Η ενδιαφέρουσα είδηση από το Εκουαδόρ δεν είναι η πραγματοποίηση προεδρικών εκλογών, όπου άλλωστε κανείς υποψήφιος δεν συγκέντρωσε ικανό ποσοστό για να εκλεγεί (ο Β΄ γύρος θα πραγματοποιηθεί στις 15 Οκτωβρίου, με αντιπάλους την κεντροαριστερή Λουίζα Γκονζάλεζ και τον κεντροδεξιό Ντανιέλ Νομπόα). Είδηση, και μάλιστα –έτσι, για αλλαγή– καλή για τους λαούς, είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την απαγόρευση της συνέχισης εξόρυξης πετρελαίου στο Εθνικό Πάρκο Γιασουνί: ένα τροπικό δάσος έκτασης περίπου 10.000 τετρ. χλμ. που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον κόσμο, ενώ είναι και το «σπίτι» πολλών ιθαγενικών κοινοτήτων.
Από το 1989 το Γιασουνί είχε ανακηρυχθεί Προστατευόμενο Καταφύγιο της Βιόσφαιρας από τον ΟΗΕ. Όμως στο υπέδαφός του κρύβει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου. Έτσι, παρά τις διακηρύξεις τόσο της λεγόμενης διεθνούς κοινότητας όσο και της κυβέρνησης, το 2016 ο (κεντροαριστερός…) πρόεδρος Ραφαέλ Κορέα επέτρεψε την εξόρυξη πετρελαίου στην καρδιά του δάσους. Και τρία χρόνια αργότερα ο διάδοχος του, ο Λένιν Μορένο, επέκτεινε την εξόρυξη – παραβιάζοντας ακόμη και τις περιοχές όπου ζουν οι ιθαγενικές κοινότητες…
Παρατεταμένος αγώνας
Ήδη από το 2013, όταν διαφαινόταν ότι ο Κορέα θα υπαναχωρούσε από τη δέσμευση προστασίας του Γιασουνί, μια σειρά περιβαλλοντικά κινήματα, συνδικάτα και αριστερά κόμματα στήριξαν την πρωτοβουλία των ιθαγενών για τη διεξαγωγή σχετικού δημοψηφίσματος. Αλλεπάλληλες κυβερνήσεις (με τελευταία αυτήν του δεξιού προέδρου Γκιγιέρμο Λάσο), βουτηγμένες στη διαφθορά και εξαγορασμένες από επιχειρηματικά συμφέροντα, προσπάθησαν να αποφύγουν τη διεξαγωγή του, παραβιάζοντας τον νόμο για τα «δημοψηφίσματα λαϊκής πρωτοβουλίας». Έτσι, ο ορισμός του δημοψηφίσματος ταυτόχρονα με τις πρόσφατες εκλογές ήταν η πρώτη σημαντική επιτυχία του κινήματος.
Η δεύτερη μεγάλη μάχη δόθηκε για να κερδηθεί το «Ναι» των πολιτών στο ερώτημα: «Συμφωνείτε ότι το πετρέλαιο στο Γιασουνί πρέπει να μείνει για πάντα στο υπέδαφος;». Τα μεγάλα ΜΜΕ υποστήριζαν ότι «η χώρα θα χάνει κάθε χρόνο 1,2 δισεκατομμύρια δολάρια αν σταματήσει η εξόρυξη». Η κεντροαριστερή υποψήφια πρόεδρος Γκονζάλεζ, καθώς και δύο δεξιοί υποψήφιοι, επίσης τάχθηκαν υπέρ των εξορύξεων. Απέναντι, υπέρ του «Ναι», βρέθηκαν οι αριστεροί υποψήφιοι, καθώς και ο κεντροδεξιός Νομπόα (που χάρη σε αυτή τη στάση του πέρασε στον Β΄ γύρο των προεδρικών εκλογών). Το αποτέλεσμα ξεκάθαρο: πηγαίνοντας μαζικά στις κάλπες –η συμμετοχή ανήλθε σε 83%– οι πολίτες υπερψήφισαν την πρόταση διακοπής των εξορύξεων, δίνοντας στο «Ναι» 59%.
Οι λαοί και τα κινήματα του Εκουαδόρ έστειλαν έτσι ένα μήνυμα που ξεπερνά κατά πολύ τα σύνορα της χώρας τους: τα άμεσα κέρδη (που ούτως ή άλλως ενθυλακώνονται από ελάχιστους) δεν μπαίνουν πάνω από τη μη αναστρέψιμη ζημιά στη «Μητέρα Γη». Φυσικά, ο αγώνας συνεχίζεται: ακριβώς τώρα έρχεται η ώρα της πιο μεγάλης μάχης, αυτής για την εφαρμογή της απόφασης του δημοψηφίσματος…
