Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Τρεις μακρινοί γαλαξίες συγκρούονται σε μια νέα εκπληκτική εικόνα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA. Αυτή η κοσμική συντριβή είναι γνωστή ως τριπλή συγχώνευση γαλαξιών, όταν δηλαδή τρεις γαλαξίες πλησιάζουν αργά και διαλύουν ο ένας τον άλλον με τις ανταγωνιστικές βαρυτικές τους δυνάμεις. Συγχωνεύσεις όπως αυτές είναι συχνές σε όλο το σύμπαν και όλοι οι μεγάλοι γαλαξίες –συμπεριλαμβανομένου του δικού μας– οφείλουν το μέγεθός τους σε βίαιες συγχωνεύσεις όπως αυτή.
Όσο χαοτικές και αν φαίνονται, τέτοιες συγχωνεύσεις αφορούν περισσότερο τη δημιουργία παρά την καταστροφή. Καθώς τα αέρια από τους τρεις γειτονικούς γαλαξίες συγκρούονται και συμπυκνώνονται, στο κέντρο του νέου ενοποιημένου γαλαξία συγκεντρώνεται μια τεράστια θάλασσα υλικού από την οποία θα προκύψουν νέα αστέρια.
Τα υπάρχοντα αστέρια εν τω μεταξύ, θα επιβιώσουν από τη σύγκρουση ως επί το πλείστον αλώβητα. Ενώ η βαρυτική διελκυστίνδα μεταξύ των τριών γαλαξιών θα διαστρεβλώσει τις τροχιές πολλών υπαρχόντων άστρων, υπάρχει τόσος πολύς χώρος μεταξύ τους που σχετικά λίγα από αυτά είναι πιθανό να συγκρουστούν, αναφέρει το Live Science.
Το σμήνος γαλαξιών, που ονομάζεται IC 2431, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 681 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Καρκίνου, σύμφωνα με τη NASA. Οι αστρονόμοι εντόπισαν τη συγχώνευση χάρη σε ένα επιστημονικό πρόγραμμα πολιτών με την ονομασία Galaxy Zoo το οποίο κάλεσε περισσότερους από 100.000 εθελοντές να ταξινομήσουν εικόνες 900.000 γαλαξιών που είχε καταγράψει το τηλεσκόπιο Hubble και δεν είχαν ποτέ εξεταστεί διεξοδικά.
Το πρόγραμμα αυτό κατάφερε μέσα σε 175 ημέρες αυτό που θα χρειαζόταν χρόνια για να πετύχουν οι αστρονόμοι, σύμφωνα με τη NASA, και η πρωτοβουλία έχει ήδη οδηγήσει σε μια σειρά από παράξενες και συναρπαστικές ανακαλύψεις, όπως αυτή.
Η μελέτη των γαλαξιακών συγχωνεύσεων μπορεί να βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν καλύτερα το παρελθόν και το μέλλον του γαλαξία μας. Ο γαλαξίας μας πιστεύεται ότι έχει καταβροχθίσει περισσότερους από μια ντουζίνα γαλαξίες τα τελευταία 12 δισεκατομμύρια χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της συγχώνευσης που ονομάστηκε «Λουκάνικο της Γαίας», όπως είχε αναφέρει προηγουμένως το Live Science.
Εν τω μεταξύ, ο γαλαξίας μας φαίνεται να βρίσκεται σε τροχιά συνένωσης με τον κοντινό γαλαξία της Ανδρομέδας σε περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα. Η συγχώνευση θα αλλάξει εντελώς τον νυχτερινό ουρανό πάνω από τη Γη, αλλά πιθανότατα θα αφήσει το ηλιακό σύστημα αλώβητο, σύμφωνα με τη NASA.
Εκρήξεις στον Ήλιο
O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) ανακοίνωσε ότι το ηλιακό παρατηρητήριο Solar Orbiter «είδε» τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα ηλιακή «προεξοχή», η οποία εκτοξεύθηκε σε απόσταση εκατομμυρίων χιλιομέτρων στο διάστημα. Οι ηλιακές προεξοχές (solar prominences) είναι τεράστιες δομές γραμμών μαγνητικού πεδίου, που συγκρατούν πυκνές συγκεντρώσεις ηλιακού πλάσματος αιωρούμενες πάνω από την επιφάνεια του Ήλιου και οι οποίες συχνά σχετίζονται με τις εκρήξεις στεμματικής μάζας.
Η συγκεκριμένη έκρηξη, που συνέβη στις 15 Φεβρουαρίου, ευτυχώς δεν είχε ως στόχο τη Γη (αλλιώς θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα), αλλά «ταξιδεύει» μακριά από τον πλανήτη μας, καθώς προκλήθηκε στην πλευρά του Ήλιου που δεν «κοιτάζει» τη Γη.
Η εικόνα του φαινομένου έγινε ορατή από το όργανο του τηλεσκοπίου Solar Orbiter που λειτουργεί στο υπεριώδες τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Και άλλες ηλιακές διαστημικές αποστολές, όπως το Parker Solar Probe της NASA, παρακολούθησαν το συμβάν.
Το Solar Orbiter, που είναι μια συνεργασία της ESA με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), θα φθάσει στις 26 Μαρτίου στο περιήλιό του, δηλαδή στο κοντινότερο σημείο του από τον Ήλιο, περίπου 0,3 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου.
Όπως αναφέρει η ESA, «μολονότι το συγκεκριμένο συμβάν δεν έστειλε μια έκρηξη φονικών σωματιδίων προς τη Γη, αποτελεί μια σημαντική υπενθύμιση για την απρόβλεπτη φύση του Ήλιου και τη σημασία της κατανόησης και παρακολούθησης της συμπεριφοράς του».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μεγιστάνες επενδύουν δισ. για το… ελιξίριο της νεότητας
Από το περασμένο καλοκαίρι ο Ρικ εγκατέλειψε τη θέση του στο Ινστιτούτο και ανέλαβε επικεφαλής ενός νέου Ινστιτούτου, το οποίο ίδρυσε η Altos Labs, με τη διόλου ευκαταφρόνητη χρηματοδότηση 3 δισ. δολάρια από δισεκατομμυριούχους της Silicon Valley. Ανάμεσα στους κορυφαίους ειδικούς που στρατολόγησαν, ανήκει και ο Τζιλ, αλλά και αρκετοί βραβευμένοι με Νόμπελ επιστήμονες. Την άνοιξη θα ξεκινήσουν τις μελέτες σε δυο εργαστήρια των ΗΠΑ και ένα της Βρετανίας, ενώ θα έχουν σημαντική υποστήριξη και από ερευνητές στην Ιαπωνία. Στόχος τους η επαναφορά της νεότητας στα ανθρώπινα κύτταρα, όχι για χάρη της αθανασίας, αλλά προκειμένου να μειωθούν οι ασθένειες του γήρατος, που φυσικά συχνά οδηγούν στον θάνατο.
«Πρόκειται για ένα πεδίο που είναι η ώρα του να εξερευνηθεί», λέει στον Guardian η Ντάμα Λίντα Πάρτριτζ, καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Υγιούς Γήρατος του UCL, σημειώνοντας ότι το Altos θα μπορέσει να αποδείξει σε μικρό χρονικό διάστημα αν οι μέχρι τώρα θεωρίες έχουν κάποια ουσιαστική βάση.
Η καθηγήτρια Τζάνετ Λορντ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Φλεγμονών και Γήρατος του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ εμφανίζεται εξίσου ενθουσιώδης μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα. «Στόχος δεν είναι να δημιουργήσουμε τον πρώτο άνθρωπο 1.000 ετών, αλλά να διασφαλίσουμε ότι τα γηρατειά θα είναι μια περίοδος που θα την απολαμβάνουμε αντί να την υπομένουμε. Ποιος θέλει να ζήσει περισσότερο αν το μόνο που έχει να κερδίσει είναι άλλα 30 χρόνια κακής υγείας; Θέλουμε να αυξήσουμε τα χρόνια της υγείας, όχι τα χρόνια της ζωής.»
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι μεγιστάνες της τεχνολογίας έχουν επενδύσει στην επίλυση του προβλήματος του γήρατος. Το 2013, η Google ίδρυσε την Calico και επένδυσε σε αυτή 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Υπό άκρα μυστικότητα, η εταιρεία άρχισε να ερευνά αρουραίους και τυφλοπόντικες για να χαρτογραφήσει τη διαδικασία του γήρατος και να παρατείνει τη ζωή, χωρίς ωστόσο μέχρι τώρα να έχει καταλήξει σε απτά αποτελέσματα.
Ωστόσο, η Silicon Valley δεν έχασε τις ελπίδες της. Ο Πίτερ Τιλ, συνιδρυτής της PayPal και της διαβόητης Palantir, έχει διοχετεύσει εκατομμύρια δολάρια στη μελέτη της αντιστροφής του γήρατος, και ιδίως στο Ίδρυμα Μαθουσάλα, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με εκπεφρασμένο στόχο «να κάνει τα 90 τα νέα 50 μέχρι το 2030». Ο Τιλ, μάλιστα, έχει υποστηρίξει ότι θα είναι εφικτό να «αντιστραφούν όλες οι ανθρώπινες ασθένειες με τον ίδιο τρόπο που διορθώνουμε τα προβλήματα σε ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ο θάνατος εντέλει θα μεταμορφωθεί από μυστήριο σε επιλύσιμο πρόβλημα».
Η Πάρτριτζ δεν βρίσκει σωστές τις διατυπώσεις περί «επίλυσης της γήρανσης» και «επίλυσης του θανάτου». «Πέρα από το ότι είναι ανόητες αυτή τη στιγμή, εγείρουν και μια σειρά από κοινωνικά ζητήματα. Πιστεύω ότι είναι αμφιλεγόμενες ηθικά. Θα συνέβαιναν τεράστιες μετατοπίσεις στην κοινωνία αν το προσδόκιμο όριο διαβίωσης αυξανόταν σημαντικά μέσω ανθρώπινης παρέμβασης», τονίζει στον Guardian. «Ήδη ζούμε όλο και περισσότερο. Υπάρχουν άνθρωποι που υποφέρουν από αναπηρίες και υποβάθμιση της ποιότητας ζωής τους εξαιτίας της γήρανσης. Αυτό θα πρέπει να επιλύσουμε. Θα πρέπει να προσπαθούμε να κρατήσουμε τους ανθρώπους υγιείς για περισσότερο καιρό, μέχρι να πεθάνουν. Να μένουμε υγιείς και ξαφνικά να πεθαίνουμε, στον ύπνο μας. Νομίζω αυτό θέλουν οι περισσότεροι άνθρωποι.»
