Πολλαπλές οι άμεσες αλλά και οι παράπλευρες συνέπειες
Οι αποδοτικές και ασφαλείς διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης υποτίθεται πως θα είχαν ως μοναδικό αγκάθι τα δημοσιονομικά. Στα μέσα της διαπραγμάτευσης, όμως, τέθηκε το εκ νέου το ενεργειακό και η ΔΕΗ μπήκε στο στόχαστρο της τρόικας. Κατάληξη είναι το γενικό πωλητήριο της επιχείρησης, με το 40% του λιγνιτικού και υδροηλεκτρικού δυναμικού να βγαίνει άμεσα στο σφυρί και συγκεκριμένα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα του πρώτου εξαμήνου του 2018. Ποιες είναι όμως οι συνέπειες μια τέτοιες πώλησης;
1 Πλήττεται σημαντικά η ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας. Ο βασικός πυλώνας της ενέργειας στην Ελλάδα είναι το ηλεκτρικό ρεύμα, αφού πετρέλαιο, φυσικό αέριο, υδρογονάνθρακες εισάγονται. Περαιτέρω ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από εισαγωγές σε μια περίοδο γενικευμένης κρίσης και παραγωγικής αποδιάρθρωσης μπορεί να αποβεί μοιραία για τον λαό και τη χώρα. Ειδικά σε μια φάση που αφενός εντείνονται οι οικονομικές απειλές από τα ευρωπαϊκά διευθυντήρια, αφετέρου μεγαλώνει η τουρκική επεκτατικότητα στην περιοχή.
2 Η ΔΕΗ ως διαχειριστής της ηλεκτρικής ενέργειας όφειλε να αποτελεί βασικό όπλο για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Αντί να αποτελεί ασημικό προς διαπραγμάτευση – και εν τέλει προς ξεπούλημα – θα έπρεπε να αποτελεί κινητήριο μοχλό στον δρόμο της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας.
3 Η πώληση της ΔΕΗ δεν επηρεάζει αποκλειστικά το κομμάτι της ενέργειας. Εμμέσως έχει να κάνει και με τη διαχείριση των υδάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι μονάδες της Πτολεμαΐδας οι οποίες χρησιμοποιούν για ψύξη και θέρμανση το «σύστημα Αλιάκμονα», το οποίο όμως αποτελεί άμεση επέμβαση στην υδροδότηση της Θεσσαλονίκης καθώς και στην άρδευση όλης της γύρω περιοχής.
4 Αντιστοίχως σημαντικότατο ζήτημα προκύπτει με τη γη. Καταρχήν σε ό,τι αφορά τα λιγνιτικά πεδία. Σκόπιμα μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί το καθεστώς ιδιοκτησίας των ορυχείων, αλλά ούτε και αυτό της μεταφοράς λιγνίτη. Το ίδιο ισχύει και για τη γη την ίδια. Η έκταση των εργοστασίων και εργοταξίων μόνο στη Δυτική Μακεδονία ανέρχεται στα 160.000 στρέμματα. Έκταση που παραχωρήθηκε από το Δημόσιο στη ΔΕΗ προκειμένου να ηλεκτροδοτήσει τη χώρα, όντας φυσικά μια εταιρεία κοινής ωφέλειας
5 Αύξηση του τιμολογίου του ρεύματος. Το ελληνικό ρεύμα είναι το φτηνότερο στην Ε.Ε. παρά τις σημαντικές αυξήσεις κατά τα μνημονιακά χρόνια. Μπορεί οι σημερινοί πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας να παρουσιάζουν ελαφρώς οικονομικότερα τιμολόγια αλλά αυτό έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι η «λαβωμένη» ΔΕΗ παραμένει ρυθμιστής στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η ιδιωτικοποίησή της – συνεπώς η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς – θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω αύξηση των τιμολογίων, τόσο των οικιακών όσο και του βιομηχανικού και αγροτικού με αποτέλεσμα την επιπλέον επιβάρυνση των παραγωγικών διαδικασιών.
6 Το μοντέλο αναδιάρθρωσης που προτείνεται με περιστολή της παραγωγής ρεύματος από λιγνιτικούς ΑΗΣ, αφού ο λιγνίτης αποτελεί ακριβή πρώτη ύλη και τα αντίστοιχα εργοστάσια, θα είναι τα πρώτα που θα χρειαστούν επενδύσεις λόγω παλαιότητας θα φέρουν λουκέτα σε περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία και η Κεντρική Πελοπόννησος, που έχουν άμεση εξάρτηση με τις τοπικές οικονομίες. Οι αναμενόμενες χαμένες θέσεις εργασίας σύμφωνα με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) θα ξεπεράσουν μόνο στη Δυτική Μακεδονία τις 11.000. Αυτό προκύπτει με το πλάνο μείωσης στο μισό της παραγωγικής διαδικασίας και με δεδομένο ότι κάθε εργαζόμενος στη ΔΕΗ στηρίζει επιπλέον σχεδόν τρεις άλλες θέσεις εργασίας.
Πέρα από τις παραπάνω κεντρικές συνέπειες του ξεπουλήματος της ΔΕΗ, θα υπάρξουν και μικρότερες ή πιο ειδικές συνέπειες όπως η πρόβλεψη και αποζημίωση για τη μετεγκατάσταση οικισμών (το 50% του κόστους καλύπτεται από τη ΔΕΗ), κατάργηση της τηλεθέρμανσης, ο τοπικός πόρος (τέλος ανάπτυξης για τη μεταλιγνιτική περίοδο), η πιθανή αλλαγή της διαδρομής του Διαδριατικού Αγωγού (TAP), που θα επηρεάσει επιπλέον την ενεργειακή κατάσταση επιμέρους περιοχών κ.ά.
Παρά την έντονη κακοδιαχείριση, την ιδιοκτησιακή λογική από διοικητές και συνδικαλιστικά κεφάλια, τη μετατροπή της σε φοροεισπράκτορα από το κράτος, η ΔΕΗ κατάφερε στα 67 χρόνια της υπάρξής της να συμβάλλει στην ενεργειακή αυτονομία της χώρας, στην ασφάλειά της, στην παραγωγή της, στην υπεράσπιση του ρεύματος ως δημόσιο αγαθό. Σήμερα τροϊκανοί και κυβερνήτες δεν διστάζουν να τη διαλύσουν προκειμένου να υποστηρίξει ο καθένας τα συμφέροντά του. Οι πρώτοι προκειμένου να βαθύνουν το καθεστώς αποικίας που έχουν επιβάλλει, οι δεύτεροι για να κρατήσουν όσο το δυνατό περισσότερο τις καρέκλες τους αφού από υπερασπιστές των δημόσιων αγαθών έχουν μεταλλαχθεί σε υπερασπιστές αποκλειστικά των κυβερνητικών θώκων.
Χτίζοντας λογαριασμούς και αποδομώντας τη δημόσια επιχείρηση
Το τελευταίο χρονικό διάστημα καταφτάνουν εκκαθαριστικοί λογαριασμοί στους καταναλωτές, οι οποίοι είναι εξαιρετικά φουσκωμένοι. Σε αυτό συνέβαλε αρκετά το γεγονός της αυξημένης χρήσης ηλεκτρικού ρεύματος, για θέρμανση τον βαρύ χειμώνα που διανύσαμε. Πόσο ακριβό είναι τελικά το ηλεκτρικό ρεύμα στη χώρα μας; Γιατί ήταν τόσο φουσκωμένοι οι τελευταίοι λογαριασμοί; Και εν τέλει ποιον συμφέρει αυτή η αύξηση;
Είναι γεγονός πως η τιμή της kw/h έχει ξεπεράσει πλέον τα 17 λεπτά ενώ το 2010 κυμαινόταν στα 11-12 λεπτά. Είχαμε δηλαδή την τελευταία πενταετία μια αύξηση της τάξης του 56%. Η αύξηση είναι ακόμη μεγαλύτερη αν θεωρήσουμε ως βάση την αντίστοιχη τιμή προ δεκαετίας. Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στην αύξηση της τιμής της kw/h με πάνω από 150% τα τελευταία χρόνια. Το τιμολόγιο είναι ακόμη ψηλότερο αν συνυπολογίσουμε την πτώση κατά περίπου 30% των εισοδημάτων την περίοδο των μνημονίων. Παρόλα αυτά η ΔΕΗ εξακολουθεί να μην έχει ακριβό τιμολόγιο σε σχέση με την υπόλοιπη Ε.Ε. Προ δεκαετίας είχε το φτηνότερο και σήμερα είναι αισθητά κάτω από τον μέσο όρο, ο οποίος αγγίζει τα 21 λεπτά. Συνεπώς το ερώτημα είναι: αρκεί αυτή η αύξηση για να φουσκώσουν τόσο οι λογαριασμοί της ΔΕΗ;
Αν παρατηρήσουμε την ανάλυση του λογαριασμού θα δούμε πως το 52% του ποσού αντιστοιχεί στην κατανάλωση του ρεύματος, το 6% για τη χρήση των δικτύων και το υπόλοιπο 42% σε φόρους και τέλη. Οι φόροι και τα τέλη είτε έχουν σχέση με την ηλεκτρική ενέργεια (πχ Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, ΑΠΕ κ.ά.) ή όχι (ΦΠΑ, Δήμοι, ΕΡΤ) αποτελούν ρυθμιζόμενες χρεώσεις που σημαίνει ότι δεν αποτελούν κάποια πάγια χρέωση αλλά αυξάνονται αναλογικά με την κατανάλωση του ρεύματος. Εξ ου και οι εξαιρετικά αυξημένοι χειμερινοί λογαριασμοί.
Η μέθοδος της μετατροπής της ΔΕΗ σε φοροεισπρακτικό μηχανισμό δεν είναι καινούργια. Πρώτη φορά εφαρμόστηκε με το χαράτσι του Βενιζέλου. Μπορεί το χαράτσι να βρίσκεται πλέον στην εφορία, όμως η ΔΕΗ εξακολουθεί να κάνει τον τελώνη του κράτους. Και αυτό ήταν και η αρχή της αποδόμησης της ίδιας της επιχείρησης. Οι ληξιπρόθεσμες και ανείσπρακτες οφειλές προς τη ΔΕΗ έχουν αγγίξει πλέον τα 3 δισ. ευρώ. Αυτός είναι και ο λόγος που μια εταιρεία που είχε κέρδη μέχρι το 2009 περίπου 1 δισ. τον χρόνο, έφτασε στο σημείο να κινδυνεύει με χρεοκοπία.
Και αυτός ο κίνδυνος, σε συνδυασμό με την ανελέητη προπαγάνδα που έχει στηθεί από σύσσωμο το πολιτικό σύστημα, δίνει ένα ακόμη επιχείρημα στους υλοποιητές, εμπνευστές και θιασώτες του σκανδαλώδους ξεπουλήματος που ετοιμάζεται.
