Ισλανδικές τρέλες

Κατ’ αυτόν τον τρόπο χαρακτηρίζει ο Ντιν Μπέικερ, του Κέντρου Έρευνας για την Οικονομία και την Πολιτική (Ουάσιγκτον), την πρόσφατη δήλωση Ισλανδών ιθυνόντων ότι θα υιοθετήσουν το καναδικό δολάριο ως επίσημο νόμισμά τους.

Είναι δύσκολο να αναγνωρίσουμε πού ξεκινά η γελοιότητα, σημειώνει. Εάν είχε κανένα πρακτικό νόημα, θα έπρεπε να ευχαριστούν καθημερινά τον Θεό των μικρών νομισμάτων που η χώρα τους είχε το δικό της νόμισμα, αντί να ανήκει στην Ευρωζώνη π.χ., όταν κατέρρευσε το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Επειδή ακριβώς είχε το νόμισμά της μπόρεσε να κάνει την κατάλληλη προσαρμογή, υποτιμώντας το σε σχέση με τα νομίσματα των εμπορικών εταίρων της. Έτσι, οι εισαγωγές έγιναν πιο ακριβές και ο όγκος τους μειώθηκε κατά πολύ. Οι δε εξαγωγές έγιναν πιο φθηνές και αυξήθηκαν κατά πολύ, με αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα, που είχε φτάσει στο 28% το 2008, να μετατραπεί σε πλεόνασμα πάνω από 3%, σύμφωνα με τις προβλέψεις, το τρέχον έτος. Αυτή η αντιστροφή έστρεψε την οικονομία προς τη μεγέθυνση και άρχισε να πιέζει προς τα κάτω το ποσοστό της ανεργίας.
Το 6,7% της ανεργίας (αποτελέσματα του τελευταίου τριμήνου του 2011) είναι ποσοστό υψηλό για τα ισλανδικά δεδομένα, αλλά φαίνεται απίστευτα χαμηλό σε σχέση με τα ποσοστά ανεργίας των χωρών της Ευρωζώνης που είναι παγιδευμένες στην κρίση, όπως η Πορτογαλία (13,6%), η Ισπανία (22,9%), η Ελλάδα (21%) και η Ιρλανδία (14,4%). Αυτές οι χώρες υφίστανται τις πιο βαριές επιπτώσεις της κρίσης για τρεις λόγους. Πρώτον, εξαιτίας της εμμονής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με τον πληθωρισμό. Ενώ το χρέος των Ισλανδών αλάφρωσε ακριβώς μέσω του πληθωρισμού, 12% επί δύο χρόνια (2008-2009), οι οφειλέτες στην Ευρωζώνη πρέπει να υφίστανται βαρύτατα χρέη και λόγω της επιμονής της ΕΚΤ για συνέχιση του χαμηλού πληθωρισμού. Δεύτερον, δεν μπορούν να υποτιμήσουν το νόμισμά τους και έτσι δεν μπορούν να προωθήσουν τις εξαγωγές τους, όπως η Ισλανδία. Τρίτον, όντας μέλη της Ευρωζώνης η ΕΚΤ, μαζί με το ΔΝΤ και την Κομισιόν απαιτούν περικοπές του προϋπολογισμού και αυξήσεις των φόρων, επιτείνοντας την ύφεση με όλα τα παρεπόμενα, όπως η ανεργία, οι συνεχείς αυξήσεις του δανεισμού κ.λπ.
Εάν η Ισλανδία δεν είχε την ελευθερία να χειριστεί το νόμισμά της όχι μόνο δεν θα ανακουφιζόταν ο πληθυσμός της από το βάρος των χρεών και από τα ελλείμματα των τρεχόντων λογαριασμών, αλλά θα είχε μπροστά της μια δεκαετία ακόμη ύφεσης και υψηλής ανεργίας. Και αντί η ισλανδική κυβέρνηση να πανηγυρίζει, θέλει να βάλει τη χώρα στον ίδιο ζουρλομανδύα που βρίσκονται οι χώρες της Ευρωζώνης. Ωστόσο, η επιλογή του καναδικού δολαρίου είναι πολύ περίεργη. Το νόμισμα του Καναδά, ως μεγάλου εξαγωγέα πετρελαίου, πιθανώς θα ακολουθήσει την τιμή του πετρελαίου. Αυτό σημαίνει πως όταν αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου θα αυξάνεται και η τιμή του καναδικού δολαρίου και μαζί μ’ αυτό η τιμή της ισλανδικής κορώνας. Τα δε ισλανδικά προϊόντα θα γίνονται πιο ακριβά σε σχέση με τα προϊόντα άλλων χωρών. Ο ισλανδικός πληθυσμός θα αγοράζει φθηνότερα τα εισαγόμενα και τα εγχώρια θα είναι ακριβότερα. Το ίδιο πρόβλημα είχε και ο Καναδάς. Τους τελευταίους μήνες, μεγάλες βιομηχανίες ανήγγειλαν ότι θα μετεγκαταστήσουν τις επιχειρήσεις τους στις ΗΠΑ για να επωφεληθούν από το χαμηλότερο κόστος. Η διαφορά μεταξύ Καναδά και Ισλανδίας είναι ότι ο Καναδάς θα έχει τα έσοδα από το πετρέλαιο, ενώ η Ισλανδία όχι.
Όμως, ακόμη μία μεγάλη διαφορά είναι επίσης ότι ο ισλανδικός λαός έχει επιδείξει μεγάλη δύναμη και αποφασιστικότητα στην απόκρουση της καταστροφικής πολιτικής της κυβέρνησης σε πολλές φάσεις τα τελευταία χρόνια και είναι πιθανότατο να αποτρέψει και πάλι αυτές τις «τρέλες».

Σχόλια