Οι ακροβατισμοί του συστήματος και οι προκλήσεις του 2012. Του Δημήτρη Υφαντή.
Η φιγούρα αιωρείται στο κενό, μέχρι που στρέφει το βλέμμα στην άβυσσο. Και τότε… πέφτει! Τη γνωστή σκηνή από τα κινούμενα σχέδια παραθέτει συχνά ο αιρετικός μαρξιστής φιλόσοφος και ψυχαναλυτής Σ. Ζίζεκ στα γραπτά και στις ομιλίες του. Προφανής η αναλογία. Το πολιτικό κατεστημένο μπροστά στην αναπόδραστη σήψη του, παριστάνει ότι δεν συνειδητοποιεί τι (του) συμβαίνει. Η στόχευση να κερδηθεί χρόνος βοά με κύριο στόχο τη διεκπεραίωση των συμβολαίων με τα αφεντικά των χρηματαγορών, της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Παρεμπιπτόντως, βέβαια, τα παραδοσιακά και τα νέα εκκολαπτόμενα κέντρα της ελλαδικής διαπλοκής βαυκαλίζονται με την προσδοκία ότι οι γνωστές μεταμφιέσεις και οι ακροβατισμοί θα αποδώσουν ξανά. Το «μεγάλο κόλπο» της ανάληψης της διακυβέρνησης από τον Γ. Παπανδρέου το 2009 ήταν η τελευταία επιτυχία τους. Αλλά από τότε…
Μοιάζει η διελκυστίνδα της εκλογολογίας η μόνη μέθοδος που έχει απομείνει στο σύστημα για να καλύπτει ό,τι, κατ’ ευφημισμόν, αποκαλείται «έργο της κυβέρνησης». Ο εκπρόσωπος της Ν.Δ., Γ. Μιχελάκης, ήταν κατηγορηματικός: «Οι εκλογές εξαρτώνται από τις διαπραγματεύσεις με τους ομολογιούχους». Ενώ ο Βενιζέλος σχεδόν όρισε την ημερομηνία στο τέλος του Απρίλη. Μετά τις τραγελαφικές σκηνές στο Υπουργικό Συμβούλιο για τις επικουρικές και τα διαζύγια, που εκμεταλλεύτηκαν, βεβαίως, οι «προστάτες» των ΜΜΕ για να εγκαλέσουν στην τάξη, το κλίμα αποκαθίσταται; Ή μήπως η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η πιο κατάλληλη κοινή αφετηρία για μία νέα… «παρατασούλα». Όχι;
Σαν το παράδοξο του Ζήνωνα. Ο Αχιλλέας δεν θα καλύψει ποτέ την απόσταση με τη χελώνα, που θα έχει κάνει έστω άλλο ένα βήμα κάθε φορά. Αλλά μόνο αν… πάγωνε ο χρόνος. Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κ. Λαγκάρντ, δήλωσε πως μία βαθύτερη παγκόσμια ύφεση βρίσκεται μπροστά μας, αν δεν ζούμε ήδη την πρώτη φάση της. Και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Μπαρόζο, σε άλλη μία από τις απειλητικές ατάκες εκβιασμού λέει: «Πρώτα θα δούμε τι θα κάνουμε με το ευρώ και ύστερα θα αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με την Ελλάδα».
Το εκρηκτικό μείγμα συνθέτουν η νέα δανειακή σύμβαση, το Μνημόνιο μαζί με τη σφαγιαστική ανταλλαγή των ομολόγων και τα περίφημα «νέα μέτρα», που οι πάντες της τρικομματικής τα απορρίπτουν μετά βδελυγμίας, ενώ τα έχουν συνυπογράψει ήδη τρεις και τέσσερις φορές. Δεν εξαρτάται απολύτως τίποτε από τη… διαπραγμάτευση της κυβέρνησης Παπαδήμου. Ο καταλληλότερος μόνο θα υπογράψει. Είναι ενδεικτική η υπόσχεση Ρέππα στην Task Force για απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, με νόμο που θα έρθει τον Ιανουάριο, τότε που η τρόικα θα είναι και πάλι εδώ.
Αλλά κανείς σήμερα δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα φτάσουμε καν ως εκεί. Κι όχι λόγω εκλογών ή πολύ περισσότερο της «αντίστασης» του Σαμαρά, αλλά ακριβώς λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της παγκόσμιας κρίσης, με την Ευρωζώνη να βυθίζεται όλο και περισσότερο στη δίνη του κυκλώνα. Οι εκλογές είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσουν, σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης, βασικό μέσο πειθαναγκασμού και νέων πραξικοπηματικών επεμβάσεων. Είτε ως απειλή καταστροφής, είτε ως έσχατο μέσο καταφυγής για την εκτόνωση και το καναλιζάρισμα της κοινωνικής έκρηξης.
Το κουμπί βρίσκεται εδώ. Το κενό, που καμώνεται πως δεν νιώθει κάτω από τα σαθρά του θεμέλια το πολιτικό καθεστώς, είναι το χάσμα που έχει μονιμοποιηθεί και βαθαίνει διαρκώς απέναντι στη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία.
Διατυμπάνισε ο αρχηγός της Ν.Δ.: «Ούτε αντιπολίτευση, ούτε συμπολίτευση, αλλά ρυθμιστές!». Σωστά, ούτε Παπανδρέου, ούτε εκλογές, αλλά Παπαδήμος και κατοχή με ρυθμιστή τον Σαμαρά. Σίγουρα δεν γινότανε αλλιώς πριν από ενάμιση μήνα. Η εξελισσόμενη στασιμότητα έως αρχόμενη φθορά και απαξίωση της Ν.Δ., δεν εξασφαλίζει –κάθε άλλο– ότι θα είναι κατοχυρωμένος και αύριο ο ρυθμιστικός της ρόλος. Όσο για το καταρρακωμένο ΠΑΣΟΚ, εδώ είναι πραγματικά συγκινητική η επιχείρηση αναστήλωσης των ερειπίων της κεντροαριστεράς και διάσωσης όσων λαμπρών κυβερνητικών στελεχών ακόμα… ζούνε –είτε σε έναν τελείως δικό τους κόσμο, είτε στον γυάλινο κόσμο του νέου κατοχικού καθεστώτος. Όπως και να ΄ναι, πάντως, υπάρχουν έχοντας οριστικά διαρρήξει τη σχέση τους με τον πραγματικό κόσμο.
Το ρήγμα της λαϊκής αντίθεσης έχει ξεπεράσει τη δυσαρέσκεια και την οργή. Πρόκειται για διαθεσιμότητα ενεργοποίησης και αναζήτησης διεξόδου. Η ποιότητα και η κλίμακα αυτή λίγο επηρεάζεται από τους σχεδιασμούς επί χάρτου των καθεστωτικών δυνάμεων. Ο λαϊκός παράγοντας μπορεί να επιβάλει το δικό του ημερολόγιο, να σφραγίσει αυτό που γίνεται και κυρίως αυτό που θα γίνεται από δω και μπρος. Οι εξαμβλωματικές λύσεις από τα αρρωστημένα σπλάχνα του συστήματος, τέτοιος είναι ο Παπαδήμος, γρήγορα εξαντλούν τη δυναμική τους. Η αποδέσμευση από τη δικομματική μέγγενη είναι μαζική και ραγδαία, ακριβώς γιατί συντελούνται βαθύτερες ποιοτικές τομές και μετατοπίσεις. Η λαϊκή διαθεσιμότητα αναζητεί και θα αναζητήσει κάθε ευκαιρία για να εκφραστεί. Θα παγιδευτεί πιο δύσκολα σε διλήμματα και τετελεσμένα και στο «πάγωμα» του χρόνου. Είναι προφανές το πεδίο της πρόκλησης που ορίζει το 2012 για την Αριστερά.
Μοιάζει η διελκυστίνδα της εκλογολογίας η μόνη μέθοδος που έχει απομείνει στο σύστημα για να καλύπτει ό,τι, κατ’ ευφημισμόν, αποκαλείται «έργο της κυβέρνησης». Ο εκπρόσωπος της Ν.Δ., Γ. Μιχελάκης, ήταν κατηγορηματικός: «Οι εκλογές εξαρτώνται από τις διαπραγματεύσεις με τους ομολογιούχους». Ενώ ο Βενιζέλος σχεδόν όρισε την ημερομηνία στο τέλος του Απρίλη. Μετά τις τραγελαφικές σκηνές στο Υπουργικό Συμβούλιο για τις επικουρικές και τα διαζύγια, που εκμεταλλεύτηκαν, βεβαίως, οι «προστάτες» των ΜΜΕ για να εγκαλέσουν στην τάξη, το κλίμα αποκαθίσταται; Ή μήπως η νέα καταληκτική ημερομηνία είναι η πιο κατάλληλη κοινή αφετηρία για μία νέα… «παρατασούλα». Όχι;
Σαν το παράδοξο του Ζήνωνα. Ο Αχιλλέας δεν θα καλύψει ποτέ την απόσταση με τη χελώνα, που θα έχει κάνει έστω άλλο ένα βήμα κάθε φορά. Αλλά μόνο αν… πάγωνε ο χρόνος. Η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κ. Λαγκάρντ, δήλωσε πως μία βαθύτερη παγκόσμια ύφεση βρίσκεται μπροστά μας, αν δεν ζούμε ήδη την πρώτη φάση της. Και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ. Μπαρόζο, σε άλλη μία από τις απειλητικές ατάκες εκβιασμού λέει: «Πρώτα θα δούμε τι θα κάνουμε με το ευρώ και ύστερα θα αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με την Ελλάδα».
Το εκρηκτικό μείγμα συνθέτουν η νέα δανειακή σύμβαση, το Μνημόνιο μαζί με τη σφαγιαστική ανταλλαγή των ομολόγων και τα περίφημα «νέα μέτρα», που οι πάντες της τρικομματικής τα απορρίπτουν μετά βδελυγμίας, ενώ τα έχουν συνυπογράψει ήδη τρεις και τέσσερις φορές. Δεν εξαρτάται απολύτως τίποτε από τη… διαπραγμάτευση της κυβέρνησης Παπαδήμου. Ο καταλληλότερος μόνο θα υπογράψει. Είναι ενδεικτική η υπόσχεση Ρέππα στην Task Force για απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, με νόμο που θα έρθει τον Ιανουάριο, τότε που η τρόικα θα είναι και πάλι εδώ.
Αλλά κανείς σήμερα δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα φτάσουμε καν ως εκεί. Κι όχι λόγω εκλογών ή πολύ περισσότερο της «αντίστασης» του Σαμαρά, αλλά ακριβώς λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης της παγκόσμιας κρίσης, με την Ευρωζώνη να βυθίζεται όλο και περισσότερο στη δίνη του κυκλώνα. Οι εκλογές είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσουν, σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο αποσταθεροποίησης, βασικό μέσο πειθαναγκασμού και νέων πραξικοπηματικών επεμβάσεων. Είτε ως απειλή καταστροφής, είτε ως έσχατο μέσο καταφυγής για την εκτόνωση και το καναλιζάρισμα της κοινωνικής έκρηξης.
Το κουμπί βρίσκεται εδώ. Το κενό, που καμώνεται πως δεν νιώθει κάτω από τα σαθρά του θεμέλια το πολιτικό καθεστώς, είναι το χάσμα που έχει μονιμοποιηθεί και βαθαίνει διαρκώς απέναντι στη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία.
Διατυμπάνισε ο αρχηγός της Ν.Δ.: «Ούτε αντιπολίτευση, ούτε συμπολίτευση, αλλά ρυθμιστές!». Σωστά, ούτε Παπανδρέου, ούτε εκλογές, αλλά Παπαδήμος και κατοχή με ρυθμιστή τον Σαμαρά. Σίγουρα δεν γινότανε αλλιώς πριν από ενάμιση μήνα. Η εξελισσόμενη στασιμότητα έως αρχόμενη φθορά και απαξίωση της Ν.Δ., δεν εξασφαλίζει –κάθε άλλο– ότι θα είναι κατοχυρωμένος και αύριο ο ρυθμιστικός της ρόλος. Όσο για το καταρρακωμένο ΠΑΣΟΚ, εδώ είναι πραγματικά συγκινητική η επιχείρηση αναστήλωσης των ερειπίων της κεντροαριστεράς και διάσωσης όσων λαμπρών κυβερνητικών στελεχών ακόμα… ζούνε –είτε σε έναν τελείως δικό τους κόσμο, είτε στον γυάλινο κόσμο του νέου κατοχικού καθεστώτος. Όπως και να ΄ναι, πάντως, υπάρχουν έχοντας οριστικά διαρρήξει τη σχέση τους με τον πραγματικό κόσμο.
Το ρήγμα της λαϊκής αντίθεσης έχει ξεπεράσει τη δυσαρέσκεια και την οργή. Πρόκειται για διαθεσιμότητα ενεργοποίησης και αναζήτησης διεξόδου. Η ποιότητα και η κλίμακα αυτή λίγο επηρεάζεται από τους σχεδιασμούς επί χάρτου των καθεστωτικών δυνάμεων. Ο λαϊκός παράγοντας μπορεί να επιβάλει το δικό του ημερολόγιο, να σφραγίσει αυτό που γίνεται και κυρίως αυτό που θα γίνεται από δω και μπρος. Οι εξαμβλωματικές λύσεις από τα αρρωστημένα σπλάχνα του συστήματος, τέτοιος είναι ο Παπαδήμος, γρήγορα εξαντλούν τη δυναμική τους. Η αποδέσμευση από τη δικομματική μέγγενη είναι μαζική και ραγδαία, ακριβώς γιατί συντελούνται βαθύτερες ποιοτικές τομές και μετατοπίσεις. Η λαϊκή διαθεσιμότητα αναζητεί και θα αναζητήσει κάθε ευκαιρία για να εκφραστεί. Θα παγιδευτεί πιο δύσκολα σε διλήμματα και τετελεσμένα και στο «πάγωμα» του χρόνου. Είναι προφανές το πεδίο της πρόκλησης που ορίζει το 2012 για την Αριστερά.
Σχόλια
