Κουβάρι το μετεκλογικό σκηνικό στην Αίγυπτο. Του Ηλία Σταθάτου

 

Στα μέσα της περασμένης εβδομάδας, ο υποψήφιος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, Μοhamed Morsi, ανακηρύχθηκε και επίσημα ως πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Αιγύπτου, καταλαμβάνοντας ποσοστό 51,7%, νικώντας στην εκλογική κούρσα τον Ahmed Shafiq, ο οποίος συγκέντρωσε το 48% των ψήφων. Η Πλατεία Tahrir γέμισε από υποστηρικτές των Αδελφών Μουσουλμάνων, πανηγυρίζοντας για τη νίκη τους. Εν μέρει, συμπεριφορά που μπορεί να κατανοηθεί, καθώς επί δεκαετίες, τα μοναδικά μέρη που μπορούσαν να βρεθούν αρκετά μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας μαζί, ήταν είτε στις μυστικές συναντήσεις των πυρήνων τους, είτε κρατούμενοι στα υπόγεια του υπουργείου Εσωτερικών και στα συγκροτήματα φυλακών όπως της Giza.
Όμως, αυτή η χαρά δεν κράτησε πολύ. Ο πρόεδρος που εκλέχθηκε, δεν έχει ουσιαστικές εξουσίες. Δεν μπορεί να αποφασίσει για στρατιωτικά θέματα, δεν είναι πλέον αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, αδυνατεί να επιτηρεί τις αποφάσεις των στρατηγών, το υπουργείο Άμυνας και Εσωτερικών είναι ουσιαστικά άβατα. Ο Μοhamed Morsi θα μπορούσε να ελπίζει σε ένα φιλικό Κοινοβούλιο, στο οποίο η Μουσουλμανική Αδελφότητα έχει την πλειοψηφία. Ούτε αυτό γίνεται όμως, καθώς το Κοινοβούλιο δεν υπάρχει πια, διαλύθηκε με απόφαση δικαστών διορισμένων από το καθεστώς Μουμπάρακ. Το κτίριο του Κοινοβουλίου φυλάσσεται από στρατιωτικές δυνάμεις. Ο στρατιωτικός νόμος επέστρεψε για να καταργηθεί αργότερα και πάλι, με δικαστική απόφαση. Ένα ακόμα στοιχείο που λείπει; Σύνταγμα. Αλλά και η σύνταξή του, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, καθώς το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων (SCAF), διατηρεί δικαίωμα βέτο απέναντι σε όποια άρθρα θεωρεί ότι αντιβαίνουν στα συμφέροντά του, καθώς και το δικαίωμα να ορίσει την εκατονταμελή επιτροπή που θα αναλάβει αυτό το έργο.
Τέλος, το νεοϊδρυθέν Εθνικό Συμβούλιο Άμυνας, στο οποίο θα προεδρεύει ο πρόεδρος της Αιγύπτου, οι αποφάσεις θα παίρνονται με απλή πλειοψηφία. Μια σημαντική λεπτομέρεια αποτελεί το γεγονός ότι από τα 17 μέλη του, τα 11 θα είναι μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων. Διαβάζοντας όλα αυτά, αντιλαμβανόμαστε εύκολα ότι μόνο για απλές εκλογές δεν μιλάμε. Πρόκειται για συγκυρία – σταθμό σε μια πολύπλοκη πάλη ανάμεσα στη Μουσουλμανική Αδελφότητα και τις Ένοπλες Δυνάμεις, προκειμένου να μοιραστεί η πίτα της εξουσίας στη μετά Χόσνι Μουμπάρακ εποχή.

 

Οι πρώτες κινήσεις μετά την νίκη
Ενδεικτικές της κατάστασης που επικρατεί, είναι οι πρώτες κινήσεις του νικητή και της παράταξής του. Στις πρώτες δηλώσεις του, μετά την νίκη, ο Μοhamed Morsi ορκίστηκε ότι θα είναι ηγέτης «όλων των Αιγυπτίων», και ότι θα προστατεύσει τα δικαιώματα «γυναικών και παιδιών, Μουσουλμάνων και Χριστιανών». Δεν παρέλειψε, φυσικά, να αναφερθεί στους εξεγερμένους, καθώς τόνισε ότι «δεν θα ήμουν εδώ, ανάμεσά σας, ως ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος της Αιγύπτου, χωρίς το αίμα, τα δάκρυα και τις θυσίες των μαρτύρων». Μάλιστα, υποδέχθηκε στο προεδρικό μέγαρο πολλές από τις οικογένειές τους. Μια απόλυτα λογική ρητορική που στοχεύει στην συσπείρωση και στη θέληση για ενότητα, καθώς η Μουσουλμανική Αδελφότητα ξέρει ότι έχει εκλεγεί με το ελάχιστο της λαϊκής εντολής, τόσο σε απόλυτους αριθμούς, όσο και σε πολιτικούς όρους.
Η διαφορά από τον εκλεκτό των στρατηγών, όπως είδαμε, ήταν μικρή, ενώ πάμπολλοι που ψήφισαν τον κ. Morsi, το έκαναν επειδή δεν ήθελαν να δουν την αναβίωση του παλιού καθεστώτος, τον Ahmaed Shafiq, γνωστό και ως felloul (απομεινάρι), στην ηγεσία της χώρας τους, που ουσιαστικά είχε επαναστατήσει εναντίον όσων αυτός αντιπροσωπεύει. Ακόμη, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι θέλουν να σταματήσουν να λογίζονται στο συλλογικό συνειδητό ως οι άνθρωποι που, ενώ οι Αίγυπτος φλέγονταν και εξεγείρονταν εναντίον του δικτάτορα, επέλεξαν να απέχουν και να κοιτούν από το παράθυρο τις εξελίξεις. Μετά, δε, την κατάρρευση του Μουμπάρακ, πρόδωσαν το λαό της Ταχρίρ, διαπραγματευόμενοι (και χρησιμοποιούμενοι από τους πολύπειρους στρατιωτικούς) πίσω από κλειστές πόρτες με τους στρατηγούς, αφήνοντας την επαναστατική φλόγα να σβήσει.
Αποκαλυπτική των προθέσεων του Μοhamed Morsi ήταν και η αποστροφή ότι φέρνει ένα «μήνυμα ειρήνης» και ότι η Αίγυπτος θα «τηρήσει όλες τις διεθνείς συμφωνίες της», επιχειρώντας να καθησυχάσει το Ισραήλ και εν γένει την διεθνή κοινότητα, καθώς μια ακύρωση της συνθήκες του Camp David είναι κάτι που Ισραήλ και ΗΠΑ απεύχονται.
Την πρώτη μέρα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο πρόεδρος της Αιγύπτου την δαπάνησε, όπως κάθε άνθρωπος που θέλει να ασκήσει εξουσία στην χώρα των… Φαραώ, διαπραγματευόμενος με τους στρατηγούς. Ακόμη, ανακοίνωσε τη θέλησή του να έχει ως αντιπροέδρους μια γυναίκα και ένα μέλος της Κοπτικής μειονότητας (χριστιανοί που αποτελούν το 7%-14% του αιγυπτιακού πληθυσμού).
Αντιπροσωπευτική εικόνα της Αιγύπτου αποτελεί το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει αποφασιστεί το πού και πώς ο νέος πρόεδρος θα ορκιστεί, προκειμένου να αναλάβει τα καθήκοντά του. Μεγάλη συζήτηση έχει προκληθεί για αυτό το θέμα, καθώς ο νικητής για την Μουσουλμανική Αδελφότητα δεν θέλει να ορκιστεί μπροστά στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, καθώς αποτελείται από τους ίδιους δικαστές που διέλυσαν το Κοινοβούλιο, και διορίστηκαν επί Μουμπάρακ.
Σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες, ο αρχηγός των Αιγυπτιακών Ενόπλων Δυνάμεων και επικεφαλής του πανίσχυρου Ανώτατου Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων, Hussein Tantawi, θα αναλάβει τη θέση του υπουργού Άμυνας στο νέο υπουργικό συμβούλιο. Την ίδια θέση διατήρησε για δύο δεκαετίες επί του προηγούμενου καθεστώτος.

Σχόλια

Σου άρεσε αυτό το άρθρο; Ενίσχυσε οικονομικά την προσπάθειά μας!