της Σοφίας Παπασπυρίδωνος
Πολλά γράφτηκαν με αφορμή τον θάνατο του Βρετανού θεωρητικού φυσικού και κοσμολόγου Στίβεν Χόκινγκ την Τετάρτη 14 Μαρτίου, ο οποίος ήταν αδιαμφισβήτητα ο πιο αναγνωρίσιμος επιστήμονας των τελευταίων ετών, όμως είναι σημαντικό να αναφερθούμε μέσα από τις σελίδες μας στον άνθρωπο Στίβεν Χόκινγκ. Γεννημένος το 1942 και με διαγνωσμένη την νόσο του ALS, από τα 21 μόλις του χρόνια, πορεύτηκε μια ζωή διαψεύδοντας κάθε πρόβλεψη για εκείνον και οι ιδέες του ταξίδεψαν δίχως τίποτα να τους σταθεί εμπόδιο.
Αυτό που κυρίως υποστήριξε είναι ότι δεδομένου ότι το σύμπαν έχει μία αρχή, θα έχει πιθανότατα και ένα τέλος. Δουλεύοντας μαζί με τον κοσμολόγο Ρότζερ Πενρόουζ, κατέδειξε ότι η θεωρία της σχετικότητας του Αλβέρτου Αϊνστάιν υποδηλώνει ότι ο χώρος και ο χρόνος αρχίζουν με τη γέννηση του σύμπαντος και τελειώνουν μέσα σε μαύρες τρύπες, που σημαίνει ότι η θεωρία του Αϊνστάιν και η κβαντική θεωρία θα πρέπει να είναι ενιαία.
Αποφθέγματα του Σ. Χόκινγκ που θα μείνουν στην ιστορία
Χρησιμοποιώντας τις δύο θεωρίες μαζί, ο Χόκινγκ καθόρισε ότι οι μαύρες τρύπες δεν είναι «σιωπηλές», αλλά αντίθετα εκπέμπουν ακτινοβολία.
Η συμβουλή μου σε άλλους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα θα ήταν η εξής: συγκεντρωθείτε σε πράγματα που η δυσκολία σας δεν σας αποτρέπει από το να τα κάνετε καλά, και μην μετανιώνετε για τα πράγματα που αυτή η δυσκολία σας επηρεάζει. Μην είστε άτομο με ειδικές ανάγκες στο πνεύμα, όπως είστε σωματικά.
Το 2015 στη Στοκχόλμη παρουσίασε μια νέα θεωρία υποστηρίζοντας ότι «οι μαύρες τρύπες δεν είναι οι αιώνιες φυλακές που κάποτε σκεφτήκατε, αν αισθάνεστε ότι είστε παγιδευμένοι σε μια μαύρη τρύπα, μην τα εγκαταλείπετε. Υπάρχει διέξοδος».
Ο Αϊνστάιν έκανε λάθος όταν είπε ότι “o Θεός δεν παίζει ζάρια”. Αν αναλογιστούμε τις μαύρες τρύπες θα δούμε ότι όχι μόνο παίζει ζάρια ο Θεός, αλλά πολλές φορές τα ρίχνει και εκεί που δεν μπορούμε να τα δούμε.
Αυτό ακριβώς έκανε και ο ίδιος σε όλη την ζωή του. Μπόρεσε να γκρεμίσει οτιδήποτε αποτελούσε εμπόδιο για το λαμπρό αυτό μυαλό διαπρέποντας στον επιστημονικό χώρο και να αποτελέσει παράδειγμα δύναμης και διαρκούς δίψας για ζωή όχι μονάχα για τους ανθρώπους που βιώνουν παρόμοιες ασθένειες αλλά και για όσους νιώθουν εγκλωβισμένοι παρόλο που έχουν απεριόριστες δυνατότητες. Οι δυσκολίες που αντιμετώπιζε στην καθημερινή του ζωή δεν περιόρισαν ποτέ τις δυνατότητες του μυαλού του και τους ορίζοντες του που ήταν απέραντοι όσο και το σύμπαν που ερευνούσε. Τα εγγόνια του και τα παιδιά του λένε ότι «μπορεί να δίδαξε στον κόσμο για την βαρύτητα και τις μαύρες τρύπες αλλά εμάς μας δίδαξε για το καθημερινό κουράγιο και την καλοσύνη». Σε συνέντευξή του για τις πιο κρίσιμες συμβουλές που έχει μεταφέρει στα παιδιά του είπε τις εξής τρεις: α) Να θυμάστε να κοιτάτε ψηλά στα αστέρια και όχι κάτω στα πόδια σας. β) Ποτέ μη σταματάτε να εργάζεστε. Η εργασία σου δίνει νόημα και σκοπό και η ζωή είναι άδεια χωρίς αυτή. γ) Αν είστε πολύ τυχεροί και βρείτε την αγάπη, θυμηθείτε ότι είναι σπάνια και μην την πετάξετε.
Έχω ζήσει με την προοπτική ενός πρώιμου θανάτου για τα τελευταία 49 χρόνια. Δεν φοβάμαι τον θάνατο, αλλά δεν βιάζομαι να πεθάνω. Έχω τόσα πολλά που μπορώ να κάνω πρώτα
Μια από τις τελευταίες πράξεις της ζωής του (2017) είναι η ανοικτή πρόσβαση μέσω του διαδικτύου της διδακτορικής του εργασίας που γράφτηκε το 1966 από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ. Ο ίδιος τόνισε «υπάρχει ανοικτή πρόσβαση προς τη διδακτορική μου διατριβή και ελπίζω ότι αυτό θα αποτελέσει πηγή έμπνευσης σε ολόκληρο τον κόσμο, ώστε να κοιτάξουν τα αστέρια και να σταματήσουν να κοιτούν τα πόδια τους, να αναρωτηθούν για τη θέση μας στο σύμπαν και να προσπαθήσουν να το κατανοήσουν. Ο καθένας οπουδήποτε στον κόσμο θα πρέπει να έχει ελεύθερη και απεριόριστη πρόσβαση όχι μόνο στην έρευνά μου, αλλά επίσης στην έρευνα κάθε μεγάλου και διερευνητικού νου σε όλο το φάσμα της ανθρώπινης κατανόησης».
Ο Αϊνστάιν είχε πει όταν έχασε τον αγαπημένο του φίλο: «Ο Μπέσο έφυγε από αυτόν τον παράξενο κόσμο, λίγο πριν από εμένα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτε. Άνθρωποι σαν και εμάς γνωρίζουμε ότι ο διαχωρισμός ανάμεσα στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον, είναι απλά και μόνο μία πεισματάρικη ψευδαίσθηση.»
Ο Σ. Χόκινγκ επιθυμούσε βαθιά να ταξιδέψει στο διάστημα. Το ταξίδι του έχει ήδη ξεκινήσει. Αυτό που μπορούμε να πούμε εμείς ανεπιφύλακτα για τον σπουδαίο αυτό επιστήμονα είναι πως αποτέλεσε λαμπρό παράδειγμα της συντριβής του αδύνατου. Μακάρι να τα καταφέρουμε κι εμείς!
