από τον Δημήτρη Ουλή
Κι εγώ ο αφελής, που νόμιζα ότι η αλήθεια αποτελεί υπερβατολογικό αίτημα και ύψιστο διακύβευμα της επιστήμης! Εγώ, που νόμιζα ότι η αλήθεια υπακούει εξ ορισμού σε κριτήρια εμπειρικού ρεαλισμού και κοινωνικής επαληθευσιμότητας! Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο μοχθηρός δαίμων του Καρτέσιου με ξεγέλασε ξανά. Όχι, όμως, για πολύ. Διότι αυτήν τη φορά, η τηλεόραση του Σκάι έβαλε οριστικά τα πράγματα στη θέση τους. Η διαλεκτική βάσανος των προβαλλομένων επιχειρημάτων, η διασταύρωση και ο ενδελεχής έλεγχος των στοιχείων, η αντιστοιχία των ισχυρισμών του καναλιού προς τα εμπειρικά δεδομένα της ιστορίας του – όλα αυτά συνιστούν κουραφέξαλα. Αλήθεια είναι μονάχα αυτό που ισχυρίζεται το κανάλι – αυτό που «λέγεται» από το κανάλι.
Παρατηρήστε τον υποτιμητικό τρόπο με τον οποίο το σποτάκι παρουσιάζει τις «ανυπόστατες» κατηγορίες που εξαγγέλλονται εναντίον του Σκάι (αλλά και του τηλεοπτικού μας τοπίου εν γένει): ψίθυροι, φήμες, στερεότυπα, κουτσομπολιά του καφενείου. Κι αμέσως μετά, παρατηρήστε τον αυτάρεσκο τρόπο με τον οποίο το Σκάι έρχεται να «αποκαταστήσει» την αλήθεια, επισείοντας τεκμήρια, ποσοστά και γραφήματα. Θέλοντας, προφανώς, να αντιδιαστείλλει τη «σοβαρότητα» των στατιστικών δεδομένων στην «ανευθυνότητα» των κουτσομπολιών. Και θέλοντας επίσης να πείσει ότι το Σκάι που όλοι μας αγαπήσαμε -με τη γνωστή του στάση κατά το δημοψήφισμα, με τους ψαγμένους δημοσιογράφους του κυρίους Πορτοσάλτε και Παπαδημητρίου, με τον τηλεπαρουσιαστή-ποιητή κύριο Μπογδάνο και την ξανθή οπτασία κυρία Κοτσιώνη- δεν είναι ένα κανάλι όπως τα άλλα. Πάνω απ’ όλα, το Σκάι είναι ένα αγλάισμα της νομιμότητας, ένα τηλεοπτικό προπύργιο του Πνεύματος και της Ηθικής.
Δεν είμαι φοροτεχνικός, για να μπορώ να εκφέρω άποψη περί της φορολογικής συνθήκης του καναλιού. Είμαι, όμως, δάσκαλος και πολίτης της αποικίας, γεγονός το οποίο μου δίνει τουλάχιστον το δικαίωμα να εκλαμβάνω εκφράσεις του τύπου «υγιή δάνεια» ως γλωσσικά εκτρώματα. Επιπλέον, θεωρώ ότι νομιμοποιούμαι καθ’ όλα να καταγγείλω τα σποτάκια του Σκάι ως προσβλητικά για τη νοημοσύνη μας – για τρεις τουλάχιστον λόγους. Πρώτον, διότι σερβίρουν φίρδην-μίγδην στοιχεία και αριθμούς καταπώς συμφέρουν το κανάλι, χωρίς αυτά να υπόκεινται σε κανέναν κοινωνικό έλεγχο. Επιβεβαιώνεται, έτσι, για πολλοστή φορά το αξίωμα ότι στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις. Δεύτερον, διότι αποτελεί κοινό τόπο ότι οποτεδήποτε η ρητορική της νομιμοφάνειας πλατειάζει, εγείρει υποψίες μάλλον περί του αντιθέτου της (σκεφθείτε, για παράδειγμα, έναν άντρα ο οποίος διατυμπανίζει σε όλους τους τόνους την πιστότητα και την αγάπη του προς τη γυναίκα του. Δεν θα γεννούσε αμέσως μέσα μας υποψίες ότι κάτι προσπαθεί να κρύψει;) Και τρίτον, διότι τα συγκεκριμένα σποτάκια ευτελίζουν μέχρι χυδαιότητας το ερώτημα της αληθείας, δημιουργώντας την εντύπωση ότι η τελευταία είναι δεδομένη, ποσοτικοποιήσιμη, και μπορεί να εγκυβωτισθεί στις αισθητικές κατηγορίες ενός βίντεο-κλιπ.
Τι απομένει όμως από το ερώτημα της αλήθειας, όταν αυτό εξαφανίζεται μέσα στην τηλεοπτική του σκηνοθεσία; Αφήνω την απάντηση στην κρίση του αναγνώστη.
