χαρώ να δημοσιεύσεις στην έγκριτη εφημερίδα «Δρόμος της Αριστεράς» όσα αποσπάσματα χρειάζεσαι.
Τα πράγματα είναι ήρεμα μέχρι στιγμής. Ο στρατός είναι σε επιφυλακή. Καταλαβαίνεις ότι εάν τυχόν τα πράγματα αρχίζουν να «πολύ–εκδημοκρατίζονται», τότε ανησυχώ μην χαθεί ο έλεγχος… Επίσης, ανησυχώ ότι θα τραβήξει εις μάκρος η κατάσταση έκτακτης ανάγκης και η παρουσία του στρατού… Μην ξεχνάς ότι αυτός ο λαός έχει 58 χρόνια να γευτεί δημοκρατία, πριν γεύονταν τη βασιλική δικτατορία του Φαρούκ… Δημοκρατία, αναρχία, λεπτές ισορροπίες…
Χρειάζεται οπωσδήποτε, και το γρηγορότερο δυνατόν, η Αίγυπτος να αρχίζει να εργάζεται και να παράγει. Επίσης, χρειάζεται γρήγορα να αποκτήσει την έξωθεν καλή μαρτυρία ότι ο λαός της μπορεί… Την ίδια στιγμή, ο λαός να καταλάβει ότι ο ιδρώτας του θα στάζει και θα «δροσίζει» τα χέρια του και όχι χέρια σφετεριστών…
Ο λαός είναι χαρούμενος και ελπίζει, τόλμησε να διεκδικήσει την ελπίδα, και το επέτυχε… Αυτό και μόνο φτάνει για να θεωρήσουμε επιτυχή την πτώση Μουμπάρακ.
Στέφανος
Αλεξάνδρεια, 17 Φεβρουαρίου 2011
