Rebecca Skloot: The Immortal Life of Henrietta Lacks. 384 σελίδες, Crown, 2010.
Η Χενριέτα Λακς ήταν μια φτωχή μαύρη εργάτρια, μητέρα πέντε παιδιών. Το 1951, στα τριάντα της χρόνια, διαγνώστηκε με καρκίνο. Πριν ξεκινήσει η προσπάθεια θεραπείας της, τής αφαιρέθηκαν καρκινικά κύτταρα για ερευνητικούς σκοπούς (εν αγνοία της, κάτι που, όμως, ήταν ο κανόνας τότε). Η γυναίκα πέθανε λίγο αργότερα, χωρίς να γνωρίζει ότι αυτά τα κύτταρα, που βαφτίστηκαν HeLa απ’ τα αρχικά της, θα αποκτούσαν κεφαλαιώδη σημασία για τη σύγχρονη Ιατρική, καθώς, σε αντίθεση με άλλα δείγματα ανθρώπινων κυττάρων, συνέχιζαν να πολλαπλασιάζονται στο εργαστήριο, ιδιότητα μοναδική και εξαιρετικά χρήσιμη στην έρευνα. Κύτταρα HeLa έχουν χρησιμοποιηθεί και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται για δοκιμές εμβολίων, ανάπτυξη θεραπειών και έρευνα ασθενειών· συνολικά, η συμβολή τους είναι ανεκτίμητη: είναι ενδεικτικό ότι κάθε μήνα προστίθενται στην βιβλιογραφία 300 έρευνες σχετικές με τα κύτταρα HeLa. Όμως, ο σύζυγος και τα παιδιά της Λακς για χρόνια ολόκληρα δεν είχαν ιδέα για την ιστορία των αθάνατων κυττάρων της· την πληροφορήθηκαν μόλις τη δεκαετία του ’70, όταν ερευνητές ζήτησαν να εξετάσουν κι αυτούς, χωρίς να λάβουν υπ’ όψιν ότι δεν είχαν καν τη μόρφωση να αντιληφθούν τι σημαίνει ότι τα κύτταρα της γυναίκας είναι ζωντανά, ενώ εκείνη είναι νεκρή. Και, αν και πολλά χρήματα άλλαξαν χέρια για την αγορά αυτών των μοναδικών κυττάρων, η ίδια η οικογένεια της Λακς ζούσε μέσα στη φτώχεια, χωρίς πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, χωρίς να μπορούν καλά-καλά να επωφεληθούν από την πρόοδο στην οποία συνέβαλε η μητέρα τους. Η Σκλουτ άρχισε να ενδιαφέρεται γι’ αυτήν την ιστορία στα 16 της, όταν έμαθε για την ύπαρξη των κυττάρων HeLa στο μάθημα της Βιολογίας· της έκανε εντύπωση το ότι, παρά τη συμβολή των κυττάρων της Λακς στην Ιατρική, τίποτε δεν ήταν γνωστό γι’ αυτήν τη γυναίκα, εκτός του ονόματός της και της φυλής της. Με το βιβλίο της, καρπό πολύχρονης έρευνας, η Λακς αποκαθίσταται ως άνθρωπος, ενώ παρουσιάζονται με επιτυχία τα σημαντικά επιστημονικά, νομικά, ηθικά, ακόμα και κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν από την ιστορία αυτή.
