Bρισκόμαστε προς το τέλος του καλοκαιριού και μια σημαντική ταινία προβάλλεται, σε επανέκδοση, στα θερινά σινεμά της χώρας.
Έρχεται από το 1940, όταν ξεκινούσε ο Μεγάλος Πόλεμος, και τη σκηνοθέτησε ο σπουδαίος Έρνστ Λιούμπιτς, Γερμανός κινηματογραφιστής που είχε φύγει για το Χόλιγουντ ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1920. Εκεί παρέμεινε και έκανε μια αξιόλογη καριέρα μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1947.
Ρομαντική κομεντί με έντονο κοινωνικό μήνυμα Το Μαγαζί της Γωνίας, κυρίως όσον αφορά τα εργασιακά, αμερικανικής παραγωγής. Παίζουν οι Τζέιμς Στιούαρτ, Μάργκαρετ Σάλαβαν, Φρανκ Μόργκαν.
Στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, στο κατάστημα με είδη δώρων που ανήκει στον Ούγκο Μάτουσεκ, εργάζεται ο εργένης Άλφρεντ Κράλικ, ο οποίος θεωρείται πολύ καλός και έμπειρος πωλητής. Κάποια μέρα έρχεται και ζητά εργασία από τον Μάτουσεκ μια κοπέλα, η Κλάρα Νόβακ. Ο Μάτουσεκ την προσλαμβάνει, αλλά αυτό δεν αρέσει καθόλου στον Κράλικ, ο οποίος αντιπαθεί σχεδόν αμέσως τη νέα του συνάδελφο. Στη συνέχεια η αντιπάθεια γίνεται αμοιβαία ανάμεσά τους. Παρεπιπτόντως, ο μοναχικός Κράλικ έχει συνεχή αλληλογραφία με μια γυναίκα που έχει ερωτευτεί αλλά δεν έχει δει ποτέ του! Έχει προγραμματίσει ένα βραδινό ραντεβού μαζί της για να γνωριστούν επιτέλους, αλλά και να της ζητήσει να παντρευτούν. Δεν το έχει πει στον Μάτουσεκ γιατί αν το μάθει θα τον απολύσει…
Κλασική ρομαντική κομεντί της εποχής εκείνης, από αυτές που έβγαζε το Χόλιγουντ με το τσουβάλι για πολλά χρόνια. Όμως, η συγκεκριμένη ταινία του Λιούμπιτς έχει μια σημαντική διαφορά από τις υπόλοιπες: αν και τονίζει το ρομαντικό στοιχείο και παίζει με την απροσδόκητη σχέση των δυο συναδέλφων που αντιπαθιούνται, εντούτοις αποτυπώνει με εξαίσιο τρόπο το χάος που επικρατεί στο εσωτερικό μιας ιδιωτικής επιχείρησης και δη ενός εμπορικού καταστήματος όπου το άγχος της αγοράς και της διατήρησης του στο ακέραιο το «κατατρώει»:
Αυταρχικός, ξεροκέφαλος, διψασμένος για χρήμα, εξουσία και σεβασμό επιχειρηματίας, με μπλαζέ ύφος και συμπεριφορά που τα ξέρει όλα, χωρίς και να θέλει να τον αμφισβητούν, ζητά και τη δουλοπρέπεια των υπαλλήλων του. Τους ξεχωρίζει, τους φωνάζει, τους απειλεί, τους νουθετεί, παίζοντάς το «πατερούλης» μόνο και μόνο για να κάνει τη δουλειά του. Από το στόμα του θα βγουν πολλές από τις συνήθεις ατάκες που όλοι ακούσαμε, πάνω-κάτω, στις ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουμε εργαστεί.
Αθέμιτος ανταγωνισμός, «γλείψιμο» και γλοιώδεις συμπεριφορές ενυπάρχουν στις σχέσεις των υπαλλήλων. Ποιος είναι ο καλύτερος ώστε να γίνει το πρωτοπαλίκαρο του αφεντικού; Ποιος θα πουλήσει περισσότερο για να έχει τη δουλειά του αύριο; Να λες τη γνώμη σου ή να μη βγάζεις τσιμουδιά γιατί έχεις και τόσα στόματα να θρέψεις στο σπίτι, να πληρώσεις λογαριασμούς και νοίκι;
Εν γένει, η ταινία του Λιούμπιτς είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας διαχρονικά. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που προβάλλεται στη χώρα μας ειδικώς αυτή την περίοδο. Ξεπερνώντας τις όποιες αγκυλώσεις του κλασικού Χόλιγουντ, ειλικρινά αξίζει τον κόπο να τη δεις.
Ρομαντική κομεντί με έντονο κοινωνικό μήνυμα Το Μαγαζί της Γωνίας, κυρίως όσον αφορά τα εργασιακά, αμερικανικής παραγωγής. Παίζουν οι Τζέιμς Στιούαρτ, Μάργκαρετ Σάλαβαν, Φρανκ Μόργκαν.
Στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, στο κατάστημα με είδη δώρων που ανήκει στον Ούγκο Μάτουσεκ, εργάζεται ο εργένης Άλφρεντ Κράλικ, ο οποίος θεωρείται πολύ καλός και έμπειρος πωλητής. Κάποια μέρα έρχεται και ζητά εργασία από τον Μάτουσεκ μια κοπέλα, η Κλάρα Νόβακ. Ο Μάτουσεκ την προσλαμβάνει, αλλά αυτό δεν αρέσει καθόλου στον Κράλικ, ο οποίος αντιπαθεί σχεδόν αμέσως τη νέα του συνάδελφο. Στη συνέχεια η αντιπάθεια γίνεται αμοιβαία ανάμεσά τους. Παρεπιπτόντως, ο μοναχικός Κράλικ έχει συνεχή αλληλογραφία με μια γυναίκα που έχει ερωτευτεί αλλά δεν έχει δει ποτέ του! Έχει προγραμματίσει ένα βραδινό ραντεβού μαζί της για να γνωριστούν επιτέλους, αλλά και να της ζητήσει να παντρευτούν. Δεν το έχει πει στον Μάτουσεκ γιατί αν το μάθει θα τον απολύσει…
Κλασική ρομαντική κομεντί της εποχής εκείνης, από αυτές που έβγαζε το Χόλιγουντ με το τσουβάλι για πολλά χρόνια. Όμως, η συγκεκριμένη ταινία του Λιούμπιτς έχει μια σημαντική διαφορά από τις υπόλοιπες: αν και τονίζει το ρομαντικό στοιχείο και παίζει με την απροσδόκητη σχέση των δυο συναδέλφων που αντιπαθιούνται, εντούτοις αποτυπώνει με εξαίσιο τρόπο το χάος που επικρατεί στο εσωτερικό μιας ιδιωτικής επιχείρησης και δη ενός εμπορικού καταστήματος όπου το άγχος της αγοράς και της διατήρησης του στο ακέραιο το «κατατρώει»:
Αυταρχικός, ξεροκέφαλος, διψασμένος για χρήμα, εξουσία και σεβασμό επιχειρηματίας, με μπλαζέ ύφος και συμπεριφορά που τα ξέρει όλα, χωρίς και να θέλει να τον αμφισβητούν, ζητά και τη δουλοπρέπεια των υπαλλήλων του. Τους ξεχωρίζει, τους φωνάζει, τους απειλεί, τους νουθετεί, παίζοντάς το «πατερούλης» μόνο και μόνο για να κάνει τη δουλειά του. Από το στόμα του θα βγουν πολλές από τις συνήθεις ατάκες που όλοι ακούσαμε, πάνω-κάτω, στις ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουμε εργαστεί.
Αθέμιτος ανταγωνισμός, «γλείψιμο» και γλοιώδεις συμπεριφορές ενυπάρχουν στις σχέσεις των υπαλλήλων. Ποιος είναι ο καλύτερος ώστε να γίνει το πρωτοπαλίκαρο του αφεντικού; Ποιος θα πουλήσει περισσότερο για να έχει τη δουλειά του αύριο; Να λες τη γνώμη σου ή να μη βγάζεις τσιμουδιά γιατί έχεις και τόσα στόματα να θρέψεις στο σπίτι, να πληρώσεις λογαριασμούς και νοίκι;
Εν γένει, η ταινία του Λιούμπιτς είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας διαχρονικά. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που προβάλλεται στη χώρα μας ειδικώς αυτή την περίοδο. Ξεπερνώντας τις όποιες αγκυλώσεις του κλασικού Χόλιγουντ, ειλικρινά αξίζει τον κόπο να τη δεις.
Νέστορας Πουλάκος
Σχόλια
