Του Απόστολου Καψάλη. Ως είθισται, τα καθεστωτικά ΜΜΕ διαμορφώνουν επιμελώς την ατζέντα της νέας μεταρρύθμισης της εργατικής νομοθεσίας, κινδυνολογώντας.
Στο πλαίσιο της γνωστής απεύθυνσης εκβιαστικών διλλημάτων στον κόσμο της μισθωτής εργασίας οι ελίτ ξέθαψαν τον κοινωνικό διάλογο και ενέπλεξαν την τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση σε μια διαβούλευση με προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα.
Ήδη, η σχετική αρθρογραφία για την ερμηνεία και τις απώτερες επιδιώξεις -δεδηλωμένες και λανθάνουσες- της νέας αντεργατικής επίθεσης είναι ταυτόχρονα πλούσια, εμπεριστατωμένη και επαρκέστατη. Όποιος θέλει να κατανοήσει τι ακριβώς διακυβεύεται, είναι εύκολο να το κάνει. Αντιθέτως, όποιος αναζητά εναγωνίως προοπτικές αναχαίτισης αυτής της πορείας συρρίκνωσης εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων θα δυσκολευτεί να εντοπίσει αξιόπιστες και υλοποιήσιμες εναλλακτικές. Οι διάφορες οικονομικές αναλύσεις για τη βιωσιμότητα ή τη διαχειρισιμότητα του χρέους αρχίζουν να αποτελούν στη συνείδηση τμήματος των αγωνιστών του εργατικού κινήματος -στην καλύτερη περίπτωση- δευτερεύουσας σημασίας ζητήματα.
Για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουν ότι η κοινωνική και οικονομική ερήμωση ολόκληρων νομών και περιφερειών έγινε με επιμέλεια και με αξιοθαύμαστο τρόπο, ώστε να εμφανίζονται σήμερα οι ξένοι επενδυτές ως εθνοσωτήρες. Οι ΕΟΖ είναι οι Ερειπωμένες Οικονομικές Ζώνες που φιλοδοξούν να γίνουν Ειδικές. Πολύ σύντομα, και για πολλοστή φορά, οι νομικοί θα σπεύσουμε να αναλύσουμε την έκταση της κατάργησης θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων, οι οικονομολόγοι θα αναδείξουν το φαύλο κύκλο της ύφεσης και του δανεισμού, άρα της διόγκωσης του (κουρεμένου) χρέους. Όμως τα σωματεία στην περιοχή των ΕΟΖ -και όχι μόνον- θα βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο και με το στυλό (της συν-υπογραφής τοπικών ΣΣΕ) στο χέρι. Στις νέου τύπου συλλογικές διαπραγματεύσεις, σε επιχειρησιακό ή τοπικό επίπεδο, το επίδικο θα συνοψίζεται στο ερώτημα ακραία ευελιξία ή απόλυτη εξαθλίωση.
Απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα θα είχε, ίσως, σημασία να γίνει μια προσπάθεια ενίσχυσης της (απαραίτητης) δουλειάς για την ερμηνεία του κόσμου (μας) μέσα από τον εμπλουτισμό της με άμεσα εφαρμόσιμους διεξόδους για την αλλαγή αυτού του κόσμου (από εμάς).
Ήταν και είναι ανάγκη επιτακτική να καταστεί σαφές ότι η διαδικασία του άρθρου 99 είναι αδιέξοδη για τους εργαζόμενους. Επιβάλλεται, πράγματι, να διατυπωθεί η διεκδίκηση της ανατροπής του ισχύοντος προ-πτωχευτικού και πτωχευτικού Δικαίου. Μια πρόταση για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο σημερινό περιβάλλον εργοδοτικής ασυλίας και δυσμενούς επιχειρηματικού γίγνεσθαι, όσο άρτια επιστημονικά και εάν είναι, δεν θα προσφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα εάν δεν συνοδεύεται από δύο στοιχεία: αφενός, από συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάπτυξη ενός κινήματος γύρω από τη διεκδίκηση της ανάληψης της λειτουργίας και της βιωσιμότητας τής υπό πτώχευσης εταιρίας και αφετέρου, από τη διασφάλιση όλων εκείνων των όρων που θα προστάτευαν αυτό το κίνημα από το κατασταλτικό μένος των δημοκρατικών δυνάμεων της συγκυβέρνησης.
Εάν θεωρείται απαραίτητο να μην υποβαθμίζεται η διαδικασία του κοινωνικού διαλόγου, είναι επίσης αναγκαίο να εφαρμόζονται υποδείγματα αναβίωσής του, όπου και όπως αυτό είναι εφικτό.
Ο συσχετισμός δυνάμεων δεν είναι αρνητικός στην Ελλάδα. Διαφορετικά, ποιο είναι ακριβώς το νόημα της ένστασης περί την παντελή έλλειψη κοινωνικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης των τεχνοκρατών-ακροδεξιών; Τι παραπάνω έχουν οι Γάλλοι συνάδελφοι που απήγαγαν εργοδότες και καταλάμβαναν εργοστάσια πρόσφατα; Πόσο περισσότερο ανεπτυγμένο και ταξικό είναι το εργατικό κίνημα στο Ουσκόνσιν, ώστε να συνταράσσει ολόκληρο τον πλανήτη από την καρδιά του κτήνους; Ποιες είναι, τάχα, αυτές οι υπερφυσικές δυνάμεις που κάνουν ανίκητους τους τραμπούκους της εργοδοσίας στην περιοχή του Αεροδρομίου στην Ελλάδα, ώστε να απαγορεύουν διά της βίας τη συνεδρίαση της Επιθεώρησης Εργασίας στην Παλλήνη, με θέμα την παράνομη απόλυση συνδικαλίστριας;
Ήδη, η σχετική αρθρογραφία για την ερμηνεία και τις απώτερες επιδιώξεις -δεδηλωμένες και λανθάνουσες- της νέας αντεργατικής επίθεσης είναι ταυτόχρονα πλούσια, εμπεριστατωμένη και επαρκέστατη. Όποιος θέλει να κατανοήσει τι ακριβώς διακυβεύεται, είναι εύκολο να το κάνει. Αντιθέτως, όποιος αναζητά εναγωνίως προοπτικές αναχαίτισης αυτής της πορείας συρρίκνωσης εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων θα δυσκολευτεί να εντοπίσει αξιόπιστες και υλοποιήσιμες εναλλακτικές. Οι διάφορες οικονομικές αναλύσεις για τη βιωσιμότητα ή τη διαχειρισιμότητα του χρέους αρχίζουν να αποτελούν στη συνείδηση τμήματος των αγωνιστών του εργατικού κινήματος -στην καλύτερη περίπτωση- δευτερεύουσας σημασίας ζητήματα.
Για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουν ότι η κοινωνική και οικονομική ερήμωση ολόκληρων νομών και περιφερειών έγινε με επιμέλεια και με αξιοθαύμαστο τρόπο, ώστε να εμφανίζονται σήμερα οι ξένοι επενδυτές ως εθνοσωτήρες. Οι ΕΟΖ είναι οι Ερειπωμένες Οικονομικές Ζώνες που φιλοδοξούν να γίνουν Ειδικές. Πολύ σύντομα, και για πολλοστή φορά, οι νομικοί θα σπεύσουμε να αναλύσουμε την έκταση της κατάργησης θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων, οι οικονομολόγοι θα αναδείξουν το φαύλο κύκλο της ύφεσης και του δανεισμού, άρα της διόγκωσης του (κουρεμένου) χρέους. Όμως τα σωματεία στην περιοχή των ΕΟΖ -και όχι μόνον- θα βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο και με το στυλό (της συν-υπογραφής τοπικών ΣΣΕ) στο χέρι. Στις νέου τύπου συλλογικές διαπραγματεύσεις, σε επιχειρησιακό ή τοπικό επίπεδο, το επίδικο θα συνοψίζεται στο ερώτημα ακραία ευελιξία ή απόλυτη εξαθλίωση.
Απέναντι σε αυτήν την πραγματικότητα θα είχε, ίσως, σημασία να γίνει μια προσπάθεια ενίσχυσης της (απαραίτητης) δουλειάς για την ερμηνεία του κόσμου (μας) μέσα από τον εμπλουτισμό της με άμεσα εφαρμόσιμους διεξόδους για την αλλαγή αυτού του κόσμου (από εμάς).
Ήταν και είναι ανάγκη επιτακτική να καταστεί σαφές ότι η διαδικασία του άρθρου 99 είναι αδιέξοδη για τους εργαζόμενους. Επιβάλλεται, πράγματι, να διατυπωθεί η διεκδίκηση της ανατροπής του ισχύοντος προ-πτωχευτικού και πτωχευτικού Δικαίου. Μια πρόταση για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο σημερινό περιβάλλον εργοδοτικής ασυλίας και δυσμενούς επιχειρηματικού γίγνεσθαι, όσο άρτια επιστημονικά και εάν είναι, δεν θα προσφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα εάν δεν συνοδεύεται από δύο στοιχεία: αφενός, από συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάπτυξη ενός κινήματος γύρω από τη διεκδίκηση της ανάληψης της λειτουργίας και της βιωσιμότητας τής υπό πτώχευσης εταιρίας και αφετέρου, από τη διασφάλιση όλων εκείνων των όρων που θα προστάτευαν αυτό το κίνημα από το κατασταλτικό μένος των δημοκρατικών δυνάμεων της συγκυβέρνησης.
Εάν θεωρείται απαραίτητο να μην υποβαθμίζεται η διαδικασία του κοινωνικού διαλόγου, είναι επίσης αναγκαίο να εφαρμόζονται υποδείγματα αναβίωσής του, όπου και όπως αυτό είναι εφικτό.
Ο συσχετισμός δυνάμεων δεν είναι αρνητικός στην Ελλάδα. Διαφορετικά, ποιο είναι ακριβώς το νόημα της ένστασης περί την παντελή έλλειψη κοινωνικής νομιμοποίησης της κυβέρνησης των τεχνοκρατών-ακροδεξιών; Τι παραπάνω έχουν οι Γάλλοι συνάδελφοι που απήγαγαν εργοδότες και καταλάμβαναν εργοστάσια πρόσφατα; Πόσο περισσότερο ανεπτυγμένο και ταξικό είναι το εργατικό κίνημα στο Ουσκόνσιν, ώστε να συνταράσσει ολόκληρο τον πλανήτη από την καρδιά του κτήνους; Ποιες είναι, τάχα, αυτές οι υπερφυσικές δυνάμεις που κάνουν ανίκητους τους τραμπούκους της εργοδοσίας στην περιοχή του Αεροδρομίου στην Ελλάδα, ώστε να απαγορεύουν διά της βίας τη συνεδρίαση της Επιθεώρησης Εργασίας στην Παλλήνη, με θέμα την παράνομη απόλυση συνδικαλίστριας;
* Ο Απόστολος Καψάλης είναι ερευνητής Εργασιακών Σχέσεων.
Σχόλια