Στο προηγούμενο φύλλο του Δρόμου δημοσιεύσαμε ένα τετρασέλιδο αφιέρωμα με τίτλο: «Αντιμετωπίζοντας τον κορωνοϊό», θεωρώντας το ζήτημα του ιού ένα σοβαρό θέμα που χρήζει υπεύθυνης πληροφόρησης και πολύπλευρής ανάλυσης αλλά και μιας ουσιαστικής στάσης για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί – όχι μόνο από την πολιτεία, που είναι υπεραπαραίτητο και φαίνεται να υπάρχουν αρκετές ελλείψεις, αλλά και από όλους μας σαν κοινωνία. Τα κρούσματα στη χώρα μας έχουν πλέον ξεπεράσει τα 70 και έχουν ληφθεί διάφορα έκτακτα μέτρα σε διάφορες περιοχές της χώρας. Από μεριάς μας αναδημοσιεύουμε ορισμένα ενημερωτικά στοιχεία του προηγούμενου αφιερώματός μας.
Χρόνος επώασης COVID-19: Είναι η χρονική περίοδος μέχρι την εκδήλωση συμπτωμάτων. Μπορεί να κυμαίνεται από 2 ως 14 ημέρες, αλλά φαίνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι 3 ως 5 ημέρες (δύο μελέτες από την Κίνα έδειξαν μέσο χρόνο επώασης 5 ημέρες). Συγκριτικά ο χρόνος επώασης της γρίπης είναι 1 ως 4 ημέρες.
Χρονική περίοδος μετάδοσης COVID-19: Είναι βέβαιο ότι ένα άτομο μπορεί να μεταδώσει τον COVID-19 όταν έχει συμπτώματα. Έχουν υπάρξει μεμονωμένες αναφορές για μετάδοση από ασυμπτωματικούς φορείς αλλά φαίνεται ότι τέτοιες περιπτώσεις δεν παίζουν τον κύριο και σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση του ιού.
Συμπτώματα COVID-19: Αδυναμία, πόνος στα κόκκαλα και τους μύες, πυρετός και βήχας, δηλαδή συμπτώματα γρίπης. Συμπτώματα κοινού κρυολογήματος (συνάχι, βουλωμένη μύτη) δεν είναι συμπτώματα του COVID-19. Η δυσκολία στην αναπνοή είναι σημάδι σοβαρής νόσου.
Σοβαρή νόσος και θάνατος. Πόσο συχνά; Στο 80% των περιπτώσεων η νόσος είναι αυτοπεριοριζόμενη. Ηλικιωμένοι και άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας είναι πιθανότερο να νοσήσουν σοβαρά. Όσον αφορά το ποσοστό θανατηφόρας νόσου και τους ακριβείς παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο και θάνατο, είναι νωρίς για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Είναι παραπλανητικός ο υπολογισμός του δείκτη θνητότητας (case fatality rate-CFR) του COVID-19 διαιρώντας περιστατικά με θανάτους, ενώ εξελίσσεται η νόσος. Αυτό διότι είναι δεδομένο ότι στην Κίνα όπου η νόσος εξαπλώθηκε, τα ελαφρότερα και ασυμπτωματικά περιστατικά δεν καταγράφονται και η διάγνωση τίθεται πλέον μόνο στα σοβαρότερα περιστατικά αφού αυτά θα έρθουν σε επαφή με τις υπηρεσίες υγείας. Επιπλέον είναι φυσικό η θνητότητα να εξαρτάται από πολυάριθμους άλλους παράγοντες π.χ. την κατάσταση του εκάστοτε συστήματος υγείας, ενώ ο «αντίκτυπος» ενός συγκεκριμένου ποσοστού εξαρτάται από την έκταση της μετάδοσης στον πληθυσμό. Έτσι ένα CFR 3,1% στο Wuhan μεταφράζεται σε χιλιάδες θανάτους, ενώ στις υπόλοιπες επαρχίες της Κίνας είναι 0,16%. Συγκριτικά, έχει υπολογιστεί ότι η «ισπανική» γρίπη του 1917 είχε CFR 1-2%, ενώ η σύγχρονη εποχική γρίπη έχει 0,1% (αλλά εάν διαιρέσουμε τα μέχρι στιγμής διαγνωσμένα περιστατικά γρίπης στην Ελλάδα με τους θανάτους από γρίπη προκύπτει ποσοστό 8,8%, προφανώς πλαστό διότι μόνο τα σοβαρότερα περιστατικά διαγιγνώσκονται).
Τελικά είναι απλά μία ακόμα γρίπη; O COVID-19 φαίνεται ότι μεταδίδεται ευκολότερα και είναι πιθανότερο να εξελιχθεί σε σοβαρή νόσο συγκριτικά με τη γρίπη. Επιπλέον προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο ούτε δραστικά φάρμακα σε αντίθεση με τη γρίπη.
Τι να κάνουμε αν αρρωστήσουμε; Καταρχήν είμαστε ψύχραιμοι. Δεν τρέχουμε στα νοσοκομεία επειδή έχουμε πυρετό και βουλωμένη μύτη. Μένουμε σπίτι, φοράμε μάσκα, αποφεύγουμε τις συναναστροφές με ευπαθείς συνανθρώπους μας, τηρούμε τους κανόνες υγιεινής. Επικοινωνούμε με γιατρό μας ή με τον ΕΟΔΥ (τηλ: 210-5212054) αν ο πυρετός επιμένει και έχουμε δυσκολία στην αναπνοή.
Ενημερωτικές ιστοσελίδες
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας
www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
Ευρωπαϊκό Κέντρο ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων (ECDC)
www.ecdc.europa.eu/en/novel-coronavirus-china
Real time ενημέρωση Για αριθμό κρουσμάτων, παραπομπές σε επιστημονικά άρθρα: www.worldometers.info/coronavirus/
Για επαγγελματίες υγείας
Lancet: www.thelancet.com/coronavirus
JAMA: jamanetwork.com/journals/jama/pages/coronavirus-alert
