Ένα μεγάλο ψέμα πλανιέται πάνω από την πόλη
Tου Τάσου Βαρούνη
Εκτός των άλλων, η υπαρκτή πολιτική σφαίρα –στις διάφορες εκδοχές της– έχει και μια σκανδαλώδη ιδιότητα. Να δημιουργεί ένα δικό της ήθος, περιφραγμένο και διαφορετικό από το δημόσιο ή το κοινό. Τα πράγματα αποκτούν ιδιαίτερες διαστάσεις. Ο λόγος γίνεται κάτι άλλο, άξιο να αναλυθεί πολλαπλώς. Οι συμπεριφορές έχουν μια βαρύτητα. Το «ανεπίτρεπτο» με το «συνηθίζεται» ανακατεύονται κατά το δοκούν. Κόσκινα διαφόρων μεγεθών κρατούν απ’ έξω καθετί ανεπιθύμητο. Και κάθε κομμάτι αυτής της πολιτικής σφαίρας έχει τα δικά του χούγια και κανόνες. Τα δικά του αναγνωριστικά σημεία, το περιρρέον κλίμα, τις συμβάσεις του, τα αστεία του. Μερικά μπερδεμένα παραδείγματα για τα καθ’ ημάς:
Ο Λεβέντης είναι για την Αριστερά ένα σούργελο. Ο τάδε σύντροφος, «σύντροφος», πρώην σύντροφος –μικρή σημασία έχει– που είναι φανατικός του ΤΙΝΑ, δεν είναι. Πολύ περισσότερο αν είναι και πανεπιστημιακός, αν αρθρογραφεί, αν έχει γράψει βιβλία κ.λπ. Ή και να είναι, δεν το λέμε φωναχτά –καλή ώρα– λόγω καλών τρόπων. Δεν θέλω, προφανώς, να συνδέσω τις όποιες πολιτικές θέσεις με την ιδιότητα «σούργελο», άλλο το ένα άλλο το άλλο. Απλώς να τονίσω ότι στους χαρακτηρισμούς των αντιπάλων είμαστε σαΐνια, ενώ μεταξύ μας επικρατεί μεγάλη ευγένεια.
Το κυνήγημα των αφεντικών της Air France ήταν μια ενδιαφέρουσα είδηση. Πολλοί την αναρτήσαμε στο Facebook, άλλοι είπαν «και στα δικά μας», σε άλλους ξύπνησε αιμοβόρικα ταξικά ένστικτα… Αυτό το «γεγονός» δεν είναι εύκολο να υιοθετηθεί από την Αριστερά, να χρωματίσει το λόγο της, σε αντίθεση με τις αναλύσεις και πλατφόρμες για ανατροπές και λαϊκές εξουσίες που δίνουν και παίρνουν στο Κοινοβούλιο και έξω από αυτό. Γιατί όποιος πει μια «καλή κουβέντα» γι’ αυτό, δεσμεύεται για τα καλά. Ζούμε ακόμα στην εποχή του «είσαι ό,τι δηλώσεις» και ταυτόχρονα παραμένουμε αφόρητα προσεχτικοί.
Το “αριστερό ήθος”
Ο Άδωνις έβαλε τα πράγματα στη σωστή βάση. Είπε ότι δεν καταλαβαίνει το παραμύθι με το αριστερό ήθος. Ότι, δηλαδή, πάνω-κάτω όποιος είναι αριστερός έχει εξ ορισμού κι ένα ηθικό πλεονέκτημα, σε σχέση με τους δεξιούς. Ασχέτως τού γιατί το είπε και ποια στρατηγική εξυπηρετεί αυτή η παρατήρηση, έτσι πρέπει να βλέπουμε κι εμείς τα πράγματα αν θέλουμε να προοδεύσουμε. Αυτά τα «40 χρόνια αγώνες», «κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει» κ.λπ. πρέπει να τελειώνουν. Λες κι η Αριστερά από το ’80 και δώθε έδινε σκληρές μάχες με το σύστημα. Ας μην παραμυθιαζόμαστε.
Είναι γνωστό σε όλους –ούτε καν κοινό μυστικό δηλαδή– ότι στην Αριστερά δίνουν και παίρνουν τα παζάρια για τις κομματικές θέσεις, για το γνωστό «βουλευτιλίκι» και γενικώς για θέσεις κύρους, εξουσίας και προνομίων κάθε είδους. Συνήθως, μάλιστα, οι πιο μπλεγμένοι σε αυτές τις διαδικασίες –«κουμανταδόροι»– είναι και αυτοί που δεν σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους και κατακεραυνώνουν την παραμικρή νύξη για ιδιοτέλεια. Ένα μεγάλο ψέμα πλανιέται πάνω από την πόλη κι εμείς το προστατεύουμε. Γιατί; Για να προστατευτούμε από τις προβοκάτσιες των κακών; Ουαί.
Υπάρχουν και οι συμβολισμοί. Θυμόμαστε τον υπουργό μας που χόρευε με τους ΝΑΤΟϊκούς. Τα πειράγματα με τις γραβάτες στον πρωθυπουργό στα διαλείμματα των Eurogroups του μαρτυρίου. Τα αστειάκια που ενώνουν αριστερούς και δεξιούς μέσα στη Βουλή. Η ανετίλα –όχι τόσο η ουσία– με την οποία ξεστομίζονται διάφορα για γεμιστά και άλλα εδέσματα. Όχι, δεν προτείνεται ένα ατσαλένιο, σκληροτράχηλο και προλεταριακό ύφος, αυτό θα ήταν πραγματικά για γέλια. Όμως μια αίσθηση μέτρου, μια αίσθηση του τι βιώνει αυτή η χώρα και ποιοι την εξοντώνουν θα ήταν απαραίτητη. Αλλά είπαμε, η πολιτική είναι περίεργη υπόθεση.
Ακόμα και στη γενιά μου («μικρότεροι») τα πράγματα παίρνουν συχνά έναν δρόμο καθόλου αντισυστημικό. Σαν να ζούμε την απόλυτη κυριαρχία της μορφής. Μπορεί να μη λες τίποτα σπουδαίο, αλλά έχεις μια-δυο αναφορές σε ένα λογοτεχνικό έργο ή κάποιον μεγάλο στοχαστή, έτσι μπας και αποκτήσει λίγο κύρος το «τίποτα». Μπορεί να έχεις φτιάξει ένα υπέροχο αριστερό «yolo» –σε αυτό υπερέχουμε μακράν– και να ξεσπαθώνεις για τη «σωστή γραμμή». Μπορεί ακόμα να νομίζεις ότι είσαι πολύ σπουδαίος, πολύ ψαγμένος, πολύ σημαντικός. Μα τόσο σίγουροι ότι «καλά πάμε»;…
