Η Δύση αντιμετωπίζει τη Ρωσία αφ’ υψηλού
Του Ένταβαρντ Λοζάνσκι
Για μια σειρά λόγους, η διαμάχη με τη Μόσχα δεν είναι έξυπνη επιλογή. Χάριν συντομίας, θα αναφέρουμε μόνο τους πρώτους 10: Διεθνής τρομοκρατία, μη-διασπορά των πυρηνικών, Αφγανιστάν, Ιράν, Συρία, Β. Κορέα, εμπόριο ναρκωτικών, ανάπτυξη της Αρκτικής, εξερεύνηση του Διαστήματος, κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, η επιδείνωση των σχέσεων με τη Μόσχα απειλεί επίσης με μια επικίνδυνη –δηλητηριώδη για την Ουάσιγκτον– γεωπολιτική μετατόπιση: ωθεί τη Ρωσία στην Κίνα. Όπως προειδοποιεί ο David Andelman (εκδότης του World Policy Journal), στη USA Today, «οι αμερικανικές και δυτικοευρωπαϊκές κυρώσεις ενάντια στον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τους φίλους του, όσο δίκαιες κι αν είναι, διακινδυνεύουν να ανατρέψουν αυτό που για παραπάνω από μισό αιώνα αποζητούσαν να θρέψουν: τη συνεχιζόμενη διαίρεση και δυσπιστία ανάμεσα στη Ρωσία και στην Κίνα. Οι δυτικές κυρώσεις θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελέσουν ευλογία για το Κρεμλίνο, καθώς θα το αναγκάσουν να επιταχύνει τη σύσφιγξη των σχέσεων με τις BRICS και να αναπτύξει περισσότερο εύρωστες σχέσεις με πολυμερείς διεθνείς οργανισμούς όπως ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης και ο Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Ένωση για να επιταχυνθεί η διαφοροποίηση της ρωσικής οικονομίας.
Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, ένα κύμα πατριωτισμού διαπερνά τον κόσμο στη Ρωσία, η δημοφιλία του Πούτιν έχει εκτοξευτεί και η φιλοδυτική αντιπολίτευση φθίνει προς την παντελή ασημαντότητα. Τα τελευταία παραπάνω από 20 χρόνια, όλοι οι Σοβιετικοί ηγέτες –από τον Γκορμπατσόφ μέχρι τον Γιέλτσιν και από το Μετέχοντες μέχρι τον Πούτιν– επιμένουν να στέλνουν το ισχυρό μήνυμα προς την Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες για την επιθυμία τους να γίνουν σημαντικό τμήμα της δυτικής οικονομικής αρχιτεκτονικής και αρχιτεκτονικής ασφάλειας, αλλά αποκρούονται με απεχθή τρόπο από τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους ηγέτες. Η Δύση, με την αλαζονεία του νικητή, αντιμετωπίζει αφ’ υψηλού τη Ρωσία όπως ο ισχυρός αντιμετωπίζει τον φτωχό. Από το 1991 η Ουάσιγκτον έχει υιοθετήσει μια σκληρή πολιτική που απορρίπτει ακόμη και τη δυνατότητα να γίνει η Ρωσία ένας ισότιμος εταίρος στην Ευρωατλαντική Συμμαχία, ως μέσο για την προώθηση της περιφερειακής και παγκόσμιας σταθερότητας. Αντίθετα, επιμένει να προωθεί κοντόφθαλμες πολιτικές που αποσκοπούν να οδηγήσουν τη Ρωσία στη γεωπολιτική γωνία και να τη στριμώξουν. Δυστυχώς, οι πιθανότητες του εγχειρήματος είναι πολύ μικρές και φοβάμαι ότι έρχονται δύσκολα χρόνια.
* Ο Έντβαρντ Λοζάνσκι είναι Πρύτανης του American University στη Μόσχα και καθηγητής για την Παγκόσμια Πολιτική στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας.
Αποσπάσματα από άρθρο του με τίτλο Seriously What Did You Expect Russia to Do? στο Foreign Policy (8-4-2014)
