«Υπό το φως των όσων γνωρίζουμε»: Ένα μεγάλο μυθιστόρημα
«…Τα υπερφιλόδοξα σχέδια μπορεί να είναι ανάρμοστα σε πολλούς τομείς, όχι όμως και στην λογοτεχνία. Η λογοτεχνία παραμένει ζωντανή, μόνο αν θέτουμε στον εαυτό μας στόχους απροσμέτρητους… Η μεγάλη πρόκληση για την λογοτεχνία είναι να μπορέσει να συνυφάνει τους διάφορους κλάδους της γνώσης, τους διάφορους “κώδικες”, σε μια πολλαπλή και πολυεπίπεδη θέαση του κόσμου…»
Ίταλο Καλβίνο, Πολλαπλότητα
Το παράθεμα αυτό από τον Ίταλο Καλβίνο είναι ένα από τα πολλά. διαφόρων συγγραφέων και στοχαστών. που περιλαμβάνονται στο μυθιστόρημα του Zia Haider Rahman, Υπό το φως των όσων γνωρίζουμε, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση Ανδρέα Μιχαηλίδη και επιμέλεια Άννας Μαραγκάκη.
Ο συγγραφέας, όπως διαβάζουμε στο σύντομο βιογραφικό του, γεννήθηκε σε μια αγροτική περιοχή του Μπανγκλαντές, μεγάλωσε στη Μεγάλη Βρετανία, έκανε λαμπρές σπουδές στα καλύτερα πανεπιστήμια, εργάστηκε ως ανώτερο στέλεχος στον χρηματοπιστωτικό τομέα και σήμερα απασχολείται ως δικηγόρος με αντικείμενο τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο.
Το βιογραφικό του συγγραφέα δεν είναι καθόλου άσχετο με το θέμα του βιβλίου. Οι δυο βασικοί ήρωες, ο αφηγητής και ο καλύτερος του φίλος ο Ζαφάρ, έχουν χαθεί για χρόνια, όταν ξαφνικά ο Ζαφάρ εμφανίζεται στην πόρτα του σπιτιού του. Από κει ξεκινά μια αφήγηση των χρόνων που είχαν χάσει επαφή, αλλά και μια νέα ματιά στην κοινή τους πορεία.
Συζητώντας με φίλους γι’ αυτό το βιβλίο, έλεγα πως είναι αδύνατον να χωρέσεις σε μια –έστω και εκτενέστατη– παρουσίαση το πλήθος των ζητημάτων που διαπραγματεύεται μέσα από μια μη-γραμμική αφήγηση.
Ο έρωτας, η φιλία, τα μαθηματικά, η οικονομική κρίση και τα άδυτα του χρηματοπιστωτικού τομέα, η ιστορία της Ινδίας, του Πακιστάν, του Μπαγκλαντές, η σκοτεινή δράση των ΜΚΟ, το Αφγανιστάν, η λογοτεχνία, οι ασφυκτικοί περιορισμοί της κοινωνικής τάξης και της καταγωγής, η Βρετανική αριστοκρατία, η αναζήτηση του νοήματος της ζωής.
Όλα αυτά θίγονται μέσα στο βιβλίο, δένοντας το κοινωνικό με το ατομικό, την επιστήμη με την λογοτεχνία, την οικονομική ανάλυση με τα πιο μύχια αισθήματα. Θα μπορούσε να διαβαστεί και ως μια φιλοσοφική πραγματεία για τη ζωή μας τις τελευταίες δεκαετίες και τον τρόπο που η Ιστορία επηρεάζει τη ζωή του καθενός μας.
Χωρίς να θέλω να υπερβάλλω, ο τρόπος προσέγγισης μου θύμισε έντονα τον Μίλαν Κούντερα της Αβάσταχτης ελαφρότητας του είναι και της Αθανασίας. Είναι ένα μυθιστόρημα του διαβάζεται με αργούς ρυθμούς, ένα βιβλίο που συχνά σταματάς για να το κλείσεις και να σκεφτείς ή για να υπογραμμίσεις μια σκέψη, που την κοιτάζεις αργότερα και προβληματίζεσαι.
Θα μπορούσα κι εγώ να γράψω για το βιβλίο μόνο με παραθέματα από το ίδιο. Σε κάποια στιγμή ο ήρωας μάς δίνει, μιλώντας, ένα βασικό στίγμα του βιβλίου: «…δεν μπορείς να συζητήσεις με κάποιον χωρίς να επηρεάσεις τη στάση του. Όταν συνομιλώ με κάποιον, βλέπω απλώς την εικόνα που ο ίδιος θέλει να προβάλει για τον εαυτό του, καθώς αλληλεπιδρά με το παρόν και την ιστορία που τον συνδέει με εμένα. Κανένας μας δεν είναι μόνο ένα άτομο, είμαστε τουλάχιστον τόσα άτομα όσοι και οι γνωστοί μας…»
Το Υπό το φως των όσων γνωρίζουμε είναι ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα που αποτυπώνουν την εποχή μας και κυριολεκτικά φωτίζει μονοπάτια και ανοίγει δρόμους στη σκέψη. Είναι και ένα «βιβλίο γνώσεων» –παίρνω τον όρο από την παιδική λογοτεχνία– για μεγάλους.
Πολλά στοιχεία για τα μαθηματικά, ή για τον τρόπο που λειτούργησαν οι διάφορες εταιρείες προκαλώντας την κρίση και βεβαίως η ιστορία της δημιουργίας του Πακιστάν και του Μπαγκλαντές, ήταν για μένα καινούργια και δημιούργησαν εκείνη τη σπίθα που σε στέλνει να ψάξεις για τη συνέχεια.
Ένα μεγάλο μυθιστόρημα, που σε παραπέμπει ευθέως στις πηγές του, δίνει ατελείωτη τροφή για σκέψη και φυσικά σου χαρίζει μια μοναδική αναγνωστική απόλαυση.
Ένα από τα βιβλία που σίγουρα κανείς θα επανέρχεται διαβάζοντάς το με νέο βλέμμα, υπό το φως των όσων καινούργιων πραγμάτων θα έχει παρακινηθεί να γνωρίσει…
Από Μηχανής Θεός
Το 1o Φεστιβάλ Από Μηχανής Θεός /Deus ex machina Festival 2018 άνοιξε τις πύλες του στις 8 Ιουνίου στο Από Μηχανής Θέατρο με σκοπό να γίνει ένας πόλος καλλιτεχνικής έκφρασης νέων δημιουργών. Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει αποκλειστικά 14 συνολικά παραγωγές που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.
Σήμερα και αύριο στην Κάτω Σκηνή (23 Ιουνίου, στις 18.00 και 24 Ιουνίου στις 20:15) παρουσιάζεται το έργο της Αντιγόνης Κατσαδήμα Το πείραμα να ζεις που αφορά στη Μαρί Κιουρί ως «ερωτική σύντροφο, μητέρα ,κόρη, επιστήμονα, ιδεολόγο, φιλάνθρωπο και φυσιολάτρη που επέδειξε πάθος για κάθε στιγμή της ζωής. Στόχος είναι, οι θεατές να συνδεθούν με τη μακρινή μορφή αυτής της γυναίκας που σημάδεψε την ιστορία, κατακτώντας δύο βραβεία Νόμπελ, φυσικής και χημείας»
Τις ίδιες μέρες παρουσιάζεται και το slipLESS, μια performance βασισμένη στο μυθιστόρημα Μικρά Αγγλία της Ιωάννας Καρυστιάνη, σε δραματουργία, σκηνοθεσία και ερμηνεία των Σοφία Φραγγή και Αργιέττα Οκαλίδου (23/6 στις 20:00 – 24/6 στις 22:15)
Για περισσότερες πληροφορίες: amtheater.gr/program
