Ένας χρόνος μετά τη Συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου
Κείμενο – Επιμέλεια: Γιώργος Παπαϊωάννου
Προκάλεσε αντιφατικές εκτιμήσεις όταν υπογράφηκε, οδηγώντας σε αποκλίνοντα συμπεράσματα και διαφορετικές προβλέψεις. Συμπληρώθηκε ένας χρόνος και όσα ακολούθησαν την περιβόητη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου δεν αφήνουν πλέον πολλά περιθώρια ερμηνειών. Ας θυμηθούμε, όμως, το κλίμα και τα γεγονότα του περασμένου Φεβρουαρίου.
Η πρώτη κυβέρνηση Τσίπρα δεν μετρούσε ούτε ένα μήνα ζωής. Είχαν προηγηθεί οι προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή και το επεισόδιο Βαρουφάκη-Ντάισελμπλουμ, ενώ λίγες μέρες πριν, μεγάλες διαδηλώσεις ζητούσαν να απορριφθούν τα τελεσίγραφα της τρόικας. Την ίδια στιγμή, η δανειακή σύμβαση έληγε και η παγίδα που είχε στηθεί, ήδη πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου, μπορούσε να γίνει ορατή από όποιον ήθελε να την δει.
Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, όμως, είχε ήδη πορευτεί με διαρκείς αυταπάτες για την έκβαση της αντιπαράθεσης με το ευρωπαϊκό διευθυντήριο. Ένας έντιμος συμβιβασμός θεωρούνταν προ των πυλών και η λιτότητα θα τελείωνε με την ανοχή των Βρυξελλών γιατί απλά «δεν θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς»… Σε αυτό το κλίμα, η ελληνική κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον Γιάννη Βαρουφάκη, οδηγήθηκε στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου και τελικά στη συνθηκολόγηση με τις απαιτήσεις των «δανειστών».
Έτσι, το ανακοινωθέν της Συνόδου των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, προανήγγειλε την παράταση της δανειακής σύμβασης, κάνοντας λόγο για μια πρώτη «λίστα μεταρρυθμίσεων» που θα έπρεπε αμέσως να υποβάλει η Ελλάδα, καλώντας τους Θεσμούς να την αξιολογήσουν.
Παρά την περιβόητη «δημιουργική ασάφεια» που είχε διακρίνει τότε ο Βαρουφάκης στο κείμενο του Eurogroup, αυτό ρητά τόνιζε ότι μόνο η έγκριση των θεσμών θα επέτρεπε «την όποια εκταμίευση της δόσης του τρέχοντος προγράμματος» καθώς και ότι «το ΔΝΤ θα συνεχίζει να παίζει το ρόλο του», ενώ δέσμευε τις ελληνικές Αρχές «για την τήρηση των οικονομικών τους υποχρεώσεων προς όλους τους πιστωτές τους στο ακέραιο και εγκαίρως»! Τέλος, έκανε λόγο για «πρωτογενή πλεονάσματα», «βιωσιμότητα του χρέους» και βεβαίως δέσμευε την Ελλάδα να απέχει «από οποιαδήποτε κατάργηση των μέτρων και από μονομερείς αλλαγές στις πολιτικές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις».
Αυτή ήταν η συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου που μόνο ασαφής στην πραγματικότητα δεν υπήρξε. Λίγες μέρες μετά, όπως πρόσφατα αποκάλυψε και ο ίδιος ο τότε υπουργός Οικονομικών, οι Μοσκοβισί, Ντράγκι και Λαγκάρντ σε τηλεδιάσκεψη με την ελληνική πλευρά έκαναν ακόμα σαφέστερο ότι όλες οι μνημονιακές δεσμεύσεις ισχύουν στο ακέραιο. Ούτε αυτό απέτρεψε την Αθήνα από την υπογραφή της επέκτασης της σύμβασης.
Η συνέχεια είναι γνωστή. Η πολυπόθητη ρευστότητα χρησιμοποιήθηκε σαν σταγονόμετρο του τρόμου από τους «θεσμούς» οδηγώντας σε όλο και πιο επώδυνους συμβιβασμούς με ολοένα και χειρότερους όρους. Τέλος, το δημοψήφισμα του Ιουλίου δεν αξιοποιήθηκε για τον απεγκλωβισμό από την παγίδευση, αλλά σαν τελευταία κίνηση στη ναρκοθετημένη σκακιέρα μιας διαπραγμάτευσης που από την αρχή σχεδιάστηκε με τρόπο που θα οδηγούσε, αναπόφευκτα, σε ήττα και συνθηκολόγηση.
Ένα χρόνο μετά, η λογική των εύκολων λύσεων καλά κρατεί, μαζί με τη μόνιμη αυταπάτη ότι οι ισχυροί θα μας λυπηθούν τελικά και θα μας βοηθήσουν. Το ΔΝΤ πότε είναι φίλος μας και πότε μάς ρίχνει, οι ΗΠΑ παραμένουν σταθεροί σύμμαχοι, ενώ προσφάτως μας υποστηρίζει και η Μέρκελ… Και φυσικά το ΝΑΤΟ έρχεται στο Αιγαίο επίσης ως φίλος και προστάτης της χώρας.
Θα ήταν μια διαρκής φάρσα αν δεν οδηγούσε σε τραγωδίες. Τα συμπεράσματα είναι πολλά για όποιους θέλουν να τα βγάλουν και σίγουρα δεν οδηγούν σε ανεπαρκείς θεωρίες «προδοσίας». Τόσο οι διέξοδοι, όσο και οι ερμηνείες δεν μπορούν, ευτυχώς ή δυστυχώς, να είναι ούτε «εύκολες» ούτε προσωποκεντρικές.
Είπαν για τη Συμφωνία…
«Θεωρώ πολύ δύσκολο να εξηγήσει αυτή η κυβέρνηση το πρόγραμμα που υπέγραψε στους ψηφοφόρους που την επέλεξαν»
Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, 20/2/2015 (αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup)
«Ουδείς πρόκειται να μας ζητήσει να επιβάλουμε στην οικονομία μας και την κοινωνία μέτρα με τα οποία δεν συμφωνούμε και αυτή είναι η ομορφιά αυτής της συμφωνίας. Τώρα έχουμε ένα νέο πλαίσιο αλλά σεβόμαστε το προηγούμενο. Τώρα επικεντρωνόμαστε στη συν-συγγραφή αυτών των μεταρρυθμίσεων και αυτές είναι οι μεταρρυθμίσεις από τις οποίες θα κριθούμε».
Γιάννης Βαρουφάκης, 20/2/2015 (αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup)
«Είναι μια συμφωνία που ακυρώνει στην πράξη τις δεσμεύσεις της προηγούμενης κυβέρνησης για περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, για απολύσεις εργαζομένων στο Δημόσιο, για αυξήσεις στο ΦΠΑ στα τρόφιμα, στα φάρμακα και στις τουριστικές υποδομές. Ακυρώνει στην πράξη τη λιτότητα και τους μηχανισμούς που την επιβάλλουν, όπως είναι τα εξωπραγματικά και υφεσιακά πρωτογενή πλεονάσματα».
Αλέξης Τσίπρας – Διάγγελμά για τη συμφωνία, 21/2/2015
«Από την πλευρά μου ζητώ συγγνώμη από τον ελληνικό λαό διότι συνήργησα σ’ αυτή την ψευδαίσθηση (…) Μερικοί υποστηρίζουν, πως σε μια συμφωνία, πρέπει κι εσύ να υποχωρήσεις. Κατ’ αρχήν, ανάμεσα σε καταπιεστή και καταπιεζόμενο δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός, όπως ακριβώς ανάμεσα στον σκλάβο και στον κατακτητή, λύση είναι μόνο η λευτεριά. Αλλά κι αν δεχτούμε αυτό τον παραλογισμό, ήδη οι παραχωρήσεις που έκαναν οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις με την ανεργία, τη λιτότητα, τη φτώχεια, τους αυτόχειρες, ξεπερνούν κάθε όριο υποχώρησης».
Μανώλης Γλέζος – Δήλωση από τις Βρυξέλλες, 22/2/2015
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήδη απέσυρε τις απαιτήσεις του για διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους, με αντάλλαγμα την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής. Ο ΣΥΡΙΖΑ συμφώνησε να συνεχίσει τις πληρωμές τοκοχρεολυσίων υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ρήτρα ανάπτυξης. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχτηκε, επίσης, την επιτήρηση από την Ευρώπη αρκεί να μη διενεργείται από τη μισητή τρόικα η αναφορά στην οποία δημιουργεί δηλητηριώδεις συνειρμούς στους περισσότερους Έλληνες. Όμως, οι σημειολογικές αλλαγές δεν αλλάζουν την ουσία ότι η Ελλάδα βρίσκεται υπό καθεστώς περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας.
«Η δολοφονία της Ελλάδας» του James Petras – άρθρο στον Δρόμο της Αριστεράς, 28/2/2015
«Η συμφωνία στην οποία υποχρεώνεται η χώρα, είναι προβληματική, τόσο με τα σημερινά δεδομένα, όσο και σε ό,τι αφορά την προοπτική της. Δεν νοείται να χαρακτηρίζεται επιτυχής, αφού δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Τα μνημονιακά δεσμά δεν χαλαρώνουν. Καμιά αλλαγή δεν είναι επιτρεπτή. Η συνεχιζόμενη απώλεια κυριαρχίας και ο αμείλικτος έλεγχος της ευρωκρατίας επιβάλουν στην κοινωνία καθολική ασφυξία και όχι μόνο οικονομική. Τίποτα δεν προδιαγράφει επιστροφή σε κάποια μορφή “κανονικότητας”. Το σοκ θα συνεχιστεί. Αυτή η πραγματικότητα δεν εξωραΐζεται. Ο συντελούμενος συμβιβασμός, αργά ή γρήγορα, θα διαχυθεί στην κοινωνία, εγκαθιστώντας σε κάθε επίπεδο τη λογική του.»
Ρούντι Ρινάλντι – Δήλωση για τις εξελίξεις, 23/2/2015
Ο Τύπος για τη Συμφωνία…
Χαρές και πανηγύρια στην Αυγή…
Θετικό πρόσημο και για την Εποχή:
Η Εφημερίδα των Συντακτών είδε μια ευκαιρία…
Μισογεμάτο το ποτήρι και για το Βήμα:
Και μια πιο προωθημένη άποψη!
Ο Δρόμος «είναι εν γένει εκτός του κλίματος»…
