Για το παραμύθι του Σωκράτη Μαντζουράνη Το χωριό του όλοι μαζί, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καμπύλη
Λένε ότι υπάρχουν ποιοτικές προδιαγραφές που ορίζουν πότε ένα παιδικό βιβλίο πρέπει να θεωρείται καλό και πότε όχι. Αυτές ακολουθούν, κατά τεκμήριο, όσοι συγγραφείς έχουν αξιώσεις αναγνώρισης στο συγκεκριμένο χώρο και απ’ την προβολή τους έλκονται οι γονείς που προστρέχουν στα βιβλιοπωλεία να προμηθευτούν τα προτεινόμενα έργα, με γνώμονα πάντα την ψυχική αγωγή των παιδιών τους.
Ο Σωκράτης Μαντζουράνης, ο δικός μας Σωκράτης, δεν είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων ή έστω δεν ήταν μέχρι χθες. Μας είχε προϊδεάσει, βέβαια, με εκείνες τις γλυκές διηγήσεις στην πρώτη του συγγραφική απόπειρα για… μεγάλους, που είδε το φως υπό τον τίτλο Έχει ρεζέρβα τ’ όνειρο. Οι φίλοι που τον συναναστρέφονται ήξεραν ή φαντάζονταν ότι έχει ακόμη πολλά αποθέματα ψυχής, ότι έχουν ρεζέρβα τα όνειρά του… Ξαφνιάστηκαν, όμως, λίγο, όταν είδαν ότι αυτά τα όνειρα, τα σχέδια κι οι ελπίδες του βρήκαν καταφύγιο στις σελίδες ενός εικονογραφημένου παραμυθιού.
Επιστροφή στην αθωότητα, γιατί έτσι πρέπει να κλείνει σιγά-σιγά ο κύκλος της ζωής; Δεν είναι αλήθεια. Δεν επιστρέφεις κάπου, απ’ όπου ποτέ δεν έφυγες. Ο Σωκράτης Μαντζουράνης είναι η περίπτωση ενός αμετανόητου παιδιού που κράτησε σαν φυλαχτό τις αξίες μιας έντιμης, ανυπότακτης διαδρομής. Τώρα που έγινε παππούς θεώρησε χρέος του να αφήσει ως παρακαταθήκη ένα ζωγραφισμένο γράμμα που ξεκινά με τον παρακάτω ψίθυρο: «Αγαπημένο μου σταυρουδάκι, Σε ονοματίζω έτσι, γιατί έμαθα πως έρχεσαι στη ζωή από μια φωτογραφία σου -υπερηχογράφημα το λένε- όπου όλο κι όλο είσαι ένα “σταυρουδάκι”, μια μουντζούρα. Είμαι ο παππούς σου ο Σωκράτης και θα πρέπει να με συνηθίσεις. Λέω κάπου-κάπου να τα λέμε. Δηλαδή εγώ να σου γράφω, και ίσως κάποτε να τα διαβάσεις κι εσύ. Πάντως, έχει πλάκα να γίνεσαι παππούς από ένα σταυρουδάκι και μάλιστα να του γράφεις και γράμμα…».
Συμβολικός παραλήπτης είναι ο εγγονός του, πραγματικός το συλλογικό πρόσωπο των παιδιών όλου του κόσμου, το εννοεί άλλωστε κι ο τίτλος του παραμυθιού, Το χωριό του όλοι μαζί.
Και για να συνδέσουμε την αρχή με το τέλος αυτού του σημειώματος θα πούμε ότι ο Σωκράτης Μαντζουράνης δεν περπάτησε στις στερεότυπες συνταγές της γραφής. Ίσως γι’ αυτό οι λέξεις κι οι εικόνες του παραμυθιού του να «έδεσαν» τόσο στέρεα και αυθεντικά, ίσως γι’ αυτό η αφήγησή του ν’ αποπνέει μιαν αύρα που θυμάται κανείς μόνο απ’ τα ξεχασμένα σήμερα παραμύθια της γιαγιάς. Και η εικονογράφηση της Αννίτας Ουγουρλόγλου υπηρετεί με ξεχωριστό τρόπο το όνειρο για ένα καλύτερο αύριο.
Ο Σωκράτης Μαντζουράνης, ο δικός μας Σωκράτης, δεν είναι συγγραφέας παιδικών βιβλίων ή έστω δεν ήταν μέχρι χθες. Μας είχε προϊδεάσει, βέβαια, με εκείνες τις γλυκές διηγήσεις στην πρώτη του συγγραφική απόπειρα για… μεγάλους, που είδε το φως υπό τον τίτλο Έχει ρεζέρβα τ’ όνειρο. Οι φίλοι που τον συναναστρέφονται ήξεραν ή φαντάζονταν ότι έχει ακόμη πολλά αποθέματα ψυχής, ότι έχουν ρεζέρβα τα όνειρά του… Ξαφνιάστηκαν, όμως, λίγο, όταν είδαν ότι αυτά τα όνειρα, τα σχέδια κι οι ελπίδες του βρήκαν καταφύγιο στις σελίδες ενός εικονογραφημένου παραμυθιού.
Επιστροφή στην αθωότητα, γιατί έτσι πρέπει να κλείνει σιγά-σιγά ο κύκλος της ζωής; Δεν είναι αλήθεια. Δεν επιστρέφεις κάπου, απ’ όπου ποτέ δεν έφυγες. Ο Σωκράτης Μαντζουράνης είναι η περίπτωση ενός αμετανόητου παιδιού που κράτησε σαν φυλαχτό τις αξίες μιας έντιμης, ανυπότακτης διαδρομής. Τώρα που έγινε παππούς θεώρησε χρέος του να αφήσει ως παρακαταθήκη ένα ζωγραφισμένο γράμμα που ξεκινά με τον παρακάτω ψίθυρο: «Αγαπημένο μου σταυρουδάκι, Σε ονοματίζω έτσι, γιατί έμαθα πως έρχεσαι στη ζωή από μια φωτογραφία σου -υπερηχογράφημα το λένε- όπου όλο κι όλο είσαι ένα “σταυρουδάκι”, μια μουντζούρα. Είμαι ο παππούς σου ο Σωκράτης και θα πρέπει να με συνηθίσεις. Λέω κάπου-κάπου να τα λέμε. Δηλαδή εγώ να σου γράφω, και ίσως κάποτε να τα διαβάσεις κι εσύ. Πάντως, έχει πλάκα να γίνεσαι παππούς από ένα σταυρουδάκι και μάλιστα να του γράφεις και γράμμα…».
Συμβολικός παραλήπτης είναι ο εγγονός του, πραγματικός το συλλογικό πρόσωπο των παιδιών όλου του κόσμου, το εννοεί άλλωστε κι ο τίτλος του παραμυθιού, Το χωριό του όλοι μαζί.
Και για να συνδέσουμε την αρχή με το τέλος αυτού του σημειώματος θα πούμε ότι ο Σωκράτης Μαντζουράνης δεν περπάτησε στις στερεότυπες συνταγές της γραφής. Ίσως γι’ αυτό οι λέξεις κι οι εικόνες του παραμυθιού του να «έδεσαν» τόσο στέρεα και αυθεντικά, ίσως γι’ αυτό η αφήγησή του ν’ αποπνέει μιαν αύρα που θυμάται κανείς μόνο απ’ τα ξεχασμένα σήμερα παραμύθια της γιαγιάς. Και η εικονογράφηση της Αννίτας Ουγουρλόγλου υπηρετεί με ξεχωριστό τρόπο το όνειρο για ένα καλύτερο αύριο.
Στ.Μ.
Σχόλια
