Μάχη χαρακωμάτων βρίσκεται σε εξέλιξη μεταξύ της Λευκωσίας και της κατοχικής πλευράς. Μια μάχη που αφορά τις κλεμμένες περιουσίες Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα, τις οποίες σφετερίζονται οι Τούρκοι και πολίτες άλλων χωρών. Η Κυπριακή Δημοκρατία τα τελευταία δύο χρόνια προωθεί και υλοποιεί ένα σχέδιο σύλληψης και δίωξης σφετεριστών, σε μια προσπάθεια να σταματήσει την παράνομη εκμετάλλευση των περιουσιών των Ελληνοκυπρίων στην κατεχόμενη περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό έχουν συλληφθεί ξένοι υπήκοοι, με δυο Ουγγαρέζες μεσίτριες να έχουν ήδη καταδικαστεί σε φυλάκιση, ενώ το «μεγάλο ψάρι» που έχει συλληφθεί και δικάζεται είναι ο Τούρκο-Εβραίος, Σιμόν Αϊκούτ, οι εταιρείες του οποίου δραστηριοποιούνται σε όλες τις περιοχές των κατεχομένων και ασχολούνται με την κατασκευή και πώληση πολλών κτιριακών συγκροτημάτων. Τα πλείστα έχουν πωληθεί σε Ισραηλινούς, Βρετανούς, Ιρανούς, Ρώσους, Ουκρανούς. Για τον Αϊκούτ, ο οποίος κρατείται στις Κεντρικές Φυλακές μέχρι να ολοκληρωθεί η δικαστική διαδικασία, έχουν κινητοποιηθεί πολλοί για να αφεθεί ελεύθερος και έγιναν παρεμβάσεις προς τη Λευκωσία. Η τουρκική πλευρά ζήτησε παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ο κατοχικός ηγέτης έχει πολλάκις θέσει το θέμα στον πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Στον Κύπριο πρόεδρο το θέμα ήγειρε και η ισραηλινή κυβέρνηση, ενώ στο Τελ Αβίβ έχουν τοποθετηθεί αφίσες κατά του Νίκου Χριστοδουλίδη, και κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Ισραήλ πραγματοποιήθηκε και εκδήλωση διαμαρτυρίας από συγγενείς του Αϊκούτ και εργαζόμενους στις εταιρείες του. Η απάντηση της Λευκωσίας προς όλες τις παρεμβάσεις είναι πάντα η ίδια: Θα αποφασίσει η Δικαιοσύνη, η Εκτελεστική Εξουσία δεν παρεμβαίνει.
Απειλές και εκβιασμοί
Οι αντιδράσεις και οι απειλές της τουρκικής πλευράς είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι οι κινήσεις της Λευκωσίας προκαλούν κόστος. Και οικονομικό, λόγω του ότι, μεταξύ άλλων, οι εταιρείες του Αϊκούτ (ο όμιλος εταιρειών «AFİK»), που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην «οικοδομική ανάπτυξη», έχουν παγώσει τις εργασίες, ενώ οι αγοραστές γνωρίζουν πως τώρα οι όποιες συναλλαγές είναι μεγαλύτερου ρίσκου. Κινδυνεύουν σε κάποια φάση να συρθούν στα δικαστήρια. Πρέπει, πάντως, να σημειωθεί πως περίπου 2.000 εταιρείες στα κατεχόμενα ελέγχονται από Ισραηλινούς μετόχους. Μέσω αυτών των εταιρειών αγοράστηκαν 25.000 στρέμματα γης, κατά κύριο λόγο γεωργική γη, στην περιοχή της κατεχόμενης Καρπασίας. Αναφέρεται, επίσης, ότι έχουν αγοραστεί στην Λεύκα 2.000 στρέμματα γης για ανάπτυξη.
Οι απειλές που εκτοξεύει η τουρκική κατοχική πλευρά και στοχεύουν να εκβιάσουν την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι συνεχείς. Η πρώτη προειδοποίηση αφορά τον εποικισμό της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου. Είναι σαφές πως συντηρούν μονίμως το θέμα της Αμμοχώστου για να ασκήσουν πίεση προς τη Λευκωσία. Είναι και η μόνη κατεχόμενη περιοχή στην οποία οι Τούρκοι δεν «αξιοποίησαν» τις ελληνοκυπριακές περιουσίες. Η συγκεκριμένη περιοχή, που μερικώς έχει ανοίξει, αλλά δεν εποικήθηκε, είχε το 1974 λεηλατηθεί. Και οι λεηλασίες αυτές έγιναν σε μεγάλο βαθμό από τον κατοχικό στρατό. Φόρτωναν στρατιωτικά καμιόνια και τα λάφυρα μεταφέρονταν στην Τουρκία για να μοιρασθούν ως δώρο στην τουρκική ελίτ.
Η απειλή για εποικισμό της Αμμοχώστου δεν είναι η πρώτη φορά που εκτοξεύεται. Προφανώς και πρέπει να ανησυχούμε. Δεν μπλοφάρει η κατοχική πλευρά. Συντηρεί το θέμα, γνωρίζοντας πως αυτό προκαλεί πίεση στην Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό, όμως, δεν επηρεάζει τους σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία διαμηνύει και δημόσια πως δεν εκβιάζεται και πως οι διώξεις των σφετεριστών θα συνεχισθούν με βάση το σχεδιασμό. Τι άλλο μπορεί να κάνει η κατοχική πλευρά; Ο Τουρκοκύπριος αρθρογράφος Sabahattin İsmail σε άρθρο του εισηγείται μια σειρά μέτρων. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται σε συλλήψεις Ελληνοκυπρίων.
Υποστηρίζει δε πως «πρέπει να καταρτιστεί κατάλογος με τίτλο “προς σύλληψη” που θα περιλαμβάνει άτομα (συμπεριλαμβανομένων και πολιτικών), που σφάγιασαν Τούρκους, διέταξαν λεηλασίες, λεηλάτησαν τουρκική περιουσία και χωριά και διένειμαν τουρκική περιουσία στους Ε/κύπριους από τις 21 Δεκεμβρίου 1963 και εντεύθεν και οι συλλήψεις να γίνονται όταν τα άτομα αυτά εισέλθουν στην “τ.δ.β.κ.”…Η αστυνομία και οι μυστικές υπηρεσίες της “τ.δ.β.κ.” πρέπει να προσδιορίσουν τα ονόματα των ατόμων και των εταιρειών που χρησιμοποιούν ή και επενδύουν σε τουρκικές ακίνητες περιουσίες στον νότο, καθώς και τα ονόματα των ιδιοκτητών των διευθυντών και των κατόχων μετοχών εταιρειών. Θα πρέπει να καταχωριστούν αγωγές και να εκδοθούν εντάλματα εναντίον τους, ώστε να συλληφθούν όταν εισέλθουν στην “τ.δ.β.κ.”»
Σιωπητήριο «προοδευτικών»
Στα κατεχόμενα, πάντως, δεν ακούστηκε από «προοδευτικούς» ή μη οτιδήποτε κατά των σφετεριστών. Μπορεί να διαμαρτύρονται που ξεπουλιούνται περιουσίες σε ξένους, αλλά όχι επειδή είναι ελληνοκυπριακές. Φωνάζουν που σταμάτησε η ροή επενδυτών και επηρεάσθηκε από τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά των σφετεριστών η ανάπτυξη στα ακίνητα, στην ανάπτυξη γης. Λες και είναι δικά τους!
Το όλο θέμα έχει πολλές διαστάσεις. Η πρώτη είναι η ατομική και αφορά το δικαίωμα των νόμιμων ιδιοκτητών στην περιουσία. Η δεύτερη είναι πολιτική και αφορά την καταγγελία κατά της παρανομίας, των σφετεριστών. Η τρίτη είναι η οικονομική και συνδέεται με το κόστος που έχει το κατοχικό καθεστώς από τις διώξεις σφετεριστών, καθώς αυτός ο σχεδιασμός της Κυπριακής Δημοκρατίας επηρεάζει προδήλως την οικονομία των κατεχομένων.
Κυπριακό: Η δύσκολη εξίσωση μιας νέας προσπάθειας
Ένας νέος κύκλος επαφών στο Κυπριακό ξεκινά με την κάθοδο της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μαρίας Άνχελ Ολγκίν Κουεγιάρ, η οποία έχει την ευθύνη να προετοιμάσει το έδαφος για την προγραμματισμένη για το τέλος Ιουλίου, νέας άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης. Από την προηγούμενη άτυπη σύναξη, που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο, δεν υπήρξε πρόοδος και δεν έγινε κανένα βήμα προς τα εμπρός. Πραγματοποιήθηκε μια συνάντηση του προέδρου Χριστοδουλίδη με τον κατοχικό ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, στην παρουσία εκπροσώπου του ΟΗΕ, αλλά πέραν του «καλού κλίματος» κανένα από τα όσα δρομολογήθηκαν τον περασμένο Μάρτιο δεν προχώρησε. Κυρίως τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, καθώς υπάρχει προδήλως μια διαφορετική προσέγγιση. Η ελληνική πλευρά αντιμετωπίζει τα ΜΟΕ ως εργαλείο για βελτίωση του κλίματος και της ανάπτυξης της εμπιστοσύνης, ενώ η τουρκική θεωρεί πως η υλοποίηση τους αφορά «δύο κράτη», που θέλουν να αναπτύξουν σχέσεις καλής γειτονίας!
Στην εξίσωση των διεργασιών, πάντως, έχει μπει εσχάτως και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μετά από αίτημα της Λευκωσίας, διόρισε Απεσταλμένο της Κομισιόν για το Κυπριακό. Η Κυπριακή Δημοκρατία έθεσε το θέμα του Απεσταλμένου σε μια προσπάθεια εμπλοκής της Ε.Ε. στο Κυπριακό, ώστε η όποια συμφωνία να συνάδει με το κοινοτικό κεκτημένο. Θεωρούν στη Λευκωσία ότι η παρουσία απεσταλμένου σε πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο θα μπορέσει να διασφαλίσει τούτο. Μένει, βέβαια, όλα αυτά να επιβεβαιωθούν στην πράξη. Όταν ξεκινήσει την εμπλοκή του ο Απεσταλμένος της Ε.Ε., τον οποίο ειρήσθω εν παρόδω οι Τούρκοι δηλώνουν πώς δεν τον θέλουν.
Όλα προφανώς εξαρτώνται από τη στάση της Άγκυρας. Η αναβαθμισμένη Τουρκία δεν φαίνεται διατεθειμένη να συζητήσει, εκτός κι αν έχει να κερδίσει κι άλλα. Να υπάρξουν υποχωρήσεις, δηλαδή, από την ελληνική πλευρά στην Κύπρο.
