Η καταδίκη των Καταλανών «στασιαστών» (πολλοί από τους οποίους είχαν επανεκλεγεί, αλλά παρέμεναν φυλακισμένοι ή εξόριστοι) από το Ειδικό Δικαστήριο της Μαδρίτης σε βαρύτατες ποινές φυλάκισης και σε πολύχρονη στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων προκαλεί μαζικές αντιδράσεις. Στη Βαρκελώνη και δεκάδες ακόμη καταλανικές πόλεις συνεχίζονται για πέμπτη μέρα οι μεγάλες διαδηλώσεις υπό το τρίπτυχο «Αμνηστία-Αυτοδιάθεση-Ανυπακοή». Το νέο στοιχείο είναι ότι χιλιάδες άνθρωποι αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά δυναμικά τις επιθέσεις της ισπανικής στρατοχωροφυλακής, η οποία επιχειρεί μάταια να εκφοβίσει τους διαδηλωτές. Οι συγκρούσεις των τελευταίων ημερών δεν θα έκαναν τόση εντύπωση στη Χώρα των Βάσκων, αλλά ξαφνιάζουν όταν γίνονται στην Καταλονία, όπου η πιο «ακραία» μορφή άμυνας ήταν ως τώρα η λεγόμενη παθητική αντίσταση.
Οι σκληροπυρηνικοί επίγονοι του φρανκισμού μηνύουν στον σοσιαλιστή Σάντσεθ να κυνηγήσει το όνειρο της σταθερότητας όχι στη συνεργασία με τους Podemos υπό την ανοχή των αυτονομιστών, αλλά σε μια συγκυβέρνηση με τους ακραίους νεοφιλελεύθερους Ciudadanos κι όποια ακόμη δεκανίκια προσφερθούν να τη στηρίξουν
Το γεγονός, σε συνδυασμό με την επίμονη μαζικότητα των κινητοποιήσεων, δείχνει ότι έχει οριστικοποιηθεί το ψυχικό ρήγμα εκατομμυρίων Καταλανών με το ισπανικό κράτος. Επιπλέον, λόγω του αδιεξόδου που επιβάλλεται βίαια από μια Μαδρίτη η οποία απαιτεί υποταγή άνευ όρων, πληθαίνει ιδίως στους κόλπους της νεολαίας το στρατόπεδο των «απελπισμένων»: αυτοί δεν υπακούουν πια τις εκκλήσεις των καταλανικών κομμάτων για ειρηνική διαμαρτυρία. Δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν οι ηγεσίες της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας και των άλλων πολιτικών σχηματισμών που αποτελούν τον κορμό του ανεξαρτησιακού μπλοκ: μία δεύτερη περιπλοκή, πιο σοβαρή, είναι ότι η οργή που διακατέχει τη βάση τους έχει αυξηθεί τόσο ώστε καθιστά σχεδόν απαγορευτική τη σκέψη παροχής ανοχής σε μια συγκυβέρνηση του σοσιαλιστή Σάντσεθ με τους Podemos του Ιγκλέσιας.
Το βαθύ κράτος εν δράσει
Επιπλέον η απόφαση, όσον αφορά την επίδρασή της στις «ισπανικές» πολιτικές εξελίξεις, στέλνει πολλά μηνύματα. Ενώ μπαίνουμε στην τελική ευθεία για τις πρόωρες εκλογές της 10ης Νοεμβρίου (τις τέταρτες μέσα σε τέσσερα χρόνια!), οι σκληροπυρηνικοί επίγονοι του φρανκισμού, που παραμένουν κράτος εν κράτει, μηνύουν στον Σάντσεθ να κυνηγήσει το όνειρο της κυβερνητικής σταθερότητας όχι σε μια συμμαχία με τους Podemos που θα συνοδεύεται από την (έτσι κι αλλιώς πολύ αμφίβολη πια) ανοχή Καταλανών και Βάσκων, αλλά σε άλλη κατεύθυνση. Για πολλοστή φορά, οι πυλώνες του βαθέος κράτους του δείχνουν τον «ορθό» δρόμο: συγκυβέρνηση με τους ακραίους νεοφιλελεύθερους Ciudadanos κι όποια ακόμη δεκανίκια προσφερθούν να τη στηρίξουν. Εδώ θα μπορούσε να βοηθήσει και ο φέρελπις νέος Ινίγο Ερεχόν, πρώην νο 2 των Podemos, που επιτέλους έφτιαξε το δικό του κόμμα ώστε να διαπραγματεύεται μόνος του τυχόν υπουργική καρέκλα… Υποστηρικτικά λειτουργεί εδώ και η μούγκα των «προοδευτικών» Ευρωπαίων μπροστά στην καταδίκη εκλεγμένων εκπροσώπων του καταλανικού λαού…
Όμως οι αιτίες της διαχρονικής πολιτικής αστάθειας που ταλανίζει το ισπανικό κράτος κάθε άλλο παρά έχουν εκλείψει, όσο κι αν το ισπανικό λαϊκό στρατόπεδο μοιάζει πάλι ακέφαλο, οι δε αυτονομιστές χωρίς νέα στρατηγική μετά τη βίαιη κατάρρευση των ψευδαισθήσεων για «εύκολη» ανεξαρτησία. Έτσι, είναι πιθανό να αναπαραχθεί το εφιαλτικό για τη Μαδρίτη σενάριο μιας διατήρησης των υψηλών ποσοστών που απέσπασαν οι αυτονομιστές στις τελευταίες εκλογές, αποτρέποντας το σχηματισμό οιασδήποτε «ισπανικής» κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Πράγματι, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μόνο μια απίθανη συνεργασία μεταξύ του PSOE του Σάντσεθ και του δεξιού Λαϊκού Κόμματος του Κασάδο θα είχε άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Πιο εύκολο είναι να δούμε τους Καταλανούς να φιλούν το χέρι του Ισπανού βασιλιά», έγραψε σχετικά ένας αναλυτής. Από την άλλη, κανείς δεν ξέρει πόσο ισχυρό είναι το αίσθημα… αυτοθυσίας των πολιτικών υπαλλήλων του ισπανικού Στέμματος και των τραπεζιτών!
