Κείμενο του Γκι Ντεμπόρ.
Μέσα σ’ αυτή την περίπλοκη και τρομακτική ανάπτυξη που οδήγησε την εποχή των ταξικών αγώνων σε νέες συνθήκες, το προλεταριάτο των βιομηχανικών χώρων έχασε τελείως τη σιγουριά της αυτόνομης προοπτικής του και, σε τελευταία ανάλυση, τις ψευδαισθήσεις του, αλλά όχι και την ύπαρξή του. Δεν αφανίστηκε. Εξακολουθεί να υφίσταται, αναλλοίωτο, μέσα στην εντεινόμενη αλλοτρίωση του σύγχρονου καπιταλισμού: είναι η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων που έχασαν κάθε εξουσία πάνω στη χρήση της ζωής τους και που απ’ τη στιγμή που το ξέρουν επανακαθορίζονται σαν το προλεταριάτο, το αρνητικό επί το έργον σ’ αυτήν την κοινωνία. Αυτό το προλεταριάτο ενισχύεται, αντικειμενικά, απ’ την τάση εξαφάνισης της αγροτιάς, καθώς και απ’ την επέκταση της λογικής της εργοστασιακής εργασίας που εφαρμόζεται πια σ’ ένα μεγάλο μέρος των «υπηρεσιών» και των διανοητικών επαγγελμάτων. Μόνο υποκειμενικά αυτό το προλεταριάτο βρίσκεται ακόμα μακριά απ’ την πρακτική ταξική του συνείδηση, κι αυτό ισχύει όχι μόνο για τους υπαλλήλους, αλλά και για τους εργάτες που δεν ανακάλυψαν ακόμα – παρά την αδυναμία και την απάτη της παλιάς πολιτικής. Εντούτοις, όταν το προλεταριάτο ανακαλύπτει ότι η εξωτερικευμένη δύναμή του προστρέχει στη διαρκή ενίσχυση της καπιταλιστικής κοινωνίας, όχι μόνο πια με τη μορφή της εργασίας του αλλά και με τη μορφή των συνδικάτων, των κομμάτων ή της κρατικής εξουσίας που το ίδιο δημιούργησε για τη χειραφέτησή του, ανακαλύπτει επίσης, διαμέσου της συγκεκριμένης ιστορικής εμπειρίας, ότι αποτελεί την τάξη που είναι απόλυτα εχθρική απέναντι σε κάθε παγιωμένη εξωτερίκευση και κάθε εξειδίκευση της εξουσίας. Είναι φορέας της επανάστασης που δεν μπορεί ν’ αφήσει τίποτα έξω απ’ τον εαυτό της, της απαίτησης της διαρκούς κυριαρχίας του παρόντος πάνω στο παρελθόν και της ολικής κριτικής του διαχωρισμού. Και πρέπει να βρει την κατάλληλη μορφή όλων αυτών στην πράξη. Καμιά ποσοτική βελτίωση της μιζέριας του, καμιά ψευδαίσθηση ιεραρχικής αφομοίωσης δεν αποτελούν αντίδοτο διαρκείας για τη μη ικανοποίησή του, γιατί το προλεταριάτο δεν μπορεί να βρει την αυθεντική του αναγνώριση μέσα σε μια ιδιαίτερη αδικία που θα είχε υποστεί, ούτε μέσα στην επανόρθωση μιας ιδιαίτερης αδικίας ή ενός πλήθους απ’ αυτές τις αδικίες, αλλά μονάχα μέσα στην απόλυτη αδικία του εκτοπισμού του στο περιθώριο της ζωής.
(*Η κοινωνία του θεάματος,
μτφρ. Πάνος Τσαχαγέας – Νίκος Β. Αλεξίου, εκδ. Ελεύθερος Τύπος)
Σχόλια
