Βρισκόμαστε σε ανθρωπιστική κρίση. Πάνω από το 80%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, βλέπουν την κατάστασή τους να χειροτερεύει.
Οι αποπάνω δεν μπορούν να κυβερνήσουν με συναίνεση, θα καταφεύγουν συνέχεια σε ένα καθεστώς όλο και πιο αυταρχικό, με ένα κουρελιασμένο κοινοβουλευτικό μανδύα ή ακόμα και χωρίς αυτόν και με τις ναζιστικές παραφυάδες τους να διχάζουν το λαό. Εκτός κι αν ο κόσμος της εργασίας τούς σταματήσει.
Ο ρόλος της ριζοσπαστικής Αριστεράς, στη φάση αυτή, είναι σημαντικός κι οι ευθύνες της μεγάλες. Δεν έχει την πολυτέλεια να καθίσει πάνω στις δάφνες της, πρέπει να προχωρήσει, να αναδειχθεί σε πλειοψηφική δύναμη. Και γι’ αυτό πρέπει να πείσει. Το 27% δεν είναι ούτε δεδομένο ούτε αρκετό. Και για να πείσεις δεν φτάνουν τα λόγια, χρειάζεται δράση, παρέμβαση από τα πιο μικρά μέχρι τα πιο μεγάλα, από την καθημερινότητα μέχρι τη γεωπολιτική. Χρειάζεται ένας πολιτικός φορέας στρατευμένων μελών, όχι καλών ανθρώπων που βρίσκονται και κουβεντιάζουν κάθε είκοσι μέρες.
Πώς θα εκτιναχθεί η απήχηση του ΣΥΡΙΖΑ; Σίγουρα όχι στρογγυλεύοντας τις γωνίες, σίγουρα όχι μπάζοντας φθαρμένα πολιτικά στελέχη. Το να θέλεις να πας με τα νερά των «μικρομεσαίων» τη στιγμή που αυτοί έχουν χάσει τα νερά τους είναι μια καθησυχαστική αυταπάτη, μια αδιέξοδη πλάνη. Πρέπει βέβαια να προσαρμόσεις το λόγο σου σε ανθρώπους που δεν είναι εξοικειωμένοι με το αριστερό λεξιλόγιο, να χρησιμοποιήσεις τη δικιά τους γλώσσα, τις δικές τους προσλαμβάνουσες. Τα δικά σου πράγματα να πεις με λόγια απλά, με δικά τους λόγια. Αλλά τα δικά σου, προσαρμόζοντας, εξειδικεύοντας, παίρνοντας υπ’ όψιν τις ενστάσεις και όλα. Όχι πράγματα που -τάχατες- θα ’ταν ευχάριστα ν’ ακούσουν.
Αν έφτασε ώς εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ είναι γιατί ενσάρκωσε πολιτικά το «Ουστ!» των πλατειών. Επειδή κήρυξε τη ρήξη με το Μνημόνιο αλλά και με τις πολιτικές που οδήγησαν σ’ αυτό. Μόνον επιμένοντας θα προχωρήσει η Αριστερά. Επιμένοντας σε μια βαθύτερη ανατροπή, πολιτική και πολιτισμική. Λέγοντας «όχι» στην εμπορευματοποίηση των πάντων, στον ατομισμό, την ανταγωνιστικότητα, το πελατειακό κράτος, τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Προάγοντας τη συλλογικότητα, την αλληλεγγύη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, τη γιορτή.
Η αλληλεγγύη, το πρώτο πολιτικό καθήκον
Οι απαιτήσεις της ιστορικής στιγμής όπου ο χρόνος τρέχει ταχύτατα, απαιτούν η Αριστερά να ξεπεράσει τον εαυτό της. Δεν αρκεί ένας καταγγελτικός λόγος κι ένας εκλογικός μηχανισμός. Χρειάζεται γείωση κοινωνική, ιδιαίτερα στα στρώματα που πλήττονται περισσότερο. Η αλληλεγγύη είναι το πρώτο πολιτικό καθήκον σήμερα, πρέπει και μπορεί να συνδυαστεί με όλες τις υπόλοιπες δράσεις σε φορείς, συνδικάτα, αυτοδιοίκηση κ.λπ.
Εφόσον δεν γίνεται με πολιτική ιδιοτέλεια, είναι η δράση που θα επιτρέψει στον πληθυσμό να μας νιώσει σαν κομμάτι του. Και βέβαια δεν πρόκειται για ελεημοσύνη, αλλά για συμμετοχική ακηδεμόνευτη δράση. Και βέβαια πάει μαζί με την άμυνα και την αντίσταση του κόσμου της εργασίας.
Σύντομα μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να κληθεί να κυβερνήσει. Όμως αυτό, αφενός δεν θα ‘ρθει μόνο του παρά μόνο με τη λαϊκή πίεση, αφετέρου δεν θα ’ναι το τέλος μα η αρχή των δυσκολιών. Κι αυτό, είτε κάνουμε το καλό παιδί είτε όχι. Ο αντίπαλος, οι «αγορές», θα μας πολεμήσουν. Και διαθέτουν μέσα και θεσμούς: ΜΜΕ, Σώματα Ασφαλείας, Δικαστικό Σώμα θα ’ναι απέναντί μας – είτε ανοιχτά είτε καλυμμένα. Οικονομικός πόλεμος, απόσυρση χρημάτων, θεσμικές παρενοχλήσεις, διπλωματικές πιέσεις, απ’ όλα θα ’χουμε. Αλλά το βασικό μας πλεονέκτημα είναι ότι δεν έχουν στρατηγική. Πέρα από λιτότητα και υποταγή, τίποτα δεν έχουν να προσφέρουν στον κόσμο.
Από τώρα να ετοιμαζόμαστε
Απέναντι σ’ αυτά, δύο είναι τα όπλα μας: το πλήθος κι η οργάνωση. Ο λαός μας ξέρει να αμύνεται, όταν γνωρίζει με σαφήνεια ποιος είναι ο εχθρός. Πρέπει να τον δείχνουμε: ο κόσμος του κέρδους. Και οργάνωση σημαίνει να ετοιμαζόμαστε πυρετωδώς από τώρα γι’ αυτή τη μέρα. Από τώρα να προβλέψουμε τις κινήσεις του αντιπάλου, να έχουμε έτοιμα σχέδια για την επάρκεια της χώρας σε τρόφιμα, φάρμακα, καύσιμα, να έχουμε έτοιμα τα τεχνικά μέσα για την ηλεκτρονική κατακράτηση πόρων στην πηγή, όταν κάποιοι θα δυσανασχετούν στην αναδιανομή του πλούτου, έτοιμο σχέδιο για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, γιατί είναι σίγουρο πως θα αξιοποιηθεί το οργανωμένο έγκλημα για την αποσταθεροποίησή μας. Από τώρα πρόβλεψη για το πώς θα ανατρέψουμε τους συσχετισμούς στις εργασιακές σχέσεις, πώς θα αποκαταστήσουμε τη λειτουργία του Δημοσίου καθιστώντας το αξιόπιστο υπηρέτη του κοινωνικού συνόλου, πώς θα αποκαταστήσουμε την εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό, γιατί η διεθνής αλληλεγγύη μάς είναι απαραίτητη, σήμερα με τη δικτατορία των αγορών όπως τότε με τη δικτατορία των συνταγματαρχών.
Η κυβέρνηση δεν θα πέσει σαν ώριμο φρούτο. Θα τη ρίξει ο λαός. Κι η δική μας συμβολή θα είναι μεγάλη. Αλλά από τώρα πρέπει να ετοιμαζόμαστε, από τώρα να φτιάχνουμε το πρόπλασμα της κοινωνίας που θέλουμε. Κι αυτό σημαίνει να συνδυάσουμε δημοκρατία και αποτελεσματικότητα. Σημαίνει να καταπολεμήσουμε τις παθογένειές μας. Να σταματήσουμε τις άγονες διαμάχες περί μελλοντικής τακτικής για συγκυρίες όπου τα δεδομένα είναι άγνωστα (άσε που τα σχέδιά σου περί τακτικής δεν τα αποκαλύπτεις στον αντίπαλο). Να σταματήσουμε τους μικροϋπολογισμούς περί συσχετισμών και το φόβο στην εισδοχή νέων μελών (τα μέλη μας διπλασιάστηκαν μόνο, ενώ εφταπλασιάσαμε τις ψήφους μας) και να αξιοποιήσουμε νέους ανθρώπους, να αναδείξουμε νέα στελέχη για τα πολλαπλά καθήκοντα που μας περιμένουν.
Να σταματήσει ο διαδρομισμός και ο παραγοντισμός, όλες οι αποφάσεις να παίρνονται από υπεύθυνα όργανα, τα οποία να λογοδοτούν, να έχουν θητεία και ανακλητότητα (τη στιγμή αυτή δεν είναι σίγουρο καθόλου αν η απερχόμενη Γραμματεία θα καταθέσει απολογισμό στη Συνδιάσκεψη). Να κυκλοφορεί η πληροφόρηση ανάμεσα στα όργανα, τόσο αμφίδρομα ανάμεσα στα διάφορα επίπεδα, όσο και οριζόντια ανάμεσα στις οργανώσεις βάσης, και να κυκλοφορεί οργανωμένα, αποφεύγοντας την υπερσυσσώρευση που σκοτώνει την πληροφορία – γιατί χωρίς πληροφόρηση η δημοκρατία είναι κίβδηλη. Να υπάρχουν κυρώσεις για τα στελέχη που κάνουν του κεφαλιού τους, είτε επικοινωνιακά, είτε διορίζοντας συγγενείς τους, είτε ό,τι άλλο και κάποτε να συνταχθεί ένας κώδικας δεοντολογίας και να είναι σεβαστός. Η δημοκρατία θέλει κανόνες, δεν πατάει ο πιο μάγκας τα πόδια των άλλων. Ελπίζω ο παλμός αυτής της Συνδιάσκεψης να είναι τέτοιος που να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τάχιστα τις αδυναμίες μας. Γιατί ο κόσμος του κέρδους δεν σταματάει την επίθεσή του, γιατί ο κόσμος της εργασίας έχει τα μάτια του στραμμένα επάνω μας.
* Ο Βένιος Αγγελόπουλος
([email protected]) είναι
Μέλος της Γραμματείας
του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ
