Το θέμα της πολιτιστικής κληρονομιάς και των μνημείων της χώρας έχει πολλές αναγνώσεις, ανάλογα με την οπτική προσέγγιση του καθενός.
Άλλοι αισθάνονται υπερήφανοι για το ένδοξο παρελθόν, άλλοι προσβλέπουν στο οικονομικό όφελος της τουριστικής αξιοποίησης και άλλοι (λιγότεροι αυτοί) πιστεύουν πως η ερμηνευτική προσέγγιση του παρελθόντος, μέσα από τα υλικά του ίχνη, μπορεί να αποτελέσει ένα μορφωτικό εργαλείο αυτογνωσίας.
Όλοι πάντως συμφωνούν πως οι αρχαιολογικοί χώροι πρέπει να είναι επισκέψιμοι και πως τα μουσεία χρειάζεται να είναι ανοιχτά. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα ή έννοια του «ανοιχτού μουσείου» συζητείται με έμφαση όχι μόνο όσον αφορά στη δυνατότητα επίσκεψης, αλλά και την επικοινωνιακή και μορφωτική ουσία της μουσειακής εμπειρίας, μέσα από θεματικές και μουσειογραφικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, παράλληλες εκδηλώσεις και ποικίλες δράσεις. Γι’ αυτό και καταγράφονται θλίψη, οργή και διαμαρτυρίες όταν ένα μουσείο κλείνει, έστω προσωρινά, για την πραγματοποίηση εργασιών ή από τις σποραδικές απεργιακές κινητοποιήσεις των εργαζομένων στο Υπουργείο Πολιτισμού (και Τουρισμού εσχάτως), των χειρότερα αμειβόμενων δημοσίων υπαλλήλων στη χώρα. Στη δεύτερη περίπτωση δε λείπουν οι σφοδρές επιθέσεις εναντίον των απεργών τους οποίους, υποκριτικά, κατηγορούν πως βλάπτουν τα μνημεία και τη διεθνή εικόνα της χώρας, εκείνους που σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, μάχονται καθημερινά για την προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου.
Όλοι συμφωνούν πως τα μουσεία χρειάζεται να είναι ανοιχτά. Κι όμως, εν έτει 2010 ζούμε το αδιανόητο! Δεκάδες μικροί και μεγάλοι αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία ανά την επικράτεια παραμένουν εδώ και δύο μήνες ερμητικά κλειστοί για τους επισκέπτες. Ανάμεσά τους αίθουσες ή ολόκληροι όροφοι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, στο Βυζαντινό, στο Νομισματικό. Ο λόγος είναι αποκαλυπτικός των προθέσεων και των επιλογών: η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ανέστειλε τις εγκεκριμένες προσλήψεις 2.500 συμβασιούχων όλων των ειδικοτήτων που έπρεπε να γίνουν στην αρχή του έτους για να λειτουργούν, απρόσκοπτα, χώροι και υπηρεσίες.
Με πρόσχημα τη μη συμμόρφωση των περιφερειακών υπηρεσιών στις «νέες αρχές της διακυβέρνησης με διαφάνεια και αξιοκρατία», επιχειρείται ένα διπλό χτύπημα: από τη μια η απομάκρυνση και των τελευταίων υπηρετούντων συμβασιούχων και από την άλλη η πειθάρχηση των υπόλοιπων εργαζόμενων στο υπουργείο που λαμβάνουν το σαφές μήνυμα «μη διαμαρτύρεστε για τις δυσλειτουργίες, άμα θέλουμε τα κλείνουμε και μόνοι μας». Και το μήνυμα προς την κοινωνία εξίσου σαφές: τα μουσεία χρειάζεται να είναι ανοιχτά μόνο το καλοκαίρι που έρχονται οι τουρίστες. Οι ιθαγενείς μπορούν να βλέπουν τηλεόραση ή να πηγαίνουν στις καφετέριες. Ιδού το απαύγασμα της ενοποίησης των υπουργείων Πολιτισμού και Τουρισμού…
Στάθης Γκότσης
