αφιερώματα

Της Βασιλικής Λάζου.

Λόγω της καίριας γεωγραφικής της θέσης στην Ανατολική Μεσόγειο η Κύπρος αποτέλεσε από την αρχαιότητα πεδίο πολλαπλών κατακτήσεων και εναλλαγών κυριαρχίας.

Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος των Δρόμων της Ιστορίας στην περίοδο της Δικτατορίας παρουσιάζει τα σημαντικότερα –καθώς και ορισμένα λιγότερο γνωστά– αρχεία του αντιδικτατορικού αγώνα. Πρόκειται για τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), τα αρχεία της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ), της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (ΕΔΙΑ), του Συνδέσμου Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974 (ΣΦΕΑ), καθώς και τα συναφή αρχεία του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ) και του Ιστορικού Αρχείου Α/συνεχεια. Τα αρχεία αυτά συνιστούν πολύτιμη πηγή για την ιστορική έρευνα της περιόδου και διαθέτουν πλούσιο και πολύμορφο υλικό για τη δράση των αντιστασιακών οργανώσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, τον αντιδικτατορικό τύπο, αλλά και τεκμήρια για τις διώξεις, τις δίκες και καταδίκες, τους βασανισμούς και τις δολοφονίες που εφάρμοσε το φασιστικό καθεστώς προκειμένου να καταπνίξει την αντίσταση του ελληνικού λαού.
Το αφιέρωμα πλαισιώνεται και ολοκληρώνεται με δύο χρήσιμα «εργαλεία»: ένα χρονολόγιο της περιόδου 1967-1974 και μία συνοπτική παρουσίαση των σημαντικότερων αντιδικτατορικών οργανώσεων. Η επιμέλεια του αφιερώματος είναι της Μαρίας Μαυροειδή.

Ο αντιδικτατορικός αγώνας και οι οργανώσεις του
Χρονολόγιο 1967-1974 – Δικτατορία και αντίσταση
Ο αντιδικτατορικός αγώνας και οι αρχειακές συλλογές των ΑΣΚΙ της Ιωάννας Παπαθανασίου
Τα αντιδικτατορικά έντυπα στα ΑΣΚΙ, του Βαγγέλη Καραμανωλάκη
Το Αρχείο Αντιδικτατορικού Αγώνα της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940-1974
Ο αντιδικτατορικός αγώνας στα αρχεία του ΕΛΙΑ
Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών 1967-1974, ιστορικό Αρχείο Αντιδικτατορικού Αγώνα
Τα αρχεία της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ) για τη δικτατορία και τον αντιδικτατορικό αγώνα
«Νεολαία και Δικτατορία 1967-1974»,ένα σημαντικό αφιέρωμα του πρώτου τεύχους των Αναδρομών της ΕΜΙΑΝ
Το «Σάλπισμα» της Οργάνωσης Μαρξιστών-Λενινιστών Ελλάδας

Της Ιωάννας Παπαθανασίου

Πολύμορφη και πολύτροπη η αντίσταση απέναντι στη δικτατορία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, βρίσκει σταδιακά, μέσα στα δεκαοκτώ χρόνια λειτουργίας των ΑΣΚΙ, ένα χώρο που συγκεντρώνει, φιλοξενεί και διαχειρίζεται με σεβασμό και σύνεση τα ποικίλα τεκμήρια και τις μνήμες της.

Το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, πιο γνωστό ως Ε.Λ.Ι.Α., αποτελεί τμήμα του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης, Μ.Ι.Ε.Τ., από τον Οκτώβριο του 2009. Ως βασικό στόχο έχει τη διάσωση, συλλογή, ταξινόμηση, μελέτη και έκδοση αρχειακού και έντυπου υλικού του 19ου και 20ού αιώνα το οποίο αφορά κυρίως στην ιστορική εξέλιξη και πνευματική ανάπτυξη της Ελλάδας.

Βίντεο και ηχητικά αποσπάσματα: Η άφιξη των Ελλήνων αιχμαλώτων στην Ελευσίνα, μαρτυρίες από τη συνέντευξη τύπου που δόθηκε την επόμενη ημέρα, συνεντεύξεις και ντοκουμέντα.

Δήλωση-Καταγελία των Ελλήνων αιχμαλώτων της Πρωτοβουλίας "Ένα καράβι για τη Γάζα" από τις Ισραηλινές φυλακές.

Από το «Δρόμο» τεύχος 16:

Ρεπορτάζ:

Πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά… Ρούλα Μουτσέλου, Κωνσταντίνα Ναθαναηλίδου

Συνεντεύξεις:

Αποκλειστική συνέντευξη στον «Δρόμο» του Αριστείδη Παπαδοκωστόπουλου, επιβαίνοντα στο «Ελεύθερη Μεσόγειος» που κρατήθηκε αιχμάλωτος του ισραηλινού στρατού.
Μαρτυρία της Αντιγόνης Σάχερ, ανιψιάς του επιβαίνοντα στο «Ελεύθερη Μεσόγειος», Άρη Παπαδοκωστόπουλου.

Απλοί άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα, Βαγγέλης Πισσίας

Μας σημάδευαν για να μας σκοτώσουν, Άρης Χατζηστεφάνου

Ζήσαμε μια κατάσταση αθλιότητας, αλλά στα μάτια τους έβλεπες φόβο, Μιχάλης Τικτόπουλος

Συστηματικό μποϊκοτάζ ισραηλινών προϊόντων, Τάκης Πολίτης

Η Κύπρος ήθελε να δείξει ότι δεν διευκολύνει τους ακτιβιστές, Τάσος Κουράκης

Αναλύσεις

Ισραήλ, Τουρκία και Ελλάδα, Γιώργος Τσίπρας

Ισραήλ: Φονικοί σπασμοί με απρόβλεπτες συνέπειες, Αριάδνη Αλαβάνου

Το δεύτερο μέρος του αφιερώματος του «Δρόμου της Αριστεράς» στα 70χρονα του ΕΑΜ. Σε αυτό το τεύχος διαβάστε:

Στον καιρό του Νόιμπαχερ - Εισαγωγικό σημείωμα του Γιάννη Σκαλιδάκη

H Αντίσταση στην Ευρώπη 1939-45: Ολοκληρωτικός πόλεμος και ηθικά διλήμματα - Βαγγέλης Τζούκας

Συνέντευξη με τον Γιώργο Μαργαρίτη: «Το ΕΑΜ είναι το εργαλείο του λαού»

Ομιλία του Γιώργου Μαργαρίτη στη Βιάννο, 16 Σεπτεμβρίου 2011: Ο ναζισμός ήταν μέρος της ευρωπαϊκής ιστορίας

Από το ΕΑΜ ως μέτωπο στο ΕΑΜ ως συνασπισμό κομμάτων - Μιχάλης Π. Λυμπεράτος

Τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα στα Βαλκάνια - Φοίβος Οικονομίδης