του Ηρόστρατου
Η Αφρική αλλιώς
«… ο Σκόμπι αντιλαμβανόταν πάντα την οσμή της ανθρώπινης μοχθηρίας και της αδικίας -μια μυρωδιά ζωολογικού κήπου – ροκανίδι, περιττώματα, αμμωνία και έλλειψη ελευθερίας…»
Γκράχαμ Γκρην, Η καρδιά των πραγμάτων
Δυο διαφορετικά βιβλία. Δυο αριστουργήματα. Το ένα γραμμένο το 1948, το άλλο το 1975. Δυο διαφορετικοί συγγραφείς. Ο ένας Δυτικός, ο άλλος Αφρικανός. Το ένα διαδραματίζεται κατά την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το άλλο στις δεκαετίες ’60- ’70.
Ο Γκράχαμ Γκρην στην «Καρδιά των πραγμάτων» (εκδόσεις Πόλις) μας μεταφέρει στην αποικιοκρατούμενη Δυτική Αφρική.
Ο Νγκούγκι Γούα Θιόνγκο, στα «Πέταλα από αίμα» (εκδόσεις Καστανιώτη) μας μεταφέρει στην Κένυα -Ανατολική Αφρική την εποχή που έπαψε πια να είναι αποικία.
Εκπληκτική γραφή, εξαιρετική σκιαγράφηση χαρακτήρων, αλλά και βαθύτατη κοινωνική κριτική.
Κι ας ξεκινούν οι συγγραφείς από εντελώς διαφορετικές αφετηρίες.
Η εικόνα της Αφρικής και της καταστροφής -από κάθε πλευρά- που έφερε ο ευρωπαϊκός πολιτισμός / ιμπεριαλισμός είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες και διεισδυτικές σκιαγραφήσεις.
Οι περισσότεροι πρωταγωνιστές είναι ήρωες – αντιήρωες. Έρμαια της ιστορίας και της κοινωνίας.
Σε έναν ασφυκτικό μικρόκοσμο μας ταξιδεύει ο Γκρην, στον χώρο των μεγάλων αλλαγών ο Θιόνγκο.
Στο βάλτωμα και στη στασιμότητα των Τροπικών ο Γκρην, στην καπιταλιστική «πρόοδο» ο Θιόνγκο.
Ο δεύτερος μας δείχνει πως μεταμορφώνεται ένα μικρό χωριό στη μέση του πουθενά, όταν εκεί ανακαλύπτονται τρόποι πλουτισμού: Παραγωγή αλκοόλ και τουρισμός.
Αυτή η εσχατιά της Αφρικής μου θύμισε τη σημερινή αποικιοκρατούμενη Ελλάδα. Οι τέσσερις εμβληματικοί πρωταγωνιστές του βιβλίου θα μπορούσαν να είναι οι σημερινοί Έλληνες, παγωμένοι και διαλυμένοι από την κρίση. Ο άτολμος εκπαιδευτικός, που στιγμές -στιγμές υπερβαίνει τον εαυτό του, ο παλιός αγωνιστής με τις αναλαμπές του, ο μαχητικός νέος συνδικαλιστής που πέφτει για να σηκωθεί, η νεαρή μπαργούμαν που πουλάει το σώμα και ενίοτε την ψυχή της.
Η ζώσα παράδοση που ισοπεδώνεται στον βωμό του κέρδους είναι εκεί.
Οι άνθρωποι που πλούτισαν, και πρόδωσαν τον αγώνα είναι εκεί.
Κένυα, οικόπεδο και αποικία. Κι ας άλλαξε το χρώμα των αφεντικών.
Στον αντίποδα ο Γκράχαμ Γκρην. Με τον αισθηματία, αλλά αναποφάσιστο ήρωά του. Που γίνεται θυσία για τους άλλους. Που το αίσθημα ευθύνης τον κατατρώει.
Η αφήγηση είναι τόσο ζωντανή που σχεδόν μυρίζεις τις μυρωδιές, αισθάνεσαι στο στόμα σου τις γεύσεις. Είναι σα να βρίσκεσαι κι εσύ εκεί. Στην ξεχασμένη αποικία εγκλωβισμένος.
Οι λογοτέχνες συλλαμβάνουν και αποτυπώνουν με πολύ μεγαλύτερη επιτυχία από ιστορικούς και αναλυτές το νόημα της ιστορίας και τις επιπτώσεις που έχουν τα «μεγάλα γεγονότα» στις ζωές των ανθρώπων.
Διαβάζοντας αυτά τα δυο μυθιστορήματα νιώθω να συνέλαβα κι εγώ κάτι από την πραγματική Αφρική.
Είδα τις παράξενες ομοιότητες.
Και κατανοώ ίσως περισσότερο σε ποιες ακραίες στάσεις και πολιτικές μπορεί να οδηγήσουν…
Το Zagoriwood επιστρέφει!
Για 8η χρονιά με τις κάμερες ανά χείρας οι συμμετέχοντες παίρνουν τα βουνά για να μάθουν σινεμά και να κάνουν ταινίες στα βουνά της Ηπείρου!
Από τις 16 έως τις 23 Ιουλίου το Εργαστήριο Κινηματογράφου Zagoriwood μας περιμένει για να κάνουμε μαζί την αγάπη μας για την 7η τέχνη πραγματικότητα.
Στο Zagoriwood, όπως κάθε χρονιά, πέρα από εργαστήρια, υπάρχει το παράλληλο πρόγραμμα των «Συναντήσεών».
Στις φετινές «Συναντήσεις», ο σκηνοθέτης Χρίστος Γεωργίου έρχεται στο Ζαγόρι για να μας δείξει την ταινία του Happy Birthday ως work in progress. Η προβολή θα γίνει την Τρίτη 18 Ιουλίου.
Ακόμα, θα γίνει προβολή της ταινίας Η κυνηγός με τον αετό (2016) του Ότο Μπελ, το Σάββατο 22 Ιουλίου.
Το πρόγραμμα, που θα εμπλουτίζεται με την πάροδο των ημερών, μπορείτε να παρακολουθείτε εδώ: https://zagoriwood.gr/sinadiseis-ergastirio8/
Πληροφορίες: 6945 130700
[email protected]
https://www.zagoriwood.gr
