Της Αλίκης Βεγίρη.
Οι πρόσφατες ενδιάμεσες εκλογές στην Αμερική είχαν να παρουσιάσουν πολλές ιδιαιτερότητες και πρωτιές. Ποτέ άλλοτε δεν ξοδεύτηκαν τόσα πολλά χρήματα από υποψηφίους και για υποψηφίους, ποτέ άλλοτε οι χρηματοδότες δεν είχαν τη νομική προστασία να παραμείνουν ανώνυμοι, άρα ασύδοτοι, ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τέτοια μεταβολή στις προσδοκίες του εκλογικού σώματος -από την υπερβολική αισιοδοξία με την εκλογή του πρώτου μαύρου προέδρου, στη συσσωρευμένη δυσαρέσκεια και θυμό- και τέλος, ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε μαζικό κίνημα τύπου Κόμματος του Τσαγιού (Tea Party) να επεμβαίνει τόσο φασαριόζικα στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Ο Ομπάμα βρέθηκε πρόεδρος σε μια κακή οικονομική συγκυρία, βαλλόμενος από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά. Από τα αριστερά, για την ατολμία και συμβιβαστικότητα που επέδειξε μπροστά στα μεγάλα συμφέροντα της Wall Street και των ασφαλιστικών εταιριών στα πλαίσια του νόμου για την περίθαλψη, για τα πενιχρά αποτελέσματα της πολιτικής του στο θέμα της ανεργίας και για τη σταδιακή απομάκρυνσή του από τα προβλήματα του απλού ψηφοφόρου. Από τα δεξιά, για τα υπερβολικά ελλείμματα, την επέκταση του κράτους και φυσικά το νόμο για την υγεία. Αν και η πλειοψηφία των ψηφοφόρων ρίχνει το φταίξιμο στον Μπους για την κατάντια της οικονομίας, εντούτοις καθιστά υπεύθυνο τον Ομπάμα που δεν τη βελτίωσε.
Έτσι, όλα τα προγνωστικά έδειχναν ότι η ήττα των Δημοκρατικών ήταν προεξοφλημένη. Τα αποτελέσματα της Τρίτης ήταν πάνω-κάτω τα αναμενόμενα, με τον χάρτη να διαμορφώνεται ως εξής. Από τις 435 έδρες της Βουλής και με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, (υπολείπονται κάτι… ψιλά), οι Δημοκρατικοί φαίνεται να κατέχουν τις 185, και οι Ρεπουμπλικάνοι τις 239, έχοντας κερδίσει συνολικά 60 έδρες, τις περισσότερες από το 1948, και μια άνετη πλειοψηφία. Στη δε Γερουσία, όπου η ψηφοφορία ήταν για 37 από τις 100 έδρες, οι Δημοκρατικοί βγαίνουν κερδισμένοι με 52 έδρες και οι Ρεπουμπλικάνοι, χαμένοι με 46, αλλά με επιπλέον 6 στο «τσεπάκι» τους.
Παράλληλα, οι Αμερικανοί ψηφοφόροι προσήλθαν και για την εκλογή κυβερνήτη σε 37 πολιτείες. Και πάλι με τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα, 9 πολιτείες αλλάζουν χέρια και περνάνε στο ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο, ενώ οι δημοκρατικοί παίρνουν Καλιφόρνια και Χαβάη.
Ας δούμε όμως και τα κατορθώματα του Tea Party. Το κίνημα υποστήριξε γύρω στους 130 υποψηφίους για τη Βουλή, δέκα για τη Γερουσία και τρεις για το αξίωμα του κυβερνήτη. Με το 1/3 περίπου εξ αυτών να καταλαμβάνει κάποια έδρα στο Κογκρέσο, δεν θα χαρακτηρίζαμε τη σοδειά πενιχρή. Το πόσες έδρες θα είχαν λάβει οι Ρεπουμπλικάνοι αν δεν είχαν τη στήριξη του Tea Party, αποτελεί ερώτημα που δεν είναι εύκολο ν’ απαντηθεί αυτή τη στιγμή.
Πιθανόν να θυμόσαστε ότι κατά τη διάρκεια των προκριματικών εκλογών στη Ν. Καρολίνα το χρίσμα των δημοκρατικών για τη Γερουσία το είχε πάρει η μεγάλη έκπληξη, ο Άλβιν Γκριν, 34 ετών, παντελώς άγνωστος, μαύρος, άνεργος, απένταρος, και πρώην βετεράνος. Δυστυχώς, δεν κατόρθωσε να κερδίσει. Απήλθε όμως, μ’ ένα όχι και τόσο ευκαταφρόνητο 28,2%. Στο άλλο άκρο, η δισεκατομμυριούχος κ. Μεγκ Ουίτμαν, η οποία στην κούρσα για κυβερνήτης της Καλιφόρνιας ξόδεψε το μεγαλύτερο στην ιστορία των εκλογών ποσό των 130 εκατομμυρίων δολαρίων, και μάλιστα από το δικό της τραπεζικό λογαριασμό, δεν κατάφερε να κερδίσει το Δημοκρατικό, και κατά πολύ φτωχότερό της, αντίπαλο.
Με τέτοια αποτελέσματα είναι εμφανές ότι την επόμενη διετία ο Ομπάμα θα δυσκολευτεί αρκετά, ειδικά έχοντας απέναντι τα σκληροπυρηνικά «ξεπεταρούδια» του Tea Party. Αναγκαστικά, θα πρέπει να έρθει σε συνεννόηση με τους Ρεπουμπλικάνους, κι αυτοί με το Tea Party να υιοθετήσει μέρος της δικής τους ατζέντας.
Συγκεκριμένα, να προβεί σε περικοπές για να μειώσει το έλλειμμα, εκτός φυσικά από το στρατό, να διώξει κάθε σκέψη απ’ το μυαλό του για αύξηση των φόρων, ειδικά στα εύπορα στρώματα, και να συμβιβαστεί σε μια επανεξέταση του νόμου για την περίθαλψη. Το πώς δε, θα καταφέρει να ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό μειώνοντας τους φόρους και συνεχίζοντας να τροφοδοτεί με ρευστό την οικονομία και τα ανοιχτά πολεμικά μέτωπα, αποτελεί πρόβλημα δυσκολότερο και από τον τετραγωνισμό του κύκλου.
