Η επιδημία ιλαράς συνεχίζεται

του Χριστόδουλου Δολαψάκη*

Στους δύο μήνες που έχουν μεσολαβήσει από τη δημοσίευση του αφιερώματος του Δρόμου (βλ. φύλλο 376) η χώρα μας θρηνεί δύο θανάτους Ρομά από ιλαρά (ένα βρέφος 11 μηνών και ένας νέος 17 ετών), ενώ τα –δηλωθέντα– κρούσματα έχουν πολλαπλασιαστεί φτάνοντας τα 690 (δελτίο ΚΕΕΛΠΝΟ 6/12/2017), με τα πραγματικά να είναι πολύ περισσότερα. Κάθε θάνατος από την ιλαρά –του ιού με την μεγαλύτερη μολυσματικότητα που μπορεί έως και να εκριζωθεί μέσω του εμβολιασμού– είναι μία τραγωδία. Μια ακόμη τραγωδία για την πατρίδα-αποικία, που αποκαλύπτει με τον πιο καθαρό τρόπο τι σημαίνει ότι το σύστημα υγείας έχει καταρρεύσει και στηρίζεται μόνο στον «πατριωτισμό» των εργαζομένων, όταν και όπου αυτός εξακολουθεί να υπάρχει.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έχει διαπρέψει στο να ασκεί πολιτική με όρους «επικοινωνίας». Στην περίπτωση της ιλαράς ακολουθήθηκε ο ίδιος δρόμος («το σύστημα είναι σε εγρήγορση, η εμβολιαστική κάλυψη για την ιλαρά φτάνει το 95-96%», υπ. Υγείας Α. Ξανθός 27/9) ασχέτως εάν το διακύβευμα είναι η υγεία και η ζωή του πληθυσμού. Τα προληπτικά μέτρα που θα μπορούσαν, και έπρεπε, να παρθούν για να μη φτάσουμε στη σημερινή κατάσταση ήταν μηδαμινά. Από το 2016 ήταν γνωστή η ύπαρξη επιδημίας ιλαράς στην Ευρώπη. Τότε ήταν η στιγμή για μια μεγάλη καμπάνια εμβολιασμού ιδίως στους Ρομά, των οποίων η ελλιπέστατη εμβολιαστική κάλυψη είναι γνωστή και η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας μηδαμινή. Πολύ περισσότερο που το «αντιεμβολιαστικό κίνημα» έκανε αρκετό θόρυβο, ανοίγοντας κερκόπορτες στον γενικό πληθυσμό.

Κάθε θάνατος από ιλαρά είναι μία τραγωδία, κάθε κρούσμα σε ενήλικα είναι αποτέλεσμα αμέλειας που αποκαλύπτει την κατάρρευση των υπηρεσιών υγείας. Η προσωπική ευθύνη όλων όσοι δουλεύουν στο σύστημα υγείας είναι μεγάλη και αποτελεί πρώτιστο καθήκον η ενημέρωση και ο εμβολιασμός του πληθυσμού. Ίσως αντί να απεργούμε για τα απλήρωτα δεδουλευμένα, να ήταν πιο σωστό –ηθικά, πολιτικά, συνδικαλιστικά– να απεργήσουμε καταγγέλλοντας τους δύο θανάτους, απαιτώντας να παρθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για να μην υπάρξουν άλλοι

Τα κρούσματα ιλαράς αυξάνονται, και θα αυξηθούν περισσότερο όταν η θερμοκρασία μειωθεί κι άλλο. Ήδη η κατάσταση σε πολλά μεγάλα νοσοκομεία είναι τραγική. Η ύπαρξη κρουσμάτων ανάμεσα στους επαγγελματίες υγείας αποκαλύπτει την προσωπική ευθύνη και την τεράστια υποτίμηση του προβλήματος από αυτούς που είναι οι κατά κύριο λόγο υπεύθυνοι για την ανάδειξή του. Επιπλέον όμως επιβεβαιώνει εμφατικά την απουσία κρατικής πολιτικής υγείας. Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι στοιχειώδες καθήκον να γνωρίζεις τουλάχιστον την εμβολιαστική κάλυψη του προσωπικού των νοσοκομείων και να λάβεις ανάλογα μέτρα. (ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, ένας οδηγός του ΕΚΑΒ βρίσκεται νοσηλευόμενος, λόγω ιλαράς, σε μονάδα εντατικής θεραπείας).

Κατόπιν εορτής οι αρμόδιες υπηρεσίες διαβιβάζουν έγγραφες οδηγίες, παντελώς ανεφάρμοστες σε επιδημία στην Ελλάδα του 2017: Απομόνωση των «πιθανών κρουσμάτων». Τι κι αν δεν υπάρχουν κρεβάτια; Τι κι αν δεν υπάρχουν θάλαμοι; Τι κι αν το «πιθανό κρούσμα» περιλαμβάνει τους πάντες που βήχουν διότι το εξάνθημα εμφανίζεται αργότερα; Τι κι αν το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας, ο Ευαγγελισμός, δεν μπορεί να κάνει τις εξετάσεις για την ιλαρά και οι ασθενείς πληρώνουν 80 ευρώ σε εξωτερικό εργαστήριο; Τι κι αν τα τμήματα επειγόντων είναι σε πολλές περιπτώσεις χώροι μικροί, χωρίς παράθυρα; Αφού το έγγραφο εστάλη, το καθήκον έχει εκπληρωθεί. Και εν τω μεταξύ στηρίζουμε τις ελπίδες μας στα εκατομμύρια γεννημένους πριν το 1970 που θεωρούνται άνοσοι, άρα «σπάνε την αλυσίδα» της μετάδοσης. Όσο πιο μεγάλους σε ηλικία νοσηλεύουμε τόσο πιο δύσκολο να ξεσπάσει επιδημία σε νοσοκομείο.

Κάθε θάνατος από ιλαρά είναι μία τραγωδία, κάθε κρούσμα σε ενήλικα είναι αποτέλεσμα αμέλειας που αποκαλύπτει την κατάρρευση των υπηρεσιών υγείας. Η προσωπική ευθύνη όλων όσοι δουλεύουν στο σύστημα υγείας είναι μεγάλη και αποτελεί πρώτιστο καθήκον η ενημέρωση και ο εμβολιασμός του πληθυσμού. Ίσως αντί να απεργούμε για τα απλήρωτα δεδουλευμένα, να ήταν πιο σωστό –ηθικά, πολιτικά, συνδικαλιστικά– να απεργήσουμε καταγγέλλοντας τους δύο θανάτους, απαιτώντας να παρθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για να μην υπάρξουν άλλοι.

* Ο Χριστόδουλος Δολαψάκης είναι νοσοκομειακός γιατρός – παθολόγος