Ο γενικός πληθωρισμός, όπως τον μετρά η ΕΛΣΤΑΤ με το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) φαίνεται να έχει μειωθεί σημαντικά. Για το μήνα Σεπτέμβριο υποχώρησε στο 1,6%. Όμως αυτό το αποτέλεσμα για τα πλατιά λαϊκά στρώματα είναι «μαγική εικόνα» καθώς η ακρίβεια συνεχίζει να κινείται στα ύψη με αύξηση των τιμών στα τρόφιμα στο 9,4%.
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ προσπαθεί να μας πείσει ότι ο πληθωρισμός είναι εισαγόμενος, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλά για «εισαγόμενη ακρίβεια». Όμως αυτό δεν είναι ο κανόνας ειδικά στην τρέχουσα περίοδο. Ο κανόνας είναι η αισχροκέρδεια με τις πλάτες της κυβέρνησης που αρνείται να πάρει ουσιαστικά μέτρα. Για να γίνει κατανοητό το παράδειγμα της αισχροκέρδειας μέσω των μηχανισμών της «αγοράς» αναφέρουμε το ελαιόλαδο η τιμή του οποίου τον Σεπτέμβριο 2023 μόνο συγκριτικά με τον Αύγουστο 2023 παρουσιάζει αύξηση 6,7% (τον προηγούμενο μήνα ήταν +3,8%). Ως γνωστόν η σοδειά ελαιολάδου γίνεται στην περίοδο Νοεμβρίου με αρχές του νέου έτους. Άρα το ελαιόλαδο, η τιμή του οποίου στο δίμηνο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου αυξήθηκε κατά 7,8%, δεν είναι προϊόν που παρήχθη εκείνη την περίοδο αλλά προϊόν που παρήχθη πριν από σχεδόν ένα χρόνο. Συνεπώς η τιμή του όσον αφορά το κόστος παραγωγής δεν έχει μεταβληθεί, αφού είναι ένα αποθεματοποιμένο προϊόν. Τι έχει αλλάξει; Οι προσδοκίες για την μελλοντική τιμή του, κοινώς η κερδοσκοπία, καθώς η διεθνής νέα παραγωγή (2023-2024) προβλέπεται μειωμένη. Ποιοι κερδίζουν από αυτή την άνοδο των τιμών; Φυσικά όχι οι παραγωγοί που έχουν πουλήσει εδώ και μήνες, αν όχι από την αρχή το προϊόν για να επιβιώσουν και να καλύψουν τα δάνεια. Κερδίζουν, κοινώς αισχροκερδούν, οι μεσάζοντες έμποροι και οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου. Φυσικά τις αυξημένες κερδοσκοπικές τιμές τις πληρώνει ο λαός καταναλωτής. Έτσι μέσω αυτής της διαδικασίας γίνεται μεταφορά εισοδήματος, πρακτικά κλοπή, από τους καταναλωτές προς τις εταιρείες και τους μεσάζοντες ενώ οι άμεσοι παραγωγοί παίρνουν το ελάχιστο έσοδο από αυτή τη διαδικασία στην αρχή της περιόδου. Και αν αυτά συμβαίνουν τώρα με το ελαιόλαδο φανταστείτε τι θα γίνεται σε μερικούς μήνες όταν πλέον θα είναι γεγονός η μειωμένη παγκόσμια παραγωγή.
Τι κάνει η κυβέρνηση σε αυτό το κερδοσκοπικό παιγνίδι; Απλά τον θεατή και προσπαθεί να βρει επικοινωνιακά τρικ για να δείξει ότι κάνει κάτι. Πέρσι είχαμε το τρικ με το «καλάθι του νοικοκυριού». Ακολούθησε το Market Pass. Τώρα ετοιμάζουν το νέο τρικ με τον καινούργιο υπουργό Ανάπτυξης. Η κυβερνητική πρωτοβουλία ονομάζεται «Μόνιμη μείωση τιμής» με προϊόντα που θα έχουν ειδική σήμανση στο ράφι με μειωμένη τιμή κατά τουλάχιστον 5% και κατ’ ελάχιστο για έξι μήνες, με τιμή αναφοράς για την τιμή ραφιού της 19/9/2023. Παράλληλα ορίζει την υποχρέωση ανακοίνωσης από τα σούπερ μάρκετ στο υπουργείο των ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα διαβίωσης και την υποχρέωση ανακοίνωσης λιανικών τιμών πώλησης οπωροκηπευτικών για να ενημερώνει το υπουργείο τους καταναλωτές για το εύρος τιμών!
Έχουμε βαρεθεί να ακούμε για ελέγχους από την κυβέρνηση και επιβολή προστίμων. Μετά από δύο και πλέον χρόνια «ελέγχων» η αναποτελεσματικότητα των ακολουθούμενων διαδικασιών είναι εμφανής σύμφωνα με τα στοιχεία. Όμως η κυβέρνηση επιμένει για μία ακόμα φορά να υπόσχεται «εντατικοποίηση των πολύ αυστηρών ελέγχων»…
ΤΙ ΔΕΝ κάνει η κυβέρνηση. Δεν κάνει κανένα ουσιαστικό έλεγχο στην αγορά όσον αφορά τη διαμόρφωση των τιμών. Το κλασσικό «επιχείρημα» του πρώην υπουργού ανάπτυξης Αδ. Γεωργιάδη «τι να κάνουμε, στον καπιταλισμό ζούμε» είναι σε πλήρη εφαρμογή. Οι τιμές διαμορφώνονται ελεύθερα στην αγορά. Ας αγόρασαν κάποιοι έμποροι το λάδι πέρσι μεταξύ 4,70 – 5,20 ευρώ το κιλό (έξτρα παρθένο). Τώρα στα ράφια των σούπερ μάρκετ η τιμή του είναι μεταξύ 11-12,5 ευρώ το λίτρο (φυσικά υπάρχουν και κάποια αρκετά ακριβότερα).
Η λογική της διατίμησης, δηλαδή ο καθορισμός μετά από έλεγχο / έρευνα για το κόστος του προϊόντος, μιας ανώτατης τιμής σε ένα αγαθό, για την προστασία του καταναλωτή από υπερβολική άνοδο των τιμών, είναι εκτός της λογικής της κυβέρνησης.
Τι προβάλλει ότι κάνει η κυβέρνηση; Προβάλλει ως επιχείρημα ότι η ακρίβεια αντιμετωπίζεται με «πρώτο και κυριότερο άξονα τις μόνιμες αυξήσεις στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών». ¨Όμως με όποιο τρόπο και αν συγκρίνουμε τις όποιες αυξήσεις επικαλείται η κυβέρνηση με την πορεία του πληθωρισμού γενικά και ειδικότερα με εκείνου στα τρόφιμα η πραγματικότητα που καταγράφεται είναι η δραματική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος η οποία συνεχίζεται ενώ η κυβέρνηση και τα ελεγχόμενα από αυτήν μέσα ενημέρωσης προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο. Μία λύση επιπλέον της διατίμησης που προαναφέραμε θα μπορούσε να είναι η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) σε τακτά διαστήματα. Όμως και αυτή είναι εκτός της λογικής της κυβέρνησης διότι όπως ισχυρίζονται θα επιδεινώσει τον πληθωρισμό. Έτσι η κυβέρνηση κρατά μισθούς και συντάξεις χαμηλά, κάτω από τον πληθωρισμό, στο όνομα του περιορισμού του αλλά την ίδια στιγμή αφήνει ασύδοτη την αισχροκέρδεια που επιδεινώνει δραματικά την εξέλιξή του.
ΤΗΝ ΙΔΙΑ στιγμή ο λαός προσπαθεί να επιβιώσει κόβοντας ότι μπορεί και θεωρεί ως μη αναγκαίο αφού πρακτικά το μηνιαίο εισόδημα δεν επαρκεί για να περάσει το μήνα. Έτσι η ακρίβεια αλλάζει τη ζωή, ακόμα και τις διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών υποβαθμίζοντας σταδιακά την ποιότητα της ζωής μας με συνέπειες που φτάνουν μέχρι την κατάσταση της υγείας μας. Ειδικότερα σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) προκύπτει ότι οι πολίτες λόγω της ακρίβειας αλλάζουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Υποχρεώνονται να στραφούν σε προϊόντα με χαμηλότερη θρεπτική αξία με τελικό αποτέλεσμα να επιβαρύνεται σε αρκετές περιπτώσεις η υγεία τους. Ορισμένα στοιχεία της έρευνας είναι ενδεικτικά της κατάστασης και της τάσης. Η ακρίβεια στα λαχανικά, τα φρούτα, το ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά, και το κρέας, έχει οδηγήσει τους καταναλωτές κυρίως στα μακαρόνια, το ρύζι και τα όσπρια. Την ίδια περίοδο η οικονομική πίεση και τα αδιέξοδα του κόσμου οδηγούν δυστυχώς σε αύξηση της κατανάλωσης του αλκοόλ παρά τις σημαντικές ανατιμήσεις.
