Επιμέλεια: Βάνα Σφακιανάκη
Τι κι αν η «πράσινη μετάβαση» εμφανίζεται να βρίσκεται στον αντίποδα των εξορύξεων, περνώντας από την πίσω πόρτα τις εξορύξεις για τις «κρίσιμες πρώτες ύλες» και από το παράθυρο τις εξορύξεις υδρογονανθράκων που αποτελούν ζωτικούς παράγοντες για την ίδια;
Τι κι αν δεν παράγουμε προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και πολεμικής βιομηχανίας και τα προϊόντα της εξόρυξης προορίζονται για εξαγωγές;
Το μείζον είναι η προσέλκυση επενδύσεων κι ας δημιουργούν νέες «Σκουριές»!
Μολάοι Λακωνίας: Ο ψευδάργυρος «γεννάει» γερμάνιο και το κοίτασμα χαλκό και χρυσό!
Το 2022 η Ναυτεμπορική δημοσίευσε άρθρο που αφορούσε σε επένδυση στους Μολάους από την αυστραλέζικη Rockfire. [1] Η Rockfire Resources PLC ήταν η μοναδική που κατέθεσε δεσμευτική οικονομική προσφορά στον διεθνή διαγωνισμό που είχε προκηρύξει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το 2021 για την εκμίσθωση του Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου των Μολάων, διαγωνισμό που προκάλεσε η ίδια η Rockfire με επιστολές της προς τη Γενική Διεύθυνση Ορυκτών Πρώτων Υλών του
ΥΠΕΝ. Όπως ανέφερε τότε ο πρόεδρος της Rockfire, Gordon Hart, η εταιρεία θα μπορούσε να αποκτήσει ένα σημαντικό κοίτασμα ψευδαργύρου σε μια χώρα που αποτελεί ασφαλή επενδυτικό προορισμό. Το κοίτασμα των Μολάων Λακωνίας που είχε ανακαλυφθεί τη δεκαετία του ‘80 μετά από έρευνες της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ – πρώην ΙΓΜΕ) είχε καταγραφεί ότι περιείχε ψευδάργυρο, άργυρο, μόλυβδο και κάδμιο. Λίγους μήνες μετά η Rockfire Resources PLC, […] ανακοίνωσε ότι τα αποτελέσματα των μεταλλουργικών δοκιμών οδηγούν σε πλούσια συμπυκνώματα που περιέχουν: ψευδάργυρο (57% Zn), άργυρο (856 g/t Ag), μόλυβδο (63,6% Pb), γερμάνιο (117 g/t Ge), χαλκό (2,62% Cu) και χρυσό (0,52 g/t Au) και ότι αυτός ο γύρος δοκιμών επιβεβαίωσε ότι τα μέταλλα που ανακτώνται είναι εμπορικά αξιοποιήσιμα, κάτι που η Εταιρεία πιστεύει ότι θα βελτιώσει τη συνολική οικονομία του έργου. [2]
Το γερμάνιο περιλαμβάνεται στον κατάλογο των κρίσιμων πρώτων υλών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2010 χρησιμοποιήθηκε, σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά 30% στην κατασκευή του πυρήνα των οπτικών ινών, κατά 25% στους φακούς υπέρυθρων φωτογραφικών μηχανών, κατά 25% ως καταλύτης πολυμερισμού για την παραγωγή τερεφθαλικού πολυαιθυλενίου, κατά 15% σε ηλεκτρονικές συσκευές και φωτοβολταϊκά και κατά 5% σε άλλες εφαρμογές.
[1] Επένδυση στους Μολάους από την αυστραλέζικη Rockfire, naftemporiki.gr
[2] Μολάοι: σημαντικές ανακτήσεις και εμπορεύσιμες ποιότητες σε Zn, Pb, Ag, Ge αλλά και Cu, Au έδωσαν οι πρώτες μεταλλουργικές δοκιμές, oryktosploutos.net
Αντιμόνιο: Το ορυκτό του πολέμου και της ενεργειακής μετάβασης!
«Το αντιμόνιο είναι ένα στρατηγικό κρίσιμο ορυκτό που χρησιμοποιείται σε κάθε είδους στρατιωτικές εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής γυαλιών νυχτερινής όρασης, αισθητήρων υπερύθρων, οπτικών ακριβείας, λέιζερ, εκρηκτικών σκευασμάτων, σκληρυμένου μολύβδου για σφαίρες και θραύσματα, αστάρια πυρομαχικών, πυρομαχικών ιχνηθέτη, πυρηνικών όπλων, της παραγωγής τριτίου, φωτοβολίδων, στρατιωτικών ρούχων και εξοπλισμού επικοινωνίας. Είναι το βασικό στοιχείο στη δημιουργία του χάλυβα βολφραμίου και της σκλήρυνσης των σφαιρών μολύβδου, δύο από τις πιο κρίσιμες εφαρμογές του κατά τη διάρκεια του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου. […] Τώρα, σκεφτείτε το εξής: δεν μπορεί να υπάρξει “ενεργειακή μετάβαση” χωρίς επαρκείς προμήθειες αντιμονίου. Αυτό το παχύ, βαρύ γυαλί που χρησιμοποιείται σε ηλιακούς συλλέκτες είναι φτιαγμένο με αντιμόνιο. Αυτοί οι “ανεμόμυλοι” ύψους 90 έως 200 m που παράγουν “διαλείπουσα” ηλεκτρική ενέργεια, είναι φτιαγμένοι με αντιμόνιο. Το αντιμόνιο είναι ένα βασικό στοιχείο στην κατασκευή μπαταριών ιόντων λιθίου, […] αλλά ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι είναι αναπόσπαστο μέρος της ανάπτυξης των μπαταριών υγρού μετάλλου επόμενης γενιάς που, κρατούν το κλειδί για την πραγματικά κλιμακούμενη αποθήκευση ενέργειας για την αιολική και ηλιακή ενέργεια.». [1]
Η μεταλλευτική ιστορία του Κεράμου στη Χίο ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα και διήρκεσε μέχρι και το 1908 με τις εργασίες να πραγματοποιούνται από εργάτες που έσκαβαν με τα χέρια. Ξεκίνησε ξανά το 1919, αλλά υπολειτουργούσε και μετά τον πόλεμο, τα μεταλλεία Κεράμου πέρασαν στον όμιλο Μποδοσάκη, έκλεισαν όμως το 1954, όταν απορρίφθηκε η ένταξη της επιχείρησης στο Σχέδιο Μάρσαλ. Στην περιοχή υπάρχει επιτύμβια πλάκα με τα ονόματα όσων εργατών πέθαναν κυρίως από καρκίνο και πνευμονοκοκκίαση, μνημείο που κρατά ζωντανή την ιστορική μνήμη και την πληροφορία για την επικινδυνότητα του υλικού. Ο Γιάννης Μακριδάκης, μέλος της Πρωτοβουλίας Ενάντια στις Εξορύξεις στη Βόρεια Χίο, αναφέρει ότι η Χίος είναι ο μόνος τόπος που έχει κηρυχθεί, ολόκληρη, Δημόσιος Μεταλλευτικός Χώρος, με νόμο που ψηφίστηκε τη δεκαετία του ‘80. [2]
Τον Οκτώβριο του 2021 η εταιρεία WASTE & WATER Sarl κατέθεσε αίτηση στο ΥΠΕΝ εκδηλώνοντας το ενδιαφέρον της για το αντιμόνιο της Βόρειας Χίου.
Τον Ιούλιο του 2024 έγινε ειδική ημερίδα στο νησί που διοργανώθηκε από το ΥΠΕΝ και την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) και στη συνέχεια, το διάστημα 25/9-25/10, έγινε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση των κειμένων δημόσιου διαγωνισμού για την εξόρυξη και εκμετάλλευση του αντιμονίου. Το θέμα τέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Χίου, που εξέφρασε γραπτά ερωτήματα προς το ΥΠΕΝ.
Στα τεύχη του διαγωνισμού αναφέρονται δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης μεταλλευτικών ορυκτών σε τμήμα εκτάσεως περίπου 9 τετραγωνικών χιλιομέτρων (km2). Η διάρκεια της μίσθωσης ορίζεται σε πέντε έτη, με δικαίωμα παράτασης της μίσθωσης ανά πενταετία και με μέγιστη διάρκεια τα 30 έτη εντός της οποίας θα πρέπει ο επενδυτής να καταβάλλει ανταποδοτικά τέλη στην τοπική κοινωνία. Κατά τον Οικονομικό Ταχυδρόμο, «Αξιοσημείωτη είναι ειδική αναφορά στο σχέδιο σύμβασης εκμίσθωσης που αναφέρει ότι, «για τους σκοπούς της πλήρωσης της χρηματοοικονομικής ή/και τεχνικής ικανότητας o μισθωτής θα στηριχθεί στην οικονομική ή/και τεχνική ικανότητα της Rockfire Resources PLC». Πρόκειται για την αυστραλιανή εταιρεία που εντόπισε γερμάνιο στους Μολάους Λακωνίας, ένα επίσης υψηλής γεωλογικής σπανιότητας μέταλλο.». [3]
Το ΥΠΕΝ ισχυρίζεται ότι η εξόρυξη θα είναι υπόγεια και ότι η πιθανότητα επιφανειακής εκμετάλλευσης είναι ελάχιστη αν και παραδέχεται ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία δεν μπορεί εκ των προτέρων να αποκλείσει την εφαρμογή οποιασδήποτε μεθόδου εκμετάλλευσης. [4] Όμως το Πρόγραμμα Μεταλλευτικής Έρευνας (ΠΜΕ) θα υποβληθεί από τον μισθωτή στο ΥΠΕΝ προς έγκριση μετά από τη σύναψη της σύμβασης.
Ένας άλλος από τους σοβαρούς λόγους για τους οποίους οι κάτοικοι αντιδρούν είναι ότι στην προς παραχώρηση περιοχή περιλαμβάνονται τέσσερεις οικισμοί! [5]
[1] Αντιμόνιο: Το πιο σημαντικό ορυκτό που πιθανότατα δεν έχετε ακούσει ποτέ!, energypress.gr
[2] Εξορύξεις αντιμονίου στη Χίο / «Ξεσκίζουν τις σάρκες του τόπου. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε Μπουρούντι, tvxs.gr
[3] Αντιμόνιο: Έτοιμα τα τεύχη του διαγωνισμού για τα μεταλλεία στην Κέραμο Χίου, ot.gr
[4] energypress.gr/news/giati-epilexame-na-axiopoiisoyme
[5] Πακέτο – δώρο στον επενδυτή… 4 χωριά της Χίου για τις εξορύξεις αντιμονίου (χάρτες), astraparis.gr
