Με την ανοχή των εταίρων και τις ευλογίες των αγορών, η «κυβέρνηση Μπαλτάκου» αναζητεί καταφύγιο στην έκδοση ομολόγων και κρύβει τις νέες μνημονιακές δεσμεύσεις της. Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Έχει δίκιο ο Ευάγγελος Βενιζέλος να επισημαίνει ότι η δοκιμαστική έξοδος της Ελλάδας στις αγορές είναι συμβολική. Ο συμβολισμός της είναι διπλός. Ο υπουργός Εξωτερικών κρατά για λογαριασμό της κυβέρνησης τον συμβολισμό της επιβράβευσης της «δημοσιονομικής επιτυχίας», με τίμημα την καταστροφή της λαϊκής πλειοψηφίας. Ωστόσο, οι αγορές επιβραβεύουν και το πολιτικό τίμημα αυτής της «επιτυχίας»: την εδραίωση ενός σκοτεινού καθεστώτος «έκτακτης ανάγκης» που λειτουργεί με συνταγματικές εκτροπές, κοινοβουλευτικά πραξικοπήματα, θεσμική αλητεία και διαύλους επικοινωνίας με τους νεοναζί και τους συνοδοιπόρους τους εντός της κυβέρνησης.
Η φιέστα της Αθήνας
Αυτό ακριβώς το καθεστώς πλαισιώθηκε την περασμένη Τρίτη από την κρεμ ντε λα κρεμ της ευρωκρατίας. Το άτυπο Eurogroup/Ecofin στην Αθήνα δεν ήταν, στην πραγματικότητα, παρά μια φιέστα πολιτικής αβρότητας προς την κυβέρνηση Σαμαρά. Δεν υπήρχε κανένας τυπικός ή ουσιαστικός λόγος να πραγματοποιηθεί. Η απόφαση για την τμηματική εκταμίευση της δόσης ήταν προειλημμένη, από τη στιγμή που επιτεύχθηκε συμφωνία με την τρόικα, ενώ το χρονοδιάγραμμα εκταμίευσης (6,3 δισ. στο τέλος του μηνός και από 1 δισ. τον Ιούνιο και τον Ιούλιο) εξαρτάται από την έγκριση των εθνικών Κοινοβουλίων.
Όσο για το ΔΝΤ, είχε πάρει ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα αυτό που ήθελε, τη δέσμευση των Ευρωπαίων για κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού του 2014, ώστε κι αυτό να αποδεσμεύσει μια διπλή δόση δανεισμού (3,6 δισ.) που θα την πάρει πίσω σχεδόν αυτούσια στις 9 Μαΐου, ως εξόφληση δανεικών.
Ως εκ τούτου, οι εκπρόσωποι των εταίρων υπέμειναν στωικά την προεκλογική τελετουργία της κυβέρνησης, άκουσαν υπομονετικά τη γραφική ξενάγηση που τους έκανε ο Σαμαράς στο Μουσείο της Ακρόπολης μεταξύ Παρθενώνα, Ακαδημίας Πλάτωνα, Λυκείου Αριστοτέλη, Μαραθώνα. Και, ευτυχώς γι’ αυτούς, είχαν αρχίσει να μαζεύουν τα μπαγκάζια τους, όταν έσκασε η βόμβα Μπαλτάκου-Κασιδιάρη.
Μνημόνιο χωρίς τέλος
Ωστόσο, ακόμη κι αυτή η πολιτική αβρότητα των εταίρων στην Αθήνα συνοδεύτηκε από ένα κείμενο- απόφαση του Eurogroup γεμάτο αστερίσκους και σπόντες, από μια νέα λίστα δώδεκα «προαπαιτούμενων» για τις επόμενες δόσεις και, κυρίως, από την ίδια τη συμφωνία κυβέρνησης-τρόικας που αποτελεί πρελούδιο ενός ακόμη θηριώδους «μνημονίου», με αιχμή νέες σφαγιαστικές παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στην κοινωνική ασφάλιση. Μέχρι στιγμής διακινείται μόνον ένα προσχέδιο συμφωνίας (επικαιροποίηση μνημονίου) και κανείς δεν ξέρει πόσες άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις θα επιφυλάσσει η (πιθανότατα μετεκλογική) δημοσιοποίηση του πλήρους κειμένου της.
Πρακτικά, η «χάρη» που έκαναν οι εταίροι στην κυβέρνηση είναι να της επιτρέψουν να μεταθέσει μετά τις εκλογές ένα μέρος των «μεταρρυθμίσεων» που απαιτούν για να συνεχιστεί η διαδικασία της «εσωτερικής υποτίμησης». Και, κυρίως, της επέτρεψαν να κρύψει από την κοινή γνώμη το πακέτο νέων μέτρων που θα της απαιτηθεί μετά τις Eυρωεκλογές και μετά την προαναγγελθείσα νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Επίσης, της επιτρέπουν να «παίξει» με τις αγορές, με τη δοκιμαστική έκδοση ομολόγων 2-3 δισ. την οποία τώρα η κυβέρνηση επισπεύδει με πολιτικό πανικό, προκειμένου να καλύψει τους κλυδωνισμούς από την υπόθεση Μπαλτάκου.
Οίκοι και γεράκια
Γι’ αυτή την έξοδο στις προετοιμάστηκε, επιμελώς, εδώ και εβδομάδες το επικοινωνιακό έδαφος. Οι εκθέσεις των συστημικών τραπεζών που πήραν ήδη το δώρο της αδάπανης επανιδιωτικοποίησης, προεξοφλούν την επιτυχία της. Το ίδιο έκαναν τα reports της Morgan Stanley (τι άλλο θα έλεγε όμως ένας εκ των αναδόχων της ομολογιακής έκθεσης;) της Nomura, της S&P που αναβάθμισε τη ΔΕΗ, αλλά και της Moody’s, η οποία ωστόσο ανέβαλε την πολυαναμενόμενη (χθες Παρασκευή) πιστοληπτική αναβάθμιση για την 1η Αυγούστου, σταθμίζοντας τον παράγοντα του πολιτικού κινδύνου και προκαλώντας αμηχανία στο υπουργείο Οικονομικών.
Γενικώς, πάντως, οι εκπρόσωποι των ιεράκων των αγορών έχουν καταστήσει φανερό πόσο ευνοούν το σενάριο της εσπευσμένης εξόδου της Ελλάδας στις αγορές, για λόγους που αφορούν μόνο τους ίδιους, όχι την Ελλάδα. Ο κυριότερος λόγος είναι ότι το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης στις ΗΠΑ, οι ανατιμητικές τάσεις του ευρώ και η ανακοίνωση της ΕΚΤ ότι προτίθεται να ξεκινήσει τη δική της ποσοτική χαλάρωση και να αρχίσει να κόβει χρήμα για να σταθεροποιήσει την Ευρωζώνη (με αρνητικά επιτόκια, αγορές κρατικών και εταιρικών ομολόγων και άλλα μέσα) προσελκύουν τα κερδοσκοπικά κεφάλαια στην Ευρώπη. Κι εδώ αναζητούνται οι ψηλότερες δυνατές αποδόσεις. Τι πιο πρόσφορο από τα «θύματα» του Eυρωπαϊκού Νότου που βιάζονται να ξαναβγούν στη ρωμαϊκή αρένα; Εξού και η θεαματική πτώση των spreads των ελληνικών ομολόγων σε επίπεδα προ μνημονίου.
Ευρωπαϊκή σιωπή
Οι Ευρωπαίοι εταίροι ευνοούν την εσπευσμένη έξοδο στις αγορές, αλλά, μέχρι στιγμής, κάνουν την πάπια κι έχουν αποφύγει να σχολιάσουν τα αποκαλυπτήρια της σχέσης κυβέρνησης-Χρυσής Αυγής. Θα επικαλεστούν προφανώς τη «μη επέμβαση στα εσωτερικά της χώρας». Αν κι αυτή η μη επέμβαση δεν τους εμπόδισε στο πρόσφατο παρελθόν να εκβιάσουν ανοικτά το πολιτικό σύστημα και τον λαό τον Ιούνιο του 2011 (μεσοπρόθεσμο), ή ένα χρόνο μετά, στις εκλογές του 2012.
Στον αντίποδα της εύγλωττης σιωπής επί της «μπαλτακιάδας», η Μέρκελ διατυπώνει δια του εκπροσώπου της τον «θαυμασμό» της για την κυβέρνηση λίγο πριν την επίσκεψή της στην Αθήνα, ο «στριφνός» Σόιμπλε απαιτεί «σεβασμό στους Έλληνες που υποφέρουν», ακόμη και ο αμερικανός αντιπρόεδρος Μπάιντεν επιστρατεύτηκε σε μια δήλωση πολιτικής στήριξης στην κυβέρνηση. Η επιλογή της στήριξης θα κορυφωθεί την ερχόμενη εβδομάδα, με την επίσκεψη της Μέρκελ στην Αθήνα. Αν, δε, η επίσκεψη αυτή συνοδευτεί κι από κάποιο μικρό γερμανικό «δωράκι» (π.χ. υπόσχεση για ένα μίνι επενδυτικό «σχέδιο Μάρσαλ»), η ευρωκρατία αναλαμβάνει πλήρως το ρίσκο της διαπλοκής της με την παραπαίουσα, φαιοπράσινη και όμηρο των νεοναζί κυβέρνηση της Αθήνας.
Η στάση αυτή των εταίρων έχει δύο αναγνώσεις. Η πρώτη είναι πως είναι αρκετά κυνικοί πολιτικά, ώστε ακόμη κι αν ο Κασιδιάρης μπει στην κυβέρνηση αντί στη φυλακή, να το «κατανοήσουν». Η δεύτερη ανάγνωση είναι ότι για τους εταίρους μπορεί πλέον η Ελλάδα να μην αποτελεί συστημικό κίνδυνο για την Ευρωζώνη, όπως με κάθε ευκαιρία λέει ο Σόιμπλε, αλλά ούτε τα λεφτά τους θέλουν να χάσουν, ούτε να διακινδυνεύσουν την επιχείρηση εξωραϊσμού της Ευρωζώνης και της εύθραυστης ανάκαμψής της παραμονές Ευρωεκλογών. Και στην Ελλάδα δεν διαθέτουν προς το παρόν άλλη πολιτική λύση πέρα απ’ το αξιοθρήνητο συνονθύλευμα ακροδεξιών, φανατικών νεοφιλελεύθερων, ξοφλημένων σοσιαλδημοκρατών και γαντζωμένων στην εξουσία τυχοδιωκτών που υποδύονται ότι σώζουν τη χώρα καταστρέφοντας τους κατοίκους της.
