Η λιβανέζικη Αντίσταση στο πλάι της Παλαιστίνης

Συνάντηση εργασίας της «Παγκόσμιας Εκστρατείας για την Επιστροφή στην Παλαιστίνη»

Ανταπόκριση από τη Βηρυτό: Γιώργος Τζαφέρης

Την περασμένη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε η συνάντηση εργασίας της «Παγκόσμιας Εκστρατείας για την Επιστροφή στην Παλαιστίνη» στη Βηρυτό, σε ένα πέτρινο πανέμορφο κτίσμα λίγο έξω από το κέντρο της πόλης, όπου η ατμόσφαιρα θύμιζε εποχή μεσοπολέμου στη Μέση Ανατολή. Εκεί επέλεξαν οι διοργανωτές να πραγματοποιήσουν τις συζητήσεις 40 περίπου ακτιβιστών από 26 διαφορετικές χώρες και των πέντε ηπείρων του πλανήτη.

Το πρώτο μέρος της συνάντησης αφορούσε ενημερώσεις για τις μέχρι τώρα δράσεις της διεθνούς καμπάνιας σε κάθε χώρα ξεχωριστά, αλλά και γενικότερα συμπεράσματα από τις κινήσεις της. Καθοριστική θεωρήθηκε η σχέση της με τον αντικατοχικό λαϊκό αγώνα στην Παλαιστίνη και η διεύρυνσή της με σημαντικές κοινωνικές οργανώσεις και κινήματα από όλο τον κόσμο. Η παρουσία του MST (Κίνημα των Ακτημόνων) από τη Βραζιλία, της μεγαλύτερης ίσως λατινοαμερικάνικης κοινωνικής οργάνωσης, ήταν, άλλωστε, από τις σημαντικότερες συμμετοχές. Το δεύτερο μέρος ήταν αφιερωμένο στην παρουσίαση από κάθε συμμετέχοντα της κατάστασης στη χώρα του και των δυνατοτήτων ανάπτυξης του κινήματος αλληλεγγύης, καθώς και στην οικοδόμηση πιο σταθερών μηχανισμών αλληλοενημέρωσης, συντονισμού και κοινών δράσεων στα πλαίσια των βασικών στόχων της διεθνούς καμπάνιας. Το τρίτο μέρος της συνάντησης εργασίας επικέντρωσε στην καλύτερη δυνατή προετοιμασία των μεγάλων πρωτοβουλιών της καμπάνιας την αμέσως επόμενη περίοδο:

– Τη μετατροπή της 15ης Μαΐου, από ημέρα πόνου και θλίψης για την τραγωδία της Νάκμπα (της παλαιστινιακής Καταστροφής του 1948, που σήμανε την απαρχή της προσφυγιάς), σε Ημέρα για το Δικαίωμα στην Επιστροφή, με εκδηλώσεις, ακτιβισμούς, αξιοποίηση των ΜΜΕ κ.λπ.

– Την ανάδειξη της αρνητικής σημασίας της Διακήρυξης του Μπάλφουρ το 1917 (με την οποία οι Βρετανοί αποικιοκράτες δήλωσαν ότι «θα έβλεπαν με συμπάθεια» την ίδρυση εβραϊκού κράτους στα εδάφη της Παλαιστίνης) με πολυποίκιλες δράσεις, που θα κορυφωθούν στις 2 Νοεμβρίου με τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την πραγματοποίησή της.

– Την προετοιμασία του 4ου Διεθνούς Φόρουμ Αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Στο προπύργιο της Χεζμπολά

Όμως η συνάντηση δεν περιορίστηκε σε συναντήσεις μεταξύ των διεθνών ακτιβιστών, αφού οι διοργανωτές φρόντισαν να ζήσουμε από πρώτο χέρι τη λιβανέζικη πραγματικότητα. Η πρώτη επίσκεψή μας ήταν στις φτωχογειτονιές της Δυτικής Βηρυτού, προπύργιου της Αντίστασης, όπου μεταξύ άλλων πήγαμε και στα γραφεία της Χεζμπολά – εκεί μας υποδέχθηκε ο αναπληρωτής γραμματέας του κινήματος Sheikh Naim Qassem. Στην ιδιαίτερα περιεκτική τοποθέτηση που μας έκανε, ανέλυσε την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, κατηγορώντας τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους ως αποκλειστικά υπεύθυνους για όσα υποφέρουν οι λαοί της περιοχής. Εκτίμησε ότι η ένταση θα κλιμακωθεί, με πιθανότερο σενάριο ο πόλεμος να γενικευθεί… Και φυσικά μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό η Χεζμπολά αναμένει ότι το Ισραήλ θα θελήσει να πάρει τη ρεβάνς για την ταπεινωτική ήττα του στον πόλεμο του 2006. Οι εκτιμήσεις αυτές οδηγούν τη Χεζμπολά, σύμφωνα με όσα μας είπε ο αναπληρωτής γραμματέας της, στο να μην υπάρχει εφησυχασμός σε κανένα μέτωπο. Αντίθετα, υπογράμμισε ότι προετοιμάζονται να αποκρούσουν την ισραηλινή επίθεση και παράλληλα προσπαθούν να βοηθούν όλες τις δυνάμεις της Αντίστασης στην περιοχή.

Στους προσφυγικούς καταυλισμούς

Πολλά έχουν λεχθεί και γραφτεί για την κατάσταση των προσφυγικών καταυλισμών των Παλαιστινίων στο Λίβανο και την απαράδεκτη μεταχείρισή τους από τη λιβανέζικη κυβέρνηση εδώ και δεκαετίες. Όμως αν κάποιος δεν δει με τα μάτια του την πραγματικότητα, δεν μπορεί να πιστέψει πού μπορεί να φτάσουν οι απάνθρωπες συνθήκες επιβίωσης χιλιάδων ανθρώπων. Ο καταυλισμός Burj al-Barajneh, μέσα στην Βηρυτό, που υπάρχει από το 1948 και σήμερα είναι ασφυκτικά γεμάτος από 40.000 ανθρώπους, είναι ίσως το πιο ενδεικτικό παράδειγμα. Τα χιλιάδες καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος, οι σωληνώσεις του νερού και οτιδήποτε άλλο μπορεί να σκεφτεί κανένας, κοντεύουν να δημιουργήσουν ένα είδος σκεπής πάνω από τον καταυλισμό. Πολλές φορές τα καλώδια είναι γυμνά και φθαρμένα, με αποτέλεσμα 35 νεκρούς τα τελευταία χρόνια, κυρίως έφηβους. Τα στενά δρομάκια, που μετά βίας χωράνε έναν άνθρωπο να περάσει, με τις δαιδαλώδεις διακλαδώσεις τους, σε κάνουν να νιώθεις σε λαβύρινθο (και χωρίς τους συνοδούς μας είναι αλήθεια ότι δεν θα βγαίναμε ποτέ από εκεί!). Τόπος γεμάτος νερά και λάσπες, χωρίς αποχετεύσεις. Με ένα μόλις ιατρικό κέντρο, κι αυτό υποστελεχωμένο.

Κι όμως εκεί μέσα, στον καταυλισμό όπου μεγάλωσαν τρεις γενιές προσφύγων, συναντήσαμε παντού το χαμόγελο και την πίστη για την επιστροφή τους στην Παλαιστίνη: στη μικρή γιορτή που έκαναν προς τιμήν των επισκεπτών τους, στην επίσημη υποδοχή από την ηγεσία του καταυλισμού, στην οποία συμμετέχουν όλα τα παλαιστινιακά κόμματα, στη γιαγιά που αν και σχεδόν κατάκοιτη μας άνοιξε την πόρτα της και μας είπε την ιστορία της, στο σήμα της νίκης που πάντα μας έκαναν τα μικρά παιδιά! Ο δεύτερος καταυλισμός που επισκεφθήκαμε στη Βηρυτό, αυτός της Σατίλα, δεν πήγαινε πίσω από πλευράς απαράδεκτων συνθηκών διαβίωσης. Αλλά εκεί κυριαρχούσε η αίσθηση του θανάτου, με τα 35 χρόνια που έχουν περάσει από τη σφαγή των χιλιάδων αμάχων στη διάρκεια της ισραηλινής εισβολής να μην μπορούν ακόμη να επουλώσουν τα τραύματα. Το μνημείο στο κοιμητήριο, στην είσοδο του καταυλισμού, ήταν λιτό – αλλά αρκούσε για να σου μεταδώσει αυτήν την αίσθηση…

Στο Νότιο Λίβανο

Επισκεφθήκαμε επίσης το νότο της χώρας, εκεί όπου οι ισραηλινοί ηττήθηκαν και στρατιωτικά από τη λιβανέζικη Αντίσταση. Με την είσοδο στην Σιδώνα το τοπίο άρχισε να αλλάζει: παντού πράσινο στη φύση, αλλά και κίτρινο – από τις σημαίες της Χεζμπολά! Όσο πέρναγε η ώρα και πηγαίναμε νοτιότερα πύκνωνε το πράσινο, αλλά και το κίτρινο. Πουθενά δεν υπήρχε σημαία του Λιβάνου χωρίς να κυματίζει δίπλα της αυτή του κινήματος Χεζμπολά. Στις εισόδους όλων των χωριών βλέπαμε φωτογραφίες των μαρτύρων και κάθε είδους ενθύμιο του μεγάλου νικηφόρου πολέμου κατά των σιωνιστών το 2006.

Η πρώην φυλακή Κιάμ ήταν η κυριότερη στάση μας. Τρομακτική, όπως ακριβώς είχαμε ακούσει και δει σε ντοκιμαντέρ. Χτισμένη στην κορυφή ενός λόφου τον οποίο ο αέρας χτυπούσε από παντού, έβλεπε σε μια μεγάλη πεδιάδα της Κατεχόμενης Παλαιστίνης. Χρησιμοποιήθηκε από τους Γάλλους αποικιοκράτες και έπειτα από τους Ισραηλινούς, κι έγινε γνωστή παγκοσμίως για τα σκληρά βασανιστήρια, την απομόνωση σε κελιά 1 (ενός!) τετραγωνικού μέτρου για μήνες – μέτρο που χρησιμοποιούνταν ειδικά ενάντια σε γυναίκες κρατούμενες. Εκεί συμμετείχαμε, μαζί με πρώην φυλακισμένους στη φυλακή Κιάμ, σε εκδήλωση αφιερωμένη στην απεργία πείνας των Παλαιστίνιων κρατούμενων στις ισραηλινές φυλακές – η οποία μεταδόθηκε ζωντανά από τα λιβανέζικα ΜΜΕ.

Συνεχίζοντας τη συνοριακή γραμμή, ελάχιστα μέτρα από τα ηλεκτροφόρα σύρματα που προσδιόριζαν τα ντε φάκτο σύνορα, βλέπαμε από τη μια πλευρά τους εποικισμούς των σιωνιστών και από την άλλη τα χωριά του Λιβάνου. Χωριά που ελευθερώθηκαν μόλις το 2000, γεμάτα ζωή σήμερα, σαν να θέλουν να δείξουν ότι πάντα θα παραμένουν όρθια.

Γεμάτοι από εικόνες, συναισθήματα, νέους φίλους, επιστρέψαμε. Με την υπόσχεση, κυρίως στα παιδιά της Παλαιστίνης, ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε ώστε να μην επιτρέψουμε στην άθλια ελληνική κυβέρνηση να ανατρέψει τη δεδομένη αλληλεγγύη του ελληνικού λαού στον αγώνα τους μέσα από το επιχειρούμενο ξέπλυμα του σιωνιστικού κατοχικού κράτους.