Μια αποκαλυπτική βόλτα στο οικοδομικό τετράγωνο που ορίζεται από τους δρόμους Πειραιώς-Σαλαμίνος-Ψαρομηλίγκου-Αγ. Ασωμάτων
Ποιος να νοιαστεί για ένα «θαμμένο ζωντανό» δημοτικό σχολείο; Και πώς ν’ αντισταθείς στη σκανδαλώδη απαξίωσή του;
Όσο κι αν θες ν’ αντισταθείς στον πειρασμό να λαϊκίσεις, τούτο το πράμα δεν παλεύεται. Δεν είναι εύκολο να μη νιώσει κανείς θυμωμένος και προσβεβλημένος ως πολίτης, όταν βλέπει στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο της Αθήνας: Από τη μία 100 μικρά παιδιά να στοιβάζονται σαν βαρυποινίτες σε ένα τρισάθλιο κτίριο-κλουβί, με σχολικό προαύλιο 25τ.μ., κι από την άλλη, 60 μόλις μέτρα παρακάτω, ένα τεράστιο πανέμορφο παλάτι νεοκλασικό, που αναπαλαιώθηκε με τα δικά μας χρήματα για να φιλοξενήσει τα κειμήλια της οικογένειας Μητσοτάκη, τις συλλογές κομπολογιών της Ντόρας πιθανότατα, εκείνα τα βιονικά κουπόνια που περίσσεψαν από τον γενάρχη Μητσοτάκη και του επέτρεπαν τις λουκούλλειες συσσιτιότσαρκες στην Κατοχή, τις ένδοξες, αλησμόνητες και ιστορικές κατόψεις και τα σχέδια των αποχωρητηρίων του ορμητηρίου του στην Κρήτη…
Μια ψύχραιμη αντιμετώπιση θα ήταν ίσως η απλή παράθεση των δεδομένων και των διλημμάτων. Ώστε ν’ αποφασίσουμε αν είναι δίκαιο ή ανεκτό η Πολιτεία να καλύπτει γενναιόδωρα και αποτελεσματικά, χωρίς οικονομικά και γραφειοκρατικά εμπόδια, τόσα προσωπικά ζητήματα και ορέξεις ισχυρών προσώπων, παραμελώντας ή και εμπαίζοντας επί μακρόν τους μαθητές και τους γονείς τους. Ώστε να απομείνει καθαρό το δίλημμα, σε μια κυβέρνηση που θα διαδεχθεί τούτους τους μεγαλομανείς της συμφοράς μας, εάν προέχει να μεριμνήσει εσπευσμένα η συντεταγμένη Πολιτεία για την έκλαμπρη χλιδή τόσων δεκάδων ιδρυμάτων ή για τη θλίψη και το αίσθημα της πλήρους απαξίωσης που αποτυπώθηκε για μια στιγμή στο πρόσωπο ενός δωδεκάχρονου παιδιού.
Η «καλύβα του Καραγκιόζη» και το σαράι
Αυτό το μικρό διώροφο κτίριο στην οδό Ψαρομηλίγκου, στον Κεραμεικό, ευκολότερα θα μπορούσε κανείς να το ονομάσει 49ο Εκτροφείο καταδίκων ή «καλύβα του Καραγκιόζη», παρά 49ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών. Με σκάλες εξωτερικές που θυμίζουν εξόδους κινδύνου, με προαύλιο λίγων τετραγωνικών μέτρων, με αίθουσες-μινιατούρες και περίπου 100 μαθητές να προσπαθούν να χωρέσουν τρεις-τρεις στα λιγοστά θρανία…
Πριν από 5 χρόνια οι γονείς, οι μαθητές και οι δάσκαλοι κινητοποιήθηκαν με αίτημα τη μεταστέγαση, και απέσπασαν την υπόσχεση πως θα χτιστεί νέο κτίριο απέναντι από το σημερινό, σε χώρο του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ), αλλά ακόμη το περιμένουν. Τριγύρω βρίθουν τα ταχύτατα αναπαλαιωμένα και άριστα φροντισμένα μεγαλοπρεπή κτίρια, με συγχρηματοδότηση Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία τελούν υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού λόγω της γειτνίασής τους με τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμικού: η Ελληνική Εταιρία Λίθου, η Ένωση Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, η Εύξεινος Λέσχη, της οποίας πρόεδρος τυγχάνει ο Δημήτρης Μελισσανίδης, τα Ιδρύματα «Κωνσταντίνος Μητσοτάκης», «Γεώργιος Παπανδρέου», «Ανδρέας Παπανδρέου» κ.ά. Ολόκληρη αυτή η περιοχή, τη δεκαετία του 1980, είχε απαλλοτριωθεί και έγιναν αρχαιολογικές έρευνες για να διαπιστωθεί η ακριβής τοποθεσία του «Δημοσίου Σήματος» της αρχαίας Αθήνας.
Αμαρτωλές ιστορίες
Το κτίριο του Ιδρύματος «Κωνσταντίνος Μητσοτάκης», το οποίο βρίσκεται ακριβώς μπροστά στην είσοδο του Κεραμεικού, παραχωρήθηκε δωρεάν το 2001 από τον τότε υπουργό Πολιτισμού, Ευάγγελο Βενιζέλο. Ένα χρόνο αργότερα, έγινε δεύτερη παραχώρηση στο Ίδρυμα, διπλανού οικοπέδου, για να χρησιμοποιηθεί σαν αυλή του Ιδρύματος. Σ’ αυτήν την υπέροχη αυλή φαντάστηκα για μια στιγμή χαρούμενες φωνές δεκάδων μαθητών, που θα ’ριχναν κάπου-κάπου και κλεφτές ματιές στα λαμπρά απομεινάρια των προγόνων… Είπα αυτή τη σκέψη φωναχτά σ’ ένα ζευγάρι γειτόνων και η κυρία μου απάντησε πικραμένα ότι αυτό το προνόμιο το έχουν μόνο τα παιδιά των οδηγών της οικογένειας Μητσοτάκη…
Όταν το 2007 το Ίδρυμα «Μητσοτάκη» υπέβαλε αίτημα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) για να επεκτείνει τον προαύλιο χώρο του, το ΚΑΣ συμφώνησε με το αίτημα, για να ακολουθήσει και η τυπική παραχώρησή του επί υπουργίας Γ. Βουλγαράκη στο υπουργείο Πολιτισμού.
Το Κτίριο «Γεωργίου Παπανδρέου» παραχωρήθηκε επίσης δωρεάν από το υπουργείο Πολιτισμού τον Ιούνιο του 1991 επί κυβερνήσεως Κ. Μητσοτάκη και υπουργίας Τζανή Τζανετάκη. Το χρήμα έρρευσε άφθονο προς τα ιδρύματα των πρώην πρωθυπουργών, τουλάχιστον μέχρι το 2009, από τα ταμεία των υπουργείων Πολιτισμού, Οικονομικών, από το ταμείο της Βουλής, από τα έσοδα των Κρατικών Λαχείων και του Εθνικού Ιδρύματος Νεότητας. (Μόνο το 2009 το Ελληνικό Δημόσιο τα πριμοδότησε με 3.850.000 ευρώ και δεν έχει γίνει ποτέ έλεγχος για το πού πήγαν και ποιοι τα πήραν). Τα δε κοινοτικά κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τις ανάγκες λειτουργίας και τη μισθοδοσία των υπαλλήλων τους, από χρόνο σε χρόνο αυξάνονταν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς.
Έργο αυτών των ιδρυμάτων, τα οποία «απολαμβάνουν διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας», είναι η αρχειοθέτηση, εκδόσεις, συνέδρια, εκδηλώσεις μνήμης, ημερίδες, συμπόσια κ.λπ. Έχουν δικαίωμα συμμετοχής σε κοινοτικά προγράμματα, στα οποία το 80% της χρηματοδότησης καλύπτεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το 20% από εθνικούς πόρους. Για τη συμμετοχή του στα προγράμματα, το κάθε μεγαλόσχημο ίδρυμα καταθέτει σχετική αίτηση στο αρμόδιο υπουργείο ή στη Βουλή και επιλέγονται οι ανάδοχοι των έργων. Με τον τρόπο αυτό, κοινοτικά κονδύλια εκατομμυρίων ευρώ περνούν σε ιδιώτες και σε εργολάβους, με τις ευλογίες πάντοτε των εκάστοτε υπουργών.
Με τούτα και μ’ εκείνα, σε αυτήν τη γειτονιά των «αγγέλων» (όχι, δεν θα ξεστομίσω των βρικολάκων) το σχολείο αποτελεί απλή παραφωνία… Μήπως να το σκεφτόντουσαν να το μετονομάσουν σε «Ίδρυμα Απαξιωμένων Μαθητών»;
