Μια ενδιαφέρουσα, ζωντανή και παραγωγική εκδήλωση του Δρόμου
Το περασμένο Σάββατο, στην αίθουσα της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση με θέμα «Τι κυρίως λείπει, τι κυρίως χρειαζόμαστε» που διοργάνωσε η εφημερίδα μας. Ήταν από την αρχή φανερό ότι υπήρχε αρκετό ενδιαφέρον για την εκδήλωση, κάτι που επιβεβαιώθηκε τόσο με την παρουσία του κόσμου όσο και με τον τρόπο που συμμετείχε στη συζήτηση. Μια συζήτηση πιο απαιτητική, χωρίς κενά περιεχομένου λόγια και συνθήματα.
Το πάνελ (Ίκαρος Πετρόπουλος, Ρούντι Ρινάλντι, Φώτης Τερζάκης, Γιάννης Τσούτσιας), όχι συνηθισμένο και ηθελημένα ετερογενές, απάντησε στα ερωτήματα που έθεταν οι δημοσιογράφοι Αγλαΐα Κυρίτση και Μιχάλης Σιάχος θέτοντας ζητήματα που ενίσχυαν τον προβληματισμό και τη σκέψη όσων συμμετείχαν στη συζήτηση. Ακολούθησαν ερωτήσεις και παρεμβάσεις από συμμετέχοντες (Αναστασία Βούλγαρη, Ελένη Πορτάλιου, Μάκης Ποταμιάνος, Γιάννης Ραχιώτης, Γιώργος Χρηστέας και άλλοι) σε φιλικό κλίμα, χωρίς τεχνητές οξύτητες ή ανούσιες αντιπαραθέσεις.
Με δυο λόγια, το κλίμα της εκδήλωσης υπηρετούσε τη συζήτηση γύρω από θέματα που δεν είναι εύκολα, προσφέροντας όχι προκατασκευασμένες απαντήσεις αλλά πλούσιο προβληματισμό. Κυρίως, δε, άνοιγε πεδία και δυνατότητες που δεν έχουν διερευνηθεί γύρω από μια νέου τύπου πολιτικοποίηση και ένα νέο μείγμα συγκεκριμένης πολιτικής δράσης. Άνοιγε την όρεξη και τη διάθεση για περισσότερη συζήτηση και επεξεργασία. Κάτι τέτοιο δεν αποτελεί «πολυτέλεια», αλλά μάλλον προϋπόθεση για ένα ουσιαστικό και ενδιαφέρον εγχείρημα-σχέδιο.
Ιδέες που ακούστηκαν
Τα ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι ομιλητές ήταν:
- Ποια είναι η κατάσταση πνευμάτων μέσα στην κοινωνία;
- Χρειάζεται ο πολιτικός αγώνας και πώς τον εννοεί ο καθένας;
- Υπάρχει χρεοκοπία της Aριστεράς, υπάρχει λόγος αναφοράς σε αυτήν;
- Τι είναι αυτό που κυρίως λείπει, αυτό που κυρίως χρειαζόμαστε;
Σε συνθήκες «ακραίου πολιτικού και κοινωνικού αδιέξοδου που βρισκόμαστε σήμερα», κάτι σαν ανοιχτή δημόσια διαβούλευση είναι αναγκαίος όρος για οποιοδήποτε ενδιαφέρον εγχείρημα στη συνέχεια.
Μπορούμε να διακρίνουμε μια μαζική διαθεσιμότητα στο δυναμικό που ενδιαφέρεται για την πολιτική. «Μια μαζική διαθεσιμότητα αντιφατική. Που διέπεται από σύγχυση και ταυτόχρονα εκφράζεται με αποστασιοποίηση από την πολιτική διαδικασία, ακριβέστερα εκφράζεται με παράκαμψη της πολιτικής διαδικασίας». Σταθμίζοντας την κατάσταση ξανά από την αρχή, το δυναμικό αυτό συμπεριλαμβάνει την παράμετρο «εγώ τι μπορώ να κάνω»;
Επείγει να ξανασκεφτούμε τις έννοιες τις «πολιτικής» και του «πολιτικού», την έννοια της «ιδεολογίας» και τα περιεχόμενα των ιδεολογιών-κόμβων της νεωτερικότητας, όπως ο φιλελευθερισμός, ο συντηρητισμός, ο ριζοσπαστισμός, ο εθνικισμός, ο σοσιαλισμός, ο αναρχισμός. Τις έννοιες του «λαού» και της «τάξης». Την έννοια των «κοινωνικών κινημάτων» και πιθανώς την ίδια την έννοια της «κοινωνίας» ως εμπειρική και αξιακή-κανονιστική έννοια. Τέλος, την έννοια της «Αριστεράς» ως πολιτικό σημαίνον μέσα στο πλαίσιο των νεωτερικών κοινοβουλευτικών σχηματισμών που ήταν ώς τώρα συνδεδεμένοι με την πολιτική μορφή του έθνους-κράτους.
Η αναζητούμενη νέα Αριστερά, ως μήτρα εξελίξεων (κι όχι η γραφειοκρατία των συστημικών αριστερών κομμάτων) για να εμπνεύσει ξανά τον πολίτη και να του δώσει την αυτοπεποίθησή του, θα πρέπει να αναστοχασθεί την πολιτική της τα τελευταία 70 χρόνια στα παρακάτω ζητήματα: Στον υδροκεφαλισμό του αστικού κράτους (η μισή Ελλάδα στην Αττική και η υπόλοιπη στα επαρχιακά κέντρα, με την ύπαιθρο-επαρχία ερειπωμένη). Στον εργατισμό, στον «απεργισμό», στην κομματοκρατία, στον νεοπλουτισμό (αναπτύχθηκαν στην εποχή της πέτσινης «ευημερίας» και με συμμετοχή, έστω ανοχή, της ίδιας της Αριστεράς). Στην εισβολή των ξένων προτύπων και θεσμών. Στο δημοκρατικό πατριωτισμό. Στον πολιτισμό. Στη γνώση-ανάλυση. Στις πραγματικές ρήξεις.
Είναι αναγκαίο να ανιχνεύσουμε δυνατότητες με βάση τις υπαρκτές αντιστάσεις, βέβαια με χαμηλούς τόνους και με όρους κατεπείγοντος γιατί ορισμένα προβλήματα αφορούν την ίδια την επιβίωση των ανθρώπων. Πιθανόν στη βάση αυτή να δημιουργηθούν «χαλαρές πολιτικές συσσωματώσεις» αναγκαίες για τη μετάβαση σε ένα νέο επίπεδο συγκρότησης και διέγερσης, επικοινωνίας και συμμετοχής.
Αν θέσουμε ως στόχο ένα πολιτικό κίνημα διεξόδου, οφείλουμε να σκιαγραφήσουμε τη διέξοδο ως μια διαδικασία, μια μετάβαση μέσω ρήξεων και στόχων που δημιουργούν συμβάντα και συσχετισμούς που ανοίγουν δρόμους. Η απάντηση, σήμερα, δεν μπορεί να δοθεί μέσα από τη συγκρότηση ενός πολιτικού κόμματος ή μιας οργάνωσης και μάλιστα με τους όρους που αυτά δημιουργούνται ή κατασκευάζονται στις μέρες μας. Είναι απαραίτητες πιο βαθιές και ουσιαστικές υποκειμενοποιητικές προϋποθέσεις και διεργασίες.
Πώς μπορεί να οριστεί σήμερα, σε μια εποχή που είναι αναγκαστικός ένας στρατηγικός πλουραλισμός, μια πολύτροπη διαδικασία πολλαπλών παρεμβάσεων;
Αυτά και άλλα ζητήματα -που δεν μπορούν να μεταφερθούν εύκολα σε μια σύντομη παρουσίαση- θίχτηκαν και αποτελούν ερεθίσματα για τη διερεύνηση ενός εγχειρήματος, πολιτικού στην ουσία, μιας διαφορετικής στάσης που εστιάζει στη σύγχρονη πραγματικότητα και θέλει να εκφράσει μια χειραφετητική ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση-διεργασία.
Ο Δρόμος θα συνεχίσει την ανοιχτή δημόσια διερεύνηση του θέματος και θα επιχειρήσει να βρει τρόπους και δυνατότητες να υπάρξει μια πλατιά διαβούλευση γύρω από καίριες θεματολογίες με επίκεντρο την ανάγκη διεξόδου της χώρας.
