Οι συγκεντρώσεις αυτής της βδομάδας εναντίον του υποχρεωτικού εμβολιασμού είχαν αρκετό κόσμο. Ειδικά στην Αθήνα η εικόνα ήταν μιας μαζικής συγκέντρωσης, σε σχέση μάλιστα με την κλίμακα συμμετοχής σε διαδηλώσεις που έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια. Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης, Βόλο, Πάτρα, Δράμα, Κόρινθο, Γιάννενα και αλλού.
Η ερμηνεία ότι στην Ελλάδα απλώς αυξάνονται οι «ψεκασμένοι», ή ότι πρόκειται για μια χούφτα γραφικούς ή ακροδεξιούς, είναι περισσότερο από σαφές ότι δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις στο φαινόμενο. Στις συγκεντρώσεις σημειώθηκε μάλιστα συμμετοχή μιας σχετικά διευρυμένης γκάμας πολιτών, με χαρακτηριστική την παρουσία αρκετών γυναικών και νέων, σύνθεση που δεν συναντάμε συνήθως σε εκδηλώσεις πιο κλειστών ή «περιθωριακών» ομάδων.
Αν πάμε ένα, ενάμιση χρόνο πίσω, θα δούμε ότι σε αρκετές χώρες της δυτικής Ευρώπης είχαμε μαζικές συγκεντρώσεις ενάντια σε μέτρα, λοκντάουν κ.λπ. ήδη από την πρώτη φάση της πανδημίας. Με αξιοσημείωτη, σε αρκετές περιπτώσεις, μαζικότητα. Οι συγκεντρώσεις αυτές είχαν έναν χαρακτήρα υποβάθμισης, μέχρι και άρνησης, της επικινδυνότητας του κορωνοϊού και συνήθως προέτασσαν τη λειτουργία της οικονομίας έναντι κάθε μέτρου για τη δημόσια υγεία.
Στην Ελλάδα, δεν υπήρξε αυτό το φαινόμενο. Η συντριπτική πλειονότητα του κόσμου στάθηκε διαφορετικά απέναντι στην πανδημία. Τον τόνο έδωσαν περισσότερο τα «χειροκροτήματα» για το υγειονομικό προσωπικό ή οι αυθόρμητες εκδηλώσεις ενότητας και αισιοδοξίας για την έξοδο από μια δύσκολη κατάσταση (π.χ. Πάσχα 2020). Κάποιες συγκεντρώσεις «άρνησης» (ενάντια στη μάσκα κ.λπ.) δεν ξεπέρασαν ποτέ την κλίμακα μερικών εκατοντάδων ανθρώπων.
Πού οφείλεται λοιπόν η αρκετά αυξημένη μαζικότητα των τωρινών κινητοποιήσεων; Η απάντηση δεν μπορεί παρά να αναζητηθεί, όσο κι αν ο φακός ζουμάρει στην εικόνα ενός ιερωμένου που κραδαίνει τον σταυρό.
Η ενίσχυση τέτοιου είδους αντιδράσεων είναι αναπόφευκτη, σχεδόν νομοτελειακή, όσο η κυβέρνηση προχωρά στη διαχείριση της πανδημίας με τον συγκεκριμένο τρόπο που έχει επιλέξει. Η προωθούμενη πόλωση της κοινωνίας, οι τροφοδοτούμενοι διχασμοί, οι συνεχείς παλινωδίες σε σχέση με τα μέτρα, ο τιμωρητικός και διακηρυγμένα φρονηματικός χαρακτήρας τους, οι λειψές εξηγήσεις και οι ανακολουθίες των επίσημων επιτροπών ειδικών, αναπόφευκτα θα οδηγούν σε αντιδράσεις.
Η ποιότητα, το βάθος, τα χαρακτηριστικά των αντιδράσεων αυτών, δεν μπορεί να είναι ξεκομμένα από τη γενική κατάσταση πνευμάτων στην ελληνική κοινωνία, από το επίπεδο της σημερινής της συγκρότησης, από τα τραγικά ελλείμματα στο «υποκειμενικό» επίπεδο, από το αποτύπωμα που αφήνει όλη ειδικά η τελευταία εξέλιξη.
Έτσι, είναι λογικό να αναπαράγεται η τάση να ενταχθούν οι όποιες αντιδράσεις στο παιχνίδι του διχασμού. Ενώ τα διακηρυγμένα συνθήματα των συγκεντρώσεων ήταν ενάντια στους διαχωρισμούς, τα μέτρα και την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, το μόνο εύκολο ήταν ο εκπεσμός σε φωνές ενάντια στους «εμβολιασμένους» ή γενικά στο «εμβόλιο» κ.λπ. Έτσι, στις όποιες αντιδράσεις αναζητούν σημαίνοντα ρόλο και κάθε λογής πολιτικάντηδες ή κομπογιαννίτες (χαρακτηριστική η υποδοχή που επιφυλάχθηκε στον… γιατρό Φ. Βοβόλη).
Η κυβέρνηση επιδιώκει τον διχασμό. Και εξυπηρετεί μια χαρά το αφήγημά της να προβάλλονται στον αντίποδα της πολιτικής της αποκλειστικά αφοριστικές, αστήριχτες και εξίσου διχαστικές αντιλήψεις.
Η σημερινή διαχείριση της πανδημίας, όμως, το ρίξιμο της ευθύνης στους πολίτες, η προώθηση σειράς αντιδραστικών μέτρων (σε εργασία, παιδεία, κοινωνία), η διακηρυγμένη πλέον διά στόματος πρωθυπουργού κατάργηση των δημοκρατικών ελευθεριών για τη μισή κοινωνία, είναι η κύρια απειλή για όλους μας, είναι ο μεγαλύτερος αναχρονισμός σήμερα.
Κυβερνητικοί, ΜΜΕ, συστημικά κόμματα, έχουν στήσει πάλι πανηγύρι. Βρέθηκε ο νέος «εσωτερικός εχθρός»! Κι όμως, οι κραυγές τους δεν είναι ένδειξη δύναμης αλλά το αντίθετο. Οι τεράστιες αντιφάσεις, οι ανακολουθίες και τα αδιέξοδα δεν βρίσκονται κυρίως μέσα στον κόσμο που κρατά τη μια ή την άλλη στάση, αλλά στις ίδιες τις ελίτ και το σύστημα. Για αυτό και η μεγάλη τους αγωνία είναι να τις εμφανίσουν ως χαρακτηριστικά όχι δικά τους αλλά του «εχθρού λαού».
Δεν φαίνεται άλλη διέξοδος από το να δυναμώσουν οι φωνές και διεργασίες για πραγματικές εναλλακτικές λύσεις που θα αντικαταστήσουν τη σημερινή διαχείριση και αξιοποίηση της πανδημίας. Αυτός είναι όρος για τη συγκρότηση της κοινωνίας που σήμερα την θέλουν ένα υπάκουο και μπερδεμένο σκορποχώρι.
