Ένας χρόνος από το μαύρο στην ΕΡΤ, ένας χρόνος από το μαύρο στη Δημοκρατία
του Γιώργου Γιουκάκη*
Ούτε στους χειρότερους εφιάλτες εκείνων που σχεδίασαν και προσπάθησαν να υλοποιήσουν την επιχείρηση «μαύρο στην ΕΡΤ», μπορούσαν να χωρέσουν τα όσα ακολούθησαν το πραξικόπημα της 11ης Ιουνίου 2013 και εξελίσσονται εδώ και ακριβώς ένα χρόνο.
Η απόφαση να κλείσει η ΕΡΤ που προσπάθησε να υλοποιήσει η υπερ-συντηρητική δράκα του Μαξίμου, είχε ως βασικό στόχο να πείσει την ελληνική κοινωνία ότι η κυβέρνηση πορεύεται με δυναμισμό, αποφασιστικότητα, προσήλωση στις νεοφιλελεύθερες δοξασίες και πράττει δίχως δεσμεύσεις και δισταγμούς. Το βασικό μήνυμα που έπρεπε σε εκείνη τη φάση να σταλεί στην ελληνική κοινωνία, συμπυκνωνόταν στο «αφού έκλεισε η ΕΡΤ δίχως να ανοίξει μύτη, εύκολα εξαϋλώνεται οτιδήποτε δημόσιο, αφήνοντας άπλετο χώρο στο ιδιωτικό» (νοσοκομεία, σχολεία, ΑΕΙ, ψυχιατρεία, ενέργεια, νερό κ.ο.κ.).
Από την πρώτη στιγμή φάνηκε ότι πράγματι η ελληνική κοινωνία αυτό το μήνυμα εξέλαβε, το μετέτρεψε αυτόματα σε «ζήτημα δημοκρατίας» και το επέστρεψε ακόμη πιο ηχηρό στους αποστολείς του. Το πρώτο άμεσο αποτέλεσμα ήταν να κονιορτοποιηθεί ο δυναμισμός και η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης, αφού δέχθηκε το πρώτο βαρύ χτύπημα μετά τις εκλογές του Ιουνίου 2012 και από τρικομματική κατέπεσε σε συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Έστω και με κολοβή την κυβέρνηση, η υλοποίηση των ακροδεξιάς κοπής σχεδιασμών συνεχίσθηκε. Ειδικά στον τομέα των ΜΜΕ, πήρε μορφή με το σκάνδαλο της εκχώρησης έναντι πινακίου φακής ολόκληρου του ψηφιακού φάσματος της χώρας, στο καρτέλ των βαρόνων των Μίντια (Digea). Και με το εν εξελίξει σκάνδαλο της προσπάθειας στησίματος μια καρικατούρας-«δημόσιας ραδιοτηλεόρασης», στο βωμό της οποίας έχει καταργηθεί το ΑΣΕΠ κι έχουν χαθεί η κοινή λογική και κάθε έννοια αξιοκρατίας. Το αρχικό μόρφωμα της Δ.Τ. στήθηκε με εποχικό, έκτακτο προσωπικό συμβασιούχων που με αναρίθμητες (ν)τροπολογίες επί (ν)τροπολογιών, μετεξελίχθηκαν σε ενοικιαζόμενους (από τη Δ.Τ. στη ΝΕΡΙΤ) εποχικούς συμβασιούχους, ανίκανους ακόμη και για την αυτονόητη τυπική διαδικασία ασφαλούς μετάδοσης των θεμάτων των Πανελλαδικών Εξετάσεων. Για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά το αδιάβλητο των Πανελλαδικών Εξετάσεων εκχωρήθηκε με το αζημίωτο στην μεγαθυμία της ιδιωτικής Nova…
Οι αδιάβλητοι διαγωνισμοί που θα διασφάλιζαν την δημιουργία του κατά Καψή «ελληνικού BBC» έγιναν αντικείμενο διοικητικής και δικαστικής έρευνας. Οι προσλήψεις κατά το δοκούν, οι αναθέσεις και η διασπάθιση δημόσιου χρήματος απλώς μεγεθύνουν τον βάλτο της ανυποληψίας στον οποίο χάνονται ΔοΤοί, Προκοπάκηδες, Καψήδες και όλοι όσοι προσφέρθηκαν να φέρουν εις πέρας το πραξικόπημα που εκδηλώθηκε πριν από ένα χρόνο. Σε ένα τέτοιο τοπίο το εμπάργκο που έχουν κηρύξει και διατήρησαν ακόμη και κατά την πρόσφατη κρίσιμη προεκλογική περίοδο τα κόμματα της αντιπολίτευσης στη ΔοΤη ραδιοτηλεόραση, είναι το ελάχιστο που θα μπορούσαν να πράξουν.
Ένα από τα μεγαλύτερα κινήματα αντίστασης
Στον αντίποδα όλων των παραπάνω, εδώ κι ένα χρόνο, διευρύνεται ένας εφαπτόμενος κύκλος δράσης, αντίστασης, ψυχικής ανάτασης και πάνω απ’ όλα αξιοπρέπειας. Ο Τσοπανάκος εξακολουθεί να ηχεί στο ραδιοφωνικό αέρα όλης της χώρας και μαζί με το σήμα του δελτίου των 9 της ΝΕΤ, που κάθε βράδυ μεταδίδεται από την ΕΤ3 της Θεσσαλονίκης, έχουν γίνει οι μόνιμοι εφιάλτες των νεο-συντηρητικών του Μαξίμου. Από την Ορεστιάδα μέχρι το Ηράκλειο και τα Χανιά, από τη Ρόδο και τη Μυτιλήνη μέχρι την Καλαμάτα, την Πάτρα, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και την Κέρκυρα, οι ελεύθεροι ραδιοσταθμοί της ΕΡΤ είναι στον αέρα και εκπέμπουν κανονικά. Η Θεσσαλονίκη συνεχίζει να παράγει τηλεοπτικό πρόγραμμα, στέλνοντάς το αναλογικά σε διάφορα σημεία της χώρας, της Βορειοανατολικής Αττικής συμπεριλαμβανομένης και διαδικτυακά μέσα από το ertopen.com. Οι απολυμένοι-εργαζόμενοι της ΕΡΤ συνεχίζουν να παράγουν ολοκληρωμένο διαδικτυακό πρόγραμμα ενημέρωσης-παρέμβασης και το www.ertopen.com έχει καταστεί σημείο αναφοράς με εκατοντάδες χιλιάδες «χτυπήματα» καθημερινά.
Πέρα από την καθημερινή μάχη των πομπών και των εκπομπών, εδώ και ένα χρόνο εξελίσσεται το μεγαλύτερο παγκοσμίως πείραμα αυτοδιαχείρισης δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού μέσου από τους απολυμένους εργαζόμενούς του, γεγονός που συνεχίζει να ελκύει το διεθνές επιστημονικό και συνδικαλιστικό ενδιαφέρον. Ουσιαστικά πρόκειται για τη μεγαλύτερη παρακαταθήκη που εκούσια ή ακούσια οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ αφήνουν για εκείνους που θα κληθούν να χτίσουν την επόμενη μέρα της πραγματικής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης της χώρας.
Εκτός από αυτοδιαχειριστικό εγχείρημα, η ανοιχτή ΕΡΤ καταγράφεται ως ένα από τα μεγαλύτερα σε ένταση και διάρκεια κινήματα αντίστασης σε πραξικοπηματικού τύπου κυβερνητικές επιλογές. Και ως τέτοιο, κρατά αμείωτο το «ενδιαφέρον» της κυβέρνησης, η οποία με τις αποφάσεις της, εδώ κι ένα χρόνο, δείχνει ότι θέλει κυριολεκτικά να εξοντώσει όσους αρνήθηκαν να προσκυνήσουν μετά το περυσινό «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» (παράνομη άρνηση καταβολής δεδουλευμένων, υπερωριών, αδειών, παράνομος υπολογισμών αποζημιώσεων κ.ά.). Η μόνιμη επωδός του Καψή και των εντολέων του «πηγαίνετε στα δικαστήρια» κατέληξε κι αυτή κυβερνητικός εφιάλτης, αφού η πρώτη δίκη στο Ηράκλειο Κρήτης δικαίωσε πανηγυρικά τους εργαζόμενους της ΕΡΤ, όσο κι αν κατά τα πρότυπα των καθαριστριών του υπ. Οικονομικών, το Δημόσιο αρνείται να την εκτελέσει. Ήταν εκείνη η πρώτη δικαστική απόφαση, που προκάλεσε την εσπευσμένη δημοσιοποίηση ανήμερα των εκλογών της απόφασης του ΣτΕ, η οποία υποτίθεται πως νομιμοποιεί το πραξικόπημα της 11ης Ιουνίου και «κλείνει» τελεσίδικα την ΕΡΤ. Μόνο που η όλη μεθόδευση, αλλά και η επιχειρηματολογία της ισχυρής μειοψηφίας (15-10) του Ανώτατου Δικαστηρίου της χώρας, εκθέτει ανεπανόρθωτα τους εμπνευστές της, πολιτικά και κυρίως επιστημονικά.
Μαζί με την κοινωνία
Ό,τι χτίστηκε ένα χρόνο τώρα δεν θα ήταν πραγματικότητα αν οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ δεν είχαν δίπλα τους το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας, αν ο αγώνας τους δεν συναντιόταν στην πράξη με τους αγώνες όλων των κλάδων των εργαζομένων που βάλλονται κατά μνηνονιακάς ριπάς. Η ελεύθερη ΕΡΤ «άνοιξε» στους εκπαιδευτικούς, στους πανεπιστημιακούς, στους διοικητικούς των ΑΕΙ, στους σχολικούς φύλακες (ήταν το μόνο Μέσο που παρακολούθησε καθημερινά τη μεγαλειώδη πορεία τους από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα), στους εργαζόμενους στα νοσοκομεία, στις καθαρίστριες, στους εργαζόμενους στα Τσιμέντα Χαλκίδας, στους σεισμόπληκτους της Κεφαλονιάς -πολύ λίγα παραδείγματα- και ταυτόχρονα παρέμεινε ένα κεντρικό και αξιόπιστο Μέσο Ενημέρωσης για τα «μεγάλα» πολιτικά και οικονομικά θέματα. Η σχέση αυτή που ξεκίνησε από το προαύλιο του Ραδιομεγάρου Αγ. Παρασκευής, από τις εγκαταστάσεις της ΕΡΤ στη Θεσσαλονίκη και σε όλη την Περιφέρεια, σφυρηλατήθηκε και δυνάμωσε παντού όπου φούντωναν οι μεγάλες αγωνίες της ελληνικής κοινωνίας τον τελευταίο χρόνο.
Αυτή η σχέση κρατά ακόμη ζωντανό τον αγώνα των εργαζόμενων – απολυμένων της ΕΡΤ, όσο κι αν σε πολλές περιπτώσεις δίνεται πλέον υπό συνθήκες απόλυτης οικονομικής εξαθλίωσης, από ανθρώπους που ζουν με τα «πακέτα» βοήθειας της Αρχιεπισκοπής, με την αρωγή των συνταξιούχων γονιών τους, με το «χαρτζιλίκωμα» και την ψυχική στήριξη από τα παιδιά τους. Αυτή η μοναδική σχέση, έτσι όπως την αντιλαμβανόμαστε όλοι μας στο τελευταίο χωριό της χώρας όταν ένα χρόνο μετά δηλώνουμε την ιδιότητα και την «καταγωγή» μας (από την ΕΡΤ) είναι που μας κρατά όρθιους και επίμονους, επιβεβαιώνοντάς μας πως το «ΕΡΤ παντού» δεν είναι πουκάμισο αδειανό. Μπορεί να μην χορταίνει τα στομάχια μας, να μη φτάνει για το νοίκι, να μην εξυπηρετεί τα δάνειά μας. Γεμίζει τις ψυχές μας και κρατά ακέραια την αξιοπρέπειά μας. Γι’ αυτό, άλλωστε, ξεκινήσαμε.
Τώρα, ένα χρόνο μετά, έχουμε πολλούς επιπλέον λόγους να συνεχίσουμε μέχρι την τελική δικαίωση. Το χρωστάμε στον Αχιλλέα που έσβησε πέρυσι το καλοκαίρι στην άσφαλτο της Μεσογείων, στον Τάσο από την ΠΟΣΠΕΡΤ που σε 3 μήνες τον έλιωσε ο καρκίνος, στη συνάδελφο από τη Θεσσαλονίκη που πέταξε απ’ το μπαλκόνι της στο άπειρο…
* Ο Γιώργος Γιουκάκης είναι δημοσιογράφος της ΕΡΤ
