Ισχυροί συμβολισμοί στην επετειακή εκδήλωση του κόμματος. Του Χρήστου Πραμαντιώτη
Στο φόντο του «ναι σε όλα» τα αντικοινωνικά μέτρα 11,7 δισ. της κυβέρνησης Σαμαρά, το ΠΑΣΟΚ ξανάζησε τις στιγμές της ιδρυτικής του 3ης Σεπτέμβρη την περασμένη Δευτέρα. Με ηχηρές απουσίες βασικών του στελεχών, ο πρόεδρος του κόμματος επιχείρησε αναφορές στα «περασμένα μεγαλεία» σε μια υπερπαραγωγή κομματικού πατριωτισμού ανάμικτου με τον μνημονιακό ρεαλισμό του σήμερα. Προσπάθησε επίσης να δώσει το νέο ιδεολογικό στίγμα του Κινήματος, το οποίο στην ουσία ήρθε να αιτιολογήσει την πολιτική που άσκησε τα τελευταία δυόμισι χρόνια, είτε ως κυβέρνηση είτε ως συγκυβέρνηση. Επειδή λοιπόν το ΠΑΣΟΚ του Ευ. Βενιζέλου δεν βλέπει κανένα λόγο να απολογηθεί για τα έργα και τις ημέρες της περιόδου 2009-2012 (τουλάχιστον), βάσιμα θα υποθέσει κανείς ότι και στο εξής, το αξιακό περίβλημα του «νέου» κόμματος θα είναι ευθέως προσαρμοσμένο στις ανάγκες του Μνημονίου και της τροϊκανής πολιτικής.
Σε αυτή τη βάση όμως είναι προφανές ότι ακυρώνονται οι συμβολισμοί και οι «ενέσεις» με μπόλικη 3η Σεπτέμβρη και Ανδρέα Παπανδρέου, και αρχίζουν άλλοι συμβολισμοί, τέτοιοι που ο κ. Βενιζέλος θα ήθελε να αποφύγει. Βεβαίως δεν αναφερόμαστε μόνο στο συμβολισμό του χώρου που επελέγη για την επετειακή εκδήλωση, δηλ. ένα μουσείο (Μπενάκη), σε μια εποχή που το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει έντονα την απονέκρωση οργανώσεων και διαδικασιών στο εσωτερικό του. Εκτός αυτού, ισχυρό συμβολισμό αποτελεί η ίδια η 3η Σεπτέμβρη: το νέο ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου αναλογίζεται την ιδρυτική διακήρυξη του 1974, σε μια στιγμή που με την πολιτική του υποχρέωσε το λαό να επιστρέψει πραγματικά στη δεκαετία του ’70 από άποψη διαθέσιμου εισοδήματος…
Η επετειακή εκδήλωση της περασμένης Δευτέρας αποτέλεσε περαιτέρω και έναν ειρωνικό συμβολισμό, καθώς η 3η Σεπτέμβρη (1843) ήταν ένας σταθμός στους αγώνες του λαού για την εγκαθίδρυση Συντάγματος στη χώρα, σε μια περίοδο που το ΠΑΣΟΚ μπαίνει στην ιστορία εκτός των άλλων και για τα ισχυρά δείγματα αντισυνταγματικών εκτροπών, από αυτά που δικηγόροι και πλήθος άλλοι φορείς και οργανώσεις έχουν καταγγείλει τα τελευταία δύο χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου και του Ευ. Βενιζέλου εγκαθίδρυσαν στη χώρα ένα ειδικό καθεστώς όπου οι διατάξεις του Συντάγματος ισχύουν μόνον αν το επιτρέπουν οι διεθνείς πιστωτές.
Οι συμβολισμοί όμως σταματούν εδώ και αρχίζει η σκληρή πραγματικότητα. Όσο κι αν ο πρόεδρος του κόμματος λέει ότι επιδιώκει «έναν ισχυρό μεγάλο συνασπισμό κοινωνικών δυνάμεων», αυτό φαίνεται εξαιρετικά ειρωνικό καθότι το ΠΑΣΟΚ «κατάφερε» μέσα σε λίγα χρόνια να αφανίσει την περιβόητη μεσαία τάξη και να απορρυθμίσει πλήρως το τοπίο των εργασιακών σχέσεων. Ποιες επομένως είναι οι κοινωνικές δυνάμεις που θα συνασπιστούν γύρω από το κόμμα; Όποτε κάποιος κάνει την ερώτηση αυτή στους βουλευτές του κόμματος, αοριστολογούν παπαγαλίζοντας πάντα την ίδια στερεότυπη απάντηση: «στηριζόμαστε στην Ελλάδα της δημιουργίας, της εργασίας, της παραγωγής». Και αυτό είναι ένα δείγμα ότι το «νέο ξεκίνημα» του κόμματος δεν μπορεί να στηριχθεί σε κάποια αφετηρία.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν απομένει στο ΠΑΣΟΚ κάτι άλλο παρά να προσπαθεί να υπηρετεί την τροϊκανή πολιτική, και ταυτόχρονα να εμφανίζεται ότι την κριτικάρει, θολώνοντας τα νερά. Πρόσφατο δείγμα αυτής της επικοινωνιακής λαθροχειρίας, η δήλωση της εκπροσώπου Τύπου του κόμματος που με αφορμή της απαιτήσεις της τρόικας για πλήρη εξαφάνιση κάθε εργασιακού δικαιώματος, δήλωσε χωρίς ντροπή ότι «οι εργασιακές σχέσεις πρέπει να επιστρέψουν στο επίπεδο που ορίζει το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο» – δηλαδή σχεδόν εκεί από όπου τις αποκαθήλωσε το ΠΑΣΟΚ…
Σε αυτή τη βάση όμως είναι προφανές ότι ακυρώνονται οι συμβολισμοί και οι «ενέσεις» με μπόλικη 3η Σεπτέμβρη και Ανδρέα Παπανδρέου, και αρχίζουν άλλοι συμβολισμοί, τέτοιοι που ο κ. Βενιζέλος θα ήθελε να αποφύγει. Βεβαίως δεν αναφερόμαστε μόνο στο συμβολισμό του χώρου που επελέγη για την επετειακή εκδήλωση, δηλ. ένα μουσείο (Μπενάκη), σε μια εποχή που το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει έντονα την απονέκρωση οργανώσεων και διαδικασιών στο εσωτερικό του. Εκτός αυτού, ισχυρό συμβολισμό αποτελεί η ίδια η 3η Σεπτέμβρη: το νέο ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου αναλογίζεται την ιδρυτική διακήρυξη του 1974, σε μια στιγμή που με την πολιτική του υποχρέωσε το λαό να επιστρέψει πραγματικά στη δεκαετία του ’70 από άποψη διαθέσιμου εισοδήματος…
Η επετειακή εκδήλωση της περασμένης Δευτέρας αποτέλεσε περαιτέρω και έναν ειρωνικό συμβολισμό, καθώς η 3η Σεπτέμβρη (1843) ήταν ένας σταθμός στους αγώνες του λαού για την εγκαθίδρυση Συντάγματος στη χώρα, σε μια περίοδο που το ΠΑΣΟΚ μπαίνει στην ιστορία εκτός των άλλων και για τα ισχυρά δείγματα αντισυνταγματικών εκτροπών, από αυτά που δικηγόροι και πλήθος άλλοι φορείς και οργανώσεις έχουν καταγγείλει τα τελευταία δύο χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου και του Ευ. Βενιζέλου εγκαθίδρυσαν στη χώρα ένα ειδικό καθεστώς όπου οι διατάξεις του Συντάγματος ισχύουν μόνον αν το επιτρέπουν οι διεθνείς πιστωτές.
Οι συμβολισμοί όμως σταματούν εδώ και αρχίζει η σκληρή πραγματικότητα. Όσο κι αν ο πρόεδρος του κόμματος λέει ότι επιδιώκει «έναν ισχυρό μεγάλο συνασπισμό κοινωνικών δυνάμεων», αυτό φαίνεται εξαιρετικά ειρωνικό καθότι το ΠΑΣΟΚ «κατάφερε» μέσα σε λίγα χρόνια να αφανίσει την περιβόητη μεσαία τάξη και να απορρυθμίσει πλήρως το τοπίο των εργασιακών σχέσεων. Ποιες επομένως είναι οι κοινωνικές δυνάμεις που θα συνασπιστούν γύρω από το κόμμα; Όποτε κάποιος κάνει την ερώτηση αυτή στους βουλευτές του κόμματος, αοριστολογούν παπαγαλίζοντας πάντα την ίδια στερεότυπη απάντηση: «στηριζόμαστε στην Ελλάδα της δημιουργίας, της εργασίας, της παραγωγής». Και αυτό είναι ένα δείγμα ότι το «νέο ξεκίνημα» του κόμματος δεν μπορεί να στηριχθεί σε κάποια αφετηρία.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν απομένει στο ΠΑΣΟΚ κάτι άλλο παρά να προσπαθεί να υπηρετεί την τροϊκανή πολιτική, και ταυτόχρονα να εμφανίζεται ότι την κριτικάρει, θολώνοντας τα νερά. Πρόσφατο δείγμα αυτής της επικοινωνιακής λαθροχειρίας, η δήλωση της εκπροσώπου Τύπου του κόμματος που με αφορμή της απαιτήσεις της τρόικας για πλήρη εξαφάνιση κάθε εργασιακού δικαιώματος, δήλωσε χωρίς ντροπή ότι «οι εργασιακές σχέσεις πρέπει να επιστρέψουν στο επίπεδο που ορίζει το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο» – δηλαδή σχεδόν εκεί από όπου τις αποκαθήλωσε το ΠΑΣΟΚ…
Σχόλια
