Πλέον συμβαίνει σχεδόν αντανακλαστικά: Όποτε οι πολίτες εκφράσουν δυσαρέσκεια για κάποια δικαστική απόφαση, η απάντηση είναι έτοιμη και είναι δυο λέξεις: Λαϊκά δικαστήρια!
Με τις διαμαρτυρίες σε κάποια θέατρα για την αποφυλάκιση του βιαστή ανηλίκων, είδαμε το ίδιο έργο. Για «λαϊκά δικαστήρια» αλλά και «εργαλειοποίηση του Πολιτισμού» μίλησε το υπουργείο Πολιτισμού (η κα Μενδώνη δηλαδή) ενώ και η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων έκανε λόγο για «φαινόμενο της επίκλησης του κοινού περί δικαίου αισθήματος» και «εκτροπή προς τα λαϊκά δικαστήρια».
Καταρχάς να πούμε μερικές απλές αλήθειες, που τις γνωρίζουν οι περισσότεροι αλλά «επισήμως» θεωρούνται σχεδόν απαγορευμένες: Δικαιοσύνη στην Ελλάδα γενικώς δεν αποδίδεται. Ο πολίτης ξέρει ότι αν «μπλέξει με τα δικαστήρια», δύσκολα θα βρει το δίκιο του. Ακόμα και η απίστευτη γραφειοκρατία και οι πολυετείς καθυστερήσεις να εκδικαστεί μια υπόθεση (η έγκαιρη απονομή δικαιοσύνης θεωρητικά είναι από τις βασικές αρχές δικαίου) φτάνουν από μόνες τους για να ακυρωθεί κάθε αξία της. Επίσης όλοι γνωρίζουν ότι ισονομία δεν υφίσταται και όποιος έχει πολλά λεφτά ή πρόσβαση στην εξουσία τυγχάνει ευνοϊκής μεταχείρισης.
Να πούμε και κάτι άλλο, η λαϊκή δικαιοσύνη είναι στην Ελλάδα συνδεδεμένη κυρίως με τις απελευθερωμένες περιοχές κατά την περίοδο της Κατοχής. Για το θέμα αυτό έχουν γραφτεί εκατοντάδες μελέτες από ιστορικούς και νομικούς. Εκεί κανείς μπορεί να βρει πολλές λεπτομέρειες, εδώ ας αναφέρουμε μόνο ότι επρόκειτο για ένα σοβαρότατο σύστημα απονομής δικαίου με τους δικούς του κανόνες (και όχι για κάποιους κατσαπλιάδες που έκαναν ό,τι ήθελαν) και ότι όλες οι μαρτυρίες εξηγούν ότι ήταν η πρώτη φορά που ο απλός λαός ένιωσε να βρίσκει το δίκιο του για διάφορες υποθέσεις.
Ας είναι λοιπόν τουλάχιστον πιο σεμνοί κάποιοι όταν εξανίστανται για τα λαϊκά δικαστήρια γιατί μπροστά στο σημερινό μπάχαλο (ας μην χρησιμοποιήσουμε άλλη λέξη) που λέγεται «δικαιοσύνη», αυτά ήταν μίλια μπροστά.
Κατά βάσει εκείνο που σημαδεύουν οι επιθέσεις αυτές είναι ακριβώς το «κοινό περί δικαίου αίσθημα». Στην εποχή που ο μέγιστος εχθρός της «δημοκρατίας μας» είναι ο «λαϊκισμός», στην εποχή που κάθε εμπλοκή του λαού στις δημόσιες υποθέσεις προκαλεί ανατριχίλα, είναι κάπως προκλητικό να έχει η πλέμπα άποψη για δικαστικές αποφάσεις…
Για τη δήθεν εργαλειοποίηση και την πολιτικοποίηση του Πολιτισμού, δύο παρατηρήσεις μόνο. Πρώτον, ειδικά το αρχαίο θέατρο ήταν συνυφασμένο με την πολιτική με διάφορους τρόπους, αλλά αυτό ας πούμε είναι ψιλά γράμματα. Δεύτερον, αυτοί που εξανίστανται σήμερα δεν είναι οι ίδιοι που απαγόρευσαν μέχρι και τη Λίμνη των Κύκνων για πολιτικούς λόγους; Μιλάμε σοβαρά τώρα;