Γυρίζει: Σκόπιμες εντάσεις στο Κόσοβο

Τα επεισόδια που ξέσπασαν στο βόρειο Κόσοβο, την περασμένη εβδομάδα, ως υπόβαθρό τους έχουν την άθλια ιμπεριαλιστική πολιτική στα Δυτικά Βαλκάνια, και τη με δυτική ενθάρρυνση, τη μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008. Ακολούθησε η διακοπή των σχέσεων του σερβικού πληθυσμού, που αποτελεί την πλειοψηφία στο βορρά, με την Πρίστινα και η τάση ενσωμάτωσής του στη Σερβία, με την ευθύνη για τη διακίνηση και την αστυνόμευση να περνά στα χέρια της αποστολής EULEX και των τοπικών σερβικών αστυνομικών δυνάμεων.

Ταυτόχρονα, τον περασμένο Μάρτιο, υπό την εποπτεία του διαπραγματευτή της Ε.Ε. Ρ. Κούπερ, άρχισαν συνομιλίες μεταξύ του Βελιγραδίου και της Πρίστινα για τη διευθέτηση των ζητημάτων που προέκυψαν ύστερα από τη μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας. Αφορούσαν την επίλυση προβλημάτων καθημερινής διαβίωσης, όπως η ελευθερία της διακίνησης σε όλο το Κόσοβο, κτηματολόγιο, τα κοινά πιστοποιητικά γέννησης, θανάτων, γάμων, την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Και οι δύο πλευρές δήλωσαν ότι δεν πρόκειται να γίνουν αλλαγές στις νομικές διαδικασίες όσο διαρκούν οι διαπραγματεύσεις.
Η παραβίαση των υπεσχημένων από την κυβέρνηση του Κοσόβου, όπως η κήρυξη των σερβικών ταυτοτήτων ως μη αναγνωρίσιμων λίγες ημέρες ύστερα από την έναρξη των συνομιλιών, μπλοκάρισε τη μετακίνηση μεταξύ βορρά και νότου, τόσο στους Σέρβους όσο και σε Αλβανούς με σερβική εθνικότητα. Στη συνέχεια, αλβανοκοσοβάρικες ειδικές δυνάμεις εισήλθαν στη σερβική πλευρά της Μιτρόβιτσα και άρχισαν να αφαιρούν σερβικές πινακίδες αυτοκινήτων, να κατάσχουν ταυτότητες και διαβατήρια κ.ο.κ.
Παρ’ όλα αυτά, οι συνομιλίες κατέληξαν στην ελευθερία της διακίνησης σε ολόκληρο το Κόσοβο και στην ύπαρξη κοινών πιστοποιητικών και εγγράφων. Ένας δεύτερος γύρος συνομιλιών αναβλήθηκε για τον Σεπτέμβριο, λόγω διαφωνιών ως προς τις σφραγίδες που θα αναγνωρίζονταν στα τελωνεία.
Βάσει της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου της Κεντρικής Ευρώπης (CEFTA), του 2006, τα προϊόντα θα κυκλοφορούσαν με το λογότυπο «UNMIK Kosovo» (United Nations Mission in Kosovo). Η επιμονή της Πρίστινα στη σφραγίδα «Δημοκρατία του Κοσόβου», ως έμμεση αναγνώριση, δημιούργησε τις τρέχουσες εντάσεις, εφόσον τα προϊόντα με αυτή τη σφραγίδα απαγορεύονται στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη και στη Σερβία από το 2008. Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση του Κοσόβου επέβαλε εμπάργκο των σερβικών προϊόντων και δασμό 10% στα προϊόντα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Στις εξελίξεις κύριο ρόλο έπαιξαν οι Αμερικανοί με δηλώσεις του αναπληρωτή υφυπουργού Εξωτερικών Τ. Κάντριμαν, ότι Σερβία και Βοσνία παραβιάζουν τη CEFTA. Οι δηλώσεις ενθάρρυναν, ασφαλώς, την κυβέρνηση του Κοσόβου να στείλει ειδικές δυνάμεις για να καταλάβουν δύο τελωνεία στα σύνορα και να εφαρμόσουν το εμπάργκο, γεγονός που προκάλεσε την εξέγερση του τοπικού σερβικού πληθυσμού, οποίος συγκρούστηκε μαζί τους. Σημειωτέον ότι το 90% των τροφίμων στο βόρειο Κόσοβο εισάγεται από τη Σερβία.
Εκείνο που προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη αντίδραση ήταν η στάση των νατοϊκών δυνάμεων που κήρυξαν την περιοχή «ζώνη υπό περιορισμό» και σήκωσαν ελικόπτερα προς εκφοβισμό του πληθυσμού.
Παρ’ όλο που οι Σέρβοι είναι πρόθυμοι να ευθυγραμμιστούν πλήρως με την Ε.Ε., η ακρότητα της κυβέρνησης της Πρίστινα και των διεθνών υποστηρικτών της, κυρίως των Αμερικανών, τους εμποδίζει να προχωρήσουν στον «ιστορικό συμβιβασμό» τους.
Ευρωπαίοι και Αμερικανοί παίζουν το παιχνίδι του καλού και του κακού. Οι πρώτοι προΐστανται των συνομιλιών μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου και των επιμέρους συμφωνιών, τις οποίες επιτρέπουν στους δεύτερους να υπονομεύουν σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Πρίστινα και να διατηρούν τις εθνικιστικές εντάσεις εις βάρος τόσο του σερβικού όσο και του αλβανικού πληθυσμού.

Σχόλια