Αύριο διεξάγονται προεδρικές εκλογές στο μικροσκοπικό (αλλά πάντα διεκδικούμενο και από τη Δύση και από τη Ρωσία) Μαυροβούνιο των 600.000 κατοίκων, στο φόντο ενός επιπλέον σκανδάλου: ο νόμος απαιτεί την κατάθεση τουλάχιστον 8.101 υπογραφών από κάθε υποψήφιο προκειμένου να εγκριθεί η υποψηφιότητά του, αλλά πολλές από αυτές αποδείχθηκαν πλαστές. Το ίδιο βέβαια είχε συμβεί και το 2018, και δεν άνοιξε ρουθούνι παρά τις «έρευνες»… Φέτος ανακηρύχθηκαν 7 υποψήφιοι, με επικρατέστερους τον απερχόμενο πρόεδρο Μίλο Τζουκάνοβιτς (που είτε ως πρωθυπουργός είτε ως πρόεδρος κυβερνά εδώ και 30 χρόνια), τον νεαρό πρώην υπουργό Οικονομικών Γιάκοβ Μιλάτοβιτς (που διεκδικεί να αντικαταστήσει τον Τζουκάνοβιτς, διατηρώντας όμως τη φιλοδυτική και νεοφιλελεύθερη πολιτική του) και τον φιλορώσο Άντριγια Μάντιτς (πρώην αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών της πάλαι ποτέ ομοσπονδίας Σερβίας-Μαυροβουνίου).
Το Μαυροβούνιο ταλανίζεται διαχρονικά από ακραία διαπλοκή του πολιτικού και επιχειρηματικού προσωπικού με τον μαφιόζικο υπόκοσμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το κόστος ενός μισοτελειωμένου δρόμου άγγιξε το… 45% του ΑΕΠ, ενώ τα κρούσματα της διαφθοράς διαδέχονται το ένα το άλλο, και το κεντρικό λιμάνι της χώρας –ονόματι Μπαρ– αποτελεί βασικό κόμβο διακίνησης λαθραίων τσιγάρων και ναρκωτικών. Σε όλα αυτά πρωταγωνιστούν δικαστές και πολιτικοί, με μαέστρο τον Μίλο Τζουκάνοβιτς, πρώην «κομμουνιστή» και νυν υπέρμαχο της μαυροβουνιακής εθνικής ταυτότητας… Ο λόγος άλλωστε της παραίτησης του πρωθυπουργού Αμπάζοβιτς μέσα στο φθινόπωρο, λίγο μετά την εκλογή του, ήταν οι αντιδράσεις στην αναγνώριση της σερβικής εκκλησιαστικής περιουσίας στο Μαυροβούνιο. Έκτοτε η βουλή δεν κατάφερε να αναδείξει νέα κυβέρνηση.
Άρπαγμα εντός, αναξιοπιστία εκτός
Ο Τζουκάνοβιτς, εδώ και καιρό πλέον φανατικός αντιρώσος (είχε καταγγείλει ρωσικό σχέδιο δολοφονίας του το 2017), υπολογίζοντας στην υποστήριξη από την κροατική, αλβανική και βοσνιακή μειονότητα (συνολικά αγγίζουν το 15%), κατηγορεί κάποιους ανθυποψηφίους του ότι θέλουν να μετατρέψουν τη χώρα σε ρωσική επαρχία. Ο ίδιος λαμβάνει στήριξη από τη Δύση, δεδομένου ότι ήταν το πρόσωπο που πρωταγωνίστησε στην απόσχιση από την ομοσπονδία με τη Σερβία και ενέταξε το Μαυροβούνιο στο ΝΑΤΟ. Η αντιπολίτευση τον κατηγορεί από καιρό ότι διατηρεί σχέσεις με κύκλους του εγκλήματος, κάτι που ο ίδιος αρνείται. Υποστήριξη μέρους της Δύσης έχει όμως και ο Μιλάτοβιτς, που δύο φορές τις τελευταίες μέρες δέχθηκε επίθεση οπαδών του Τζουκάνοβιτς. Ο Γάλλος πρέσβης Κριστιάν Τιμονιέ τη χαρακτήρισε «φασιστική επίθεση στις ευρωπαϊκές αξίες» – με συνέπεια να καταγγελθεί από το κόμμα του Τζουκάνοβιτς και από άλλα κόμματα ότι επιχειρεί να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις του Μαυροβουνίου…
Πέρα από τη δίχως τέλος όμως εσωτερική κρίση, μεγαλύτερη θεωρείται η κρίση διεθνούς αξιοπιστίας της χώρας. Μεταξύ άλλων διότι, παρ’ όλη την καταδίκη της Ρωσίας, οι μαυροβουνιακές αρχές δεν έχουν άρει τη βίζα για τους Ρώσους «τουρίστες». Ας σημειωθεί ότι τελευταία έχουν πεθάνει υπό ανεξιχνίαστες συνθήκες Ρώσοι, στελέχη εταιριών ενέργειας στο Μαυροβούνιο. Επιπλέον, ένας Τούρκος κατασκευαστής, καταζητούμενος μετά τον σεισμό σε Τουρκία και Συρία, έχει καταφύγει στο Μαυροβούνιο, ενώ άλλος κατασκευαστής φέρεται να απελάθηκε. Το κερασάκι ήταν η καταγγελία της –επίσης φιλοδυτικής– προέδρου της Μολδαβίας, Μάια Σάντου, που ανέφερε (και) το Μαυροβούνιο ως χώρα προέλευσης «φιλορώσων τρομοκρατών», απαγορεύοντας την είσοδο της εθνικής ομάδας πυγμαχίας του Μαυροβουνίου στη χώρα της!
Η… Καζαμπλάνκα των Βαλκανίων
Το χρέος του Μαυροβουνίου ανέρχεται σήμερα στο 83,3% του ΑΕΠ, κυρίως λόγω δανείου από την κινεζική Exim Bank για την κατασκευή του περίφημου αυτοκινητόδρομου. Η ανεργία υπερβαίνει το 20%, αλλά ο Τζουκάνοβιτς έχει δεσμευθεί να διπλασιάσει(!) τον μέσο μισθό, που σήμερα ανέρχεται στα 500 ευρώ. Ο υπουργός Οικονομίας δήλωσε ότι θα πάρει δάνειο 100.000.000 ευρώ από την Παγκόσμια Τράπεζα, ενώ τον περασμένο Δεκέμβριο η κυβέρνηση πήρε ήδη δάνεια ύψους 60.000.000 ευρώ από την OTP Bank της Ουγγαρίας και την Universal Capital Bank του Μαυροβουνίου. Πάντως στην περσινή έκθεσή της για την πρόοδο της χώρας προς την ένταξη στην Ε.Ε., η Κομισιόν επέκρινε τα εναπομείναντα ελάχιστα μέτρα κοινωνικής πρόνοιας της κυβέρνησης, προειδοποιώντας ότι η διατήρησή τους θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα!
Όσο για το αδιάβλητο των εκλογών, οι Μαυροβούνιοι έχουν το ανέκδοτο με έναν ψηφοφόρο που περνά την ημέρα του σε εκλογικό τμήμα: «Τι κάνεις εδώ όλη μέρα;», τον ρωτά ένας γνωστός του. «Περιμένω να δω τον πατέρα μου», απαντά ο ψηφοφόρος. «Μα ο πατέρας σου έχει πεθάνει εδώ και είκοσι χρόνια», του λέει ο γνωστός του. «Ναι, φαίνεται όμως ότι ψηφίζει σε όλες τις εκλογές», τον αποστομώνει ο άλλος! Δεδομένου ότι δεν έχουν ανανεωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι του 2020 (στις τότε βουλευτικές εκλογές υπολογίζεται ότι 50.000 από τις 410.000 ψήφων ανήκαν σε… φαντάσματα), οι φόβοι μιας νέας νοθείας έχουν ισχυρή βάση. Αυτά συμβαίνουν στην Καζαμπλάνκα των Βαλκανίων.
Γ.Κ.
