Η διαπλοκή πέθανε, ζήτω η χειρότερη διαπλοκή! – Τι δείχνει η δημοπρασία για τις τηλεοπτικές άδειες και πού αποσκοπεί η κυβέρνηση
Κείμενα-Επιμέλεια: Γιώργος Παπαϊωάννου
Αλαφούζος, Καλογρίτσας, Κυριακού, Μαρινάκης, λοιπόν. Ιδού το «νέο» τοπίο στο χώρο της Ενημέρωσης. Επιτέλους, τέλος στην ανομία και τη διαπλοκή. Όλα αυτά, βέβαια, εφόσον πιστέψουμε την κυβερνητική προπαγάνδα των ημερών. Γιατί αν θέλουμε να μιλήσουμε σοβαρά, η παρατήρηση του καλού σκιτσογράφου ότι απλά μπαίνει πλέον και «τέλος διαπλοκής», όπως λέμε τέλος χαρτοσήμου ή κυκλοφορίας, είναι φυσικά πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Ας διατυπώσουμε, όμως, εξαρχής και χωρίς περιστροφές μια γνώμη, γιατί καμιά φορά οι πολλές «περικοκλάδες» συσκοτίζουν τα βασικά: Το τοπίο που διαμορφώνει η κυβέρνηση είναι πιο βρόμικο, πιο διαπλεκόμενο, πιο συγκεντρωτικό, πιο αντιδημοκρατικό, πιο ανοιχτά μαφιόζικο από αυτό που προϋπήρχε. Έτσι απλά. Μια ματιά μόνο στους μεγιστάνες των τεσσάρων υπερκαναλιών αρκεί για να μας πείσει. Ακόμα μια ματιά, αυτή τη φορά στην πλήρη έλλειψη οποιουδήποτε κριτηρίου και δέσμευσης για το πώς θα λειτουργήσουν τα «νέα» αφεντικά, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για παρερμηνείες.
Η ομολογία άλλωστε της νέας κλεπτοκρατίας ήρθε από επίσημα χείλη. «Το μόνο που στέκεται μεταξύ ενός τηλεοπτικού σταθμού που λειτουργεί και μιας νόμιμης άδειας είναι το πορτοφόλι του ιδιοκτήτη, δηλαδή η διάθεσή του να πληρώσει για την άδεια»: Ο υπερυπουργός Παππάς ήταν σαφής και παραστατικός όσο δεν γίνεται στην πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή. Με το πορτοφόλι ανά χείρας, λοιπόν, «με τον παρά μου» (για να θυμηθούμε τη μισή έστω γνωστή παροιμία), αναλαμβάνω την ενημέρωση του πολίτη, ένα κρίσιμο υποτίθεται μέγεθος αν μιλάμε (που δεν μιλάμε) για δημοκρατία σε αυτή τη χώρα. Χωρίς κανένα ουσιαστικά κριτήριο για το έργο που θα παράγεται, αλλά μόνο με ποσοτικά πλαφόν που παραπέμπουν και πάλι στο «πορτοφόλι» και μόνο.
Ακόμα και στον -γνωστής ποιότητας- ποδοσφαιρικό κόσμο, υπάρχουν περιορισμοί σε πρόσωπα που εμπλέκονται με μια σειρά δικαστικές και ποινικές υποθέσεις. Έστω για τα μάτια του κόσμου… Θυμίζουμε ότι κατά καιρούς σε αρκετούς γνωστούς μεγαλοπαράγοντες έχει, έστω και τυπικά, απαγορευτεί η ανάληψη της προεδρίας ΠΑΕ και μόνον άτυπα τελούν πρόεδροι, ενώ και για τον ίδιο τον Β. Μαρινάκη αποφασίστηκε τον Ιούνιο του 2015 απαγόρευση ενασχόλησης με το ποδόσφαιρο που χρειάστηκαν νομικά παραθυράκια για να ξεπεραστεί στη συνέχεια.
Για να πάρεις κανάλια, αντίθετα, κανένα πρόβλημα στο… νέο τοπίο. Τι κι αν έχει δεσμευτεί η περιουσία σου και εξετάζεται η προέλευσή της, αν είσαι υπόδικος για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και τόσα άλλα, αν είσαι μεγαλοεργολάβος και έχεις πάρε-δώσε με το Δημόσιο ή κουμπαριές με κάνα-δυο υπουργούς (αλήθεια, γιατί τόση σιωπή για τις καταγγελίες του κυβερνητικού εταίρου – συνένοχου Καμμένου περί εκβιασμών και πιέσεων Καλογρίτσα;), όλα αυτά είναι λεπτομέρειες μπροστά στον κατά Παππά νόμο του πορτοφολιού.
Έχουμε, λοιπόν, πλέον ένα τοπίο πιο βρόμικο αλλά και νομιμοποιημένο πλέον μετά τη διαδικασία αδειοδότησης που ενορχήστρωσε η κυβέρνηση. Με τη βούλα του νόμου και του κράτους, μια χούφτα μεγαλοδιαπλεκόμενοι αναλαμβάνουν την τηλεοπτική ενημέρωση των πολιτών. Με τη σφραγίδα της κυβερνώσας «Αριστεράς» του πορτοφολιού και με προκάλυμμα το ψευδεπίγραφο σόου καταπολέμησης της αδιαφάνειας και της διαπλοκής…
Οι σκοποί, προφανείς. Η κυβέρνηση εκπληρώνει μια μνημονιακή της υποχρέωση, μαζεύει μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια που έχει δεσμευτεί να εισπράξει και κυρίως προσπαθεί να αναδιανείμει (άτσαλα, είναι αλήθεια) το σκηνικό στο χώρο της ενημέρωσης αλλά και τον ευρύτερο επιχειρηματικό κόσμο, αποκτώντας πιο γερές προσβάσεις και γέφυρες. Τελευταίο, αλλά όχι ασήμαντο, επιδιώκει να στήσει μια φαντασμαγορία εξαπάτησης. Την ίδια ώρα που ο Τρ. Αλεξιάδης κάνει λόγο για εφικτό στόχο είσπραξης 2,65 δισ. από τον φετινό ΕΝΦΙΑ, αυτόν που κάποτε χαρακτήριζε άδικο και παράνομο και σήμερα διατηρεί ο ΣΥΡΙΖΑ, τα φώτα είναι στραμμένα στο ένα δέκατο αυτού του ποσού που αναμένεται να εισπραχθεί μετά το reality της Καλλιθέας.
Η διαπλοκή καλά κρατεί, λοιπόν, αλλά και αναδιατάσσεται και νομιμοποιείται από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αυτή είναι η πραγματικότητα πίσω από το νέφος που σηκώνουν δηλώσεις και θριαμβολογίες. Και το τοπίο δεν έχει ακόμα ξεδιαλύνει. Με την περιβόητη απόφαση για τέσσερις και όχι παραπάνω σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας, η κυβέρνηση ωθεί στη συγκέντρωση των επιχειρηματικών συμφερόντων στο χώρο της ενημέρωσης. Είναι γνωστό ότι θα ακολουθήσει νέο παζάρι, αυτή τη φορά για περιφερειακούς και θεματικούς σταθμούς, αλλά και ότι αναμένονται συγχωνεύσεις και συμπράξεις συμφερόντων στο χώρο. Το Έψιλον δεν πολυδιαμαρτυρήθηκε, λοιπόν, για τον αποκλεισμό του, αφού όλοι γνώριζαν ότι ο ιδιοκτήτης του Φ. Βρυώνης ετοίμαζε συνεργασία με τον Μαρινάκη, αλλά και οι άλλοι ιδιοκτήτες υπαρχόντων καναλιών που δεν πήραν άδεια, θα ακουμπήσουν λογικά σε κάποιους από τους αδειούχους (Κυριακού-Κοντομηνάς κ.λπ.) ή θα επανέλθουν μέσω θεματικών αδειών με χαμηλότερο αντίτιμο. Εντύπωση προξένησε για παράδειγμα το χαμηλό «τζογάρισμα» Βαρδινογιάννη που προσήλθε με δύο υποψηφιότητες (Star και «Ανεξάρτητος Πάροχος» Κύπρου), έφτασε μόνο μέχρι τα 13 και 18 εκατ. ευρώ και αναμένονται οι επόμενες κινήσεις του, όπως και των μέχρι πρότινος ιδιοκτητών του Mega. Άλλωστε, το πολιτικό σκηνικό μπορεί να αλλάξει και να δοθούν νέες ευκαιρίες, αλλά και η σημερινή κυβέρνηση κάνει ήδη λόγο για «πέμπτη άδεια» αν τη «σηκώνει» αργότερα η αγορά και έχει ο Θεός…
Και μια και ο λόγος για την περιβόητη αγορά, να σημειώσουμε εδώ ότι εντελώς αίολα παραμένουν τα επιχειρήματα περί τεσσάρων αδειών που σηκώνει είτε η διαφημιστική πίττα είτε η… τεχνολογία (ήδη η εξαγγελία για θεματικούς πανελλαδικούς σταθμούς ξεμπερδεύει με το δεύτερο). Τέλος, τα σωματεία στον κλάδο των ΜΜΕ και όσοι γνωρίζουν την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο από την άποψη των εργασιακών δικαιωμάτων, τονίζουν ότι οι γενικόλογες δεσμεύσεις ότι οι επιχειρηματίες θα πρέπει να τηρούν όσα ισχύουν βάσει νόμων και συμβάσεων δεν διασφαλίζουν απολύτως τίποτα, αφού και τώρα έχουν αυτές τις υποχρεώσεις αλλά απλούστατα δεν τις τηρούν με αποτέλεσμα τη γνωστή «μαυρίλα» που επικρατεί στις επιχειρήσεις του κλάδου.
Ο «ευχάριστος πονοκέφαλος» του κόουτς Τσίπρα…
Θα έχετε ακούσει συχνά αθλητικογράφους να χαρακτηρίζουν «ευχάριστο πονοκέφαλο» το δίλημμα των προπονητών για το ποιους παίκτες από ένα γεμάτο ρόστερ, θα πρωτοχρησιμοποιήσουν. Έναν τέτοιο «ευχάριστο πονοκέφαλο» δήλωσε κατά λέξει ότι αντιμετωπίζει και ο Αλέξης Τσίπρας, αφού πρέπει να διαλέξει σε ποιες κοινωνικές δράσεις θα διαθέσει τα λεφτά που θα εισπράξει από την πώληση των τηλεοπτικών αδειών! «Τα 246 εκατ. ευρώ είναι ένα μεγάλο πόσο που δεν είχαμε υπολογίσει» είπε και πρόσθεσε: «Ώς και το τελευταίο ευρώ θα κατευθυνθεί σε έκτακτες δράσεις για τη στήριξη της κοινωνίας που το έχει ανάγκη».
Το δούλεμα πάει σύννεφο και ο σημερινός πρωθυπουργός σου δίνει την εντύπωση ότι κοροϊδεύει κατάμουτρα την κοινωνία περισσότερο από κάθε προκάτοχό του. Καταρχάς, να θυμίσουμε ότι ήδη από τον Απρίλιο 2015, η πώληση των τηλεοπτικών αδειών συμπεριλαμβανόταν στη γνωστή λίστα Βαρουφάκη, δηλαδή στον κατάλογο μέτρων που είχε υποβάλει για έγκριση ο τότε υπουργός Οικονομικών προς την τρόικα με το όφελος να υπολογίζεται τότε επισήμως στα 350 έως 380 εκατ. ευρώ.
Στο τρίτο Μνημόνιο που ψηφίστηκε στη Βουλή τέσσερις μήνες μετά, στα μέτρα που δεσμευόταν να πάρει η κυβέρνηση ώστε να μαζέψει λεφτά για τους δημοσιονομικούς στόχους, προβλέπεται η αναγγελία «προκήρυξης δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού υποβολής προσφορών για την απόκτηση τηλεοπτικών αδειών και την καταβολή τελών που αφορούν τη χρήση των αντίστοιχων συχνοτήτων».
Τέλος, πολύ πρόσφατα, τον Φεβρουάριο του 2016, ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, είχε δηλώσει σχετικά: «Στο μνημόνιο η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εκκινήσει ένα διεθνή διαγωνισμό για την πώληση των τηλεοπτικών αδειών και δεσμεύτηκε πως αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα μέτρο για να εκπληρώσει τους δημοσιονομικούς της στόχους».
Είναι πασιφανές ότι τα έσοδα της αποικίας είναι μετρημένα και υπολογισμένα μέχρι σεντς και πηγαίνουν κατευθείαν στις «συμβατικές υποχρεώσεις της χώρας», ενώ ο συγκεκριμένος διαγωνισμός αποτελούσε μνημονιακή υποχρέωση. Απροκάλυπτα προσπαθεί να κοροϊδέψει τους «ιθαγενείς» ο Τσίπρας, όταν δηλώνει ότι δεν ξέρει τι να πρωτοκάνει τα λεφτά για να τους ανακουφίσει…
«Τ.Ι.Ν.Α. κάνουμε» και για τις τηλεοπτικές άδειες;
Το γνωστό «There Is Not Alternative» επιστρατεύεται και στο συγκεκριμένο θέμα, όταν οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης αναγκάζονται να αιτιολογήσουν τις αποφάσεις τους, αφού εξαντληθούν οι πρώτες ατάκες εντυπωσιασμού και θριαμβολογίας. «Τουλάχιστον βάζουμε μια τάξη, πληρώνουν κάποιοι για να πάρουν άδειες, δεν θα μπορούσαν οι νέοι ιδιοκτήτες παρά να είναι εκείνοι που έκαναν τις μεγαλύτερες οικονομικά προσφορές». Αυτή είναι περίπου η επιχειρηματολογία που ακούμε. Είναι όμως έτσι;
Καταρχάς, η συζήτηση δεν μπορεί να γίνεται με τεχνικούς όρους που αντιστοιχούν στην εποχή προ δύο δεκαετιών. Η «τηλεόραση» με την έννοια που την είχαμε στο μυαλό μας το 1989, ειδικά για τη νεότερη γενιά, δεν υπάρχει σήμερα. Οι τεχνολογικές δυνατότητες είναι διαφορετικές και το διαδίκτυο έχει αλλάξει τα δεδομένα. Αρκεί να πούμε ότι πολλοί νέοι άνθρωποι έχουν εντελώς άλλη σχέση με τη συσκευή και τη χρησιμοποιούν κυρίως σαν οθόνη υπολογιστή. Ενημερώνονται περισσότερο από το Internet ή τα κοινωνικά δίκτυα και δεν περιμένουν το «δελτίο των 8» για να μάθουν τι συμβαίνει, κατεβάζουν και βλέπουν ταινίες και σειρές εκτός «τηλεοπτικού προγράμματος». Ακόμα, σήμερα μια ομάδα νέων ανθρώπων, πολύ περισσότερο ένας συνεταιρισμός μερικών δημοσιογράφων και τεχνικών, θα μπορούσε με στοιχειώδη μέσα να φτιάξει ένα δελτίο ειδήσεων, μια ενημερωτική εκπομπή, να εκπέμψει ένα αξιοπρεπές πρόγραμμα. Αυτά όλα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε άλλες πολιτικές για τα Μέσα Ενημέρωσης.
Αντίθετα, η κυβέρνηση ακολούθησε -και σε αυτό το θέμα- την πεπατημένη κάνοντας τα ίδια και χειρότερα που θα έκανε κάθε συστημική δύναμη. Το «πορτοφόλι» στο τιμόνι και οι άδειες στους χειρότερους εκπροσώπους του γνωστού συστήματος. Μια άλλη πολιτική θα σήμαινε δημιουργία ενός πραγματικά νέου τοπίου. Και εδώ προσοχή, γιατί οι καλοθελητές έχουν έτοιμη την απάντηση: Όχι, δεν λέμε ότι θα έπρεπε να φτιαχτεί ένα νέο σοβιετικό πρακτορείο ειδήσεων TASS. Τι να κάνουμε, μεταξύ «Σοβιετίας» και Μαρινάκη υπάρχουν πολλά άλλα μοντέλα ενημέρωσης, όσο κι αν οι νέοι θιασώτες της «TINA» κάνουν ότι δεν το βλέπουν.
Μια πραγματική και όχι ψευδεπίγραφη «Νέα Μεταπολίτευση» θα σήμαινε επανάσταση Δημοκρατίας και συμμετοχής με σύγχρονους όρους και ένας κορυφαίος τομέας αλλαγών θα ήταν αυτός της πληροφόρησης και ενημέρωσης, αλλά και ψυχαγωγίας και πολιτισμού. Οι τηλεοπτικές συχνότητες θα αντιμετωπίζονταν σαν πραγματικά δημόσιος χώρος και αυτό θα σήμαινε προσπάθεια να εκφραστεί μέσα από αυτές πραγματικά η κοινωνία. Θα δίνονταν ισχυρά κίνητρα σε ενώσεις πολιτών και στους εργαζόμενους στα ΜΜΕ να παίξουν ιδιαίτερο ρόλο. Θα δινόταν ώθηση στην εναλλακτική ενημέρωση έξω από τα πρότυπα της χειραγώγησης αλλά και σε έναν πολιτισμό έξω από την επιβαλλόμενη αλλοτρίωση.
Μια τέτοια προσπάθεια δεν θα ήταν εύκολη, αλλά θα είχε μεγάλη στήριξη και ώθηση της κοινωνίας, αφού ένα πραγματικά νέο τοπίο αποτέλεσε τα προηγούμενα χρόνια ένα σημαντικό «θέλω» της. Ας θυμηθούμε το κλίμα που διαμορφώθηκε την επομένη του δημοψηφίσματος και την απαίτηση να χτυπηθεί η μαφία της τηλεοπτικής «ενημέρωσης». Από τότε, η ανάγκη αυτή, έγινε αντικείμενο χειρισμού και διαστράφηκε για να φτάσουμε τελικά στο πρόσφατο παζάρι και να παραδοθούν τα κανάλια στα ίδια και χειρότερα χέρια.
Φωτογραφία : EUROKINISSI/ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ
