του Κώστα Βενιζέλου
«Τροπαιοφόρος» εισέβαλε ο νεοσουλτάνος της Άγκυρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην περίκλειστη κατεχόμενη περιοχή της Αμμοχώστου. Την περασμένη Κυριακή, 15 Νοεμβρίου, επέτειο ανακήρυξης του ψευδοκράτους, ο Ερντογάν πήγε στα κατεχόμενα αναζητώντας και νέα λάφυρα. Σε μια καλοστημένη, πλην κακόγουστη φιέστα, ο ηγέτης της κατοχικής Τουρκίας, θέλησε να στείλει ο ίδιος τα μηνύματα για την «νέα πολιτική» της Άγκυρας στο Κυπριακό.
Ο Ερντογάν επιβάλλοντας στον Ερσίν Τατάρ στη θέση του κατοχικού ηγέτη, τερματίζει τις συζητήσεις για μια συμφωνία στο Κυπριακό, εκτός κι εάν η βάση θα είναι τα δυο κράτη. Για την ακρίβεια, αυτή είναι η διαπραγματευτική θέση της τουρκικής πλευράς. Η Άγκυρα δεν θέλει δυο κράτη, αλλά συνομοσπονδία, ώστε να μπορεί να ελέγχει ολόκληρο το νησί. Και το κράτος και τη θάλασσα (φυσικό πλούτο).
Είναι σαφές πως η άλλη «λύση», που προσφέρει η τουρκική πλευρά σε περίπτωση κατά την οποία δεν προκύψει το πρώτο σενάριο, αυτό δηλαδή της συνομοσπονδίας, είναι η προσάρτηση των κατεχομένων.
Αυτό ήδη προετοιμάζεται με διάφορες μεθοδεύσεις αλλά και στην πράξη. Τα κατεχόμενα εναρμονίζονται ως προς τη δομή με το τουρκικό κράτος ενώ έχει εξαγγελθεί από τον ίδιο τον Ερντογάν ότι θα δημιουργηθεί υποδομή για μεταφορά ηλεκτρισμού και αερίου από την Τουρκία στα κατεχόμενα (με υποθαλάσσιους αγωγούς). Όπως έγινε, δηλαδή και με το νερό, που μεταφέρεται από την Τουρκία στην κατεχόμενη περιοχή της Κύπρου. Περαιτέρω, γίνονται βήματα ισλαμοποίησης των κατεχομένων (κτίζονται συνεχώς τεμένη ενώ έχει ενισχυθεί το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία).
Ο νέος κατοχικός ηγέτης, Ερσίν Τατάρ προβάλλει συνεχώς στις επαφές του τη θέση για λύση δυο κρατών. Ενημερώνει επί τούτου τους ξένους πρέσβεις ενώ με αυτή την προσέγγιση αναμένει στις 27 Νοεμβρίου, την απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Τζέιν Χολ Λουτ. Η τελευταία θα προετοιμάσει το έδαφος για τη σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης (τρεις εγγυήτριες και δυο κοινότητες) για το Κυπριακό, ενδεχομένως και εντός Δεκεμβρίου. Η κίνηση αυτή του ΟΗΕ, που μεθοδεύεται από τους Βρετανούς, δεν μπορεί να θεωρείται άσχετη με τις συζητήσεις στην Ε.Ε. για ενδεχόμενες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας. Κυρώσεις, που δεν θέλουν ούτε οι Γερμανοί, ούτε οι Αμερικανοί. Η εξαγγελία για σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, θα αναβάλλει τις όποιες συζητήσεις στην Ε.Ε. για κυρώσεις κατά της Άγκυρας.
Εποικισμός της Αμμοχώστου
Είναι, πλέον, ξεκάθαρο πως οι Τούρκοι θα προχωρήσουν με τον εποικισμό της περίκλειστης περιοχής, όπως έπραξαν και με την υπόλοιπη πόλη. Θέλοντας να αποφύγουν ενδεχόμενες αντιδράσεις έχουν καλέσει τους παλιούς ιδιοκτήτες να απευθυνθούν προς την λεγόμενη Επιτροπή Ακινήτων Περιουσιών. Τους παραπέμπουν σε μια ατέρμονη διαδικασία με προδιαγεγραμμένη την κατάληξη. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται πως οι περιουσίες στο Βαρώσι ανήκουν στο ΕΒΚΑΦ( μουσουλμανικό ίδρυμα στην Κύπρο, το οποίο ιδρύθηκε το 1750 και χειρίζεται τις δωρεές κτημάτων, τα γνωστά βακούφια). Οπότε εκείνοι οι Ελληνοκύπριοι που θα αποφασίσουν να προσφύγουν στην Επιτροπή, πολύ πιθανόν να «ανακαλύψουν» ότι οι περιουσίες τους δεν τους ανήκουν. Σημειώνεται συναφώς ότι κάποιους από τους Ελληνοκύπριους, που θα προσφύγουν, θα τους ικανοποιήσουν, χρησιμοποιώντας τους για άλλοθι για τον εποικισμό της περιοχής. Θα τους επιστρέψουν τις περιουσίες τους, θα τους καλέσουν να τις επιδιορθώσουν (τα περισσότερα κτίρια είναι ετοιμόρροπα), υποδεικνύοντας τους ότι θα ζουν υπό τη διοίκηση του ψευδοκράτους. Αναμένεται ότι θα είναι μικρός αριθμός, αρκετός όμως για την Τουρκία για να τους παρουσιάσουν πως η Άγκυρα λαμβάνει υπόψη τους ιδιοκτήτες.
Σημειώνεται περαιτέρω ότι την περίκλειστη περιοχή θα αναλάβουν κατασκευαστικές εταιρείες από την Τουρκία, ένας κρατικός Οργανισμός, ο ΤΟΚΙ ενώ στη συνέχεια θα κάνουν προέλαση επενδυτές φίλοι του Ερντογάν.
Είναι προφανές πως η κατοχική Τουρκία προχωρεί σε μικρά μονομερή βήματα επιβολής τετελεσμένων, διαμορφώνοντας ένα ασφυκτικό κλοιό γύρω από τη Λευκωσία. Το μήνυμα της Τουρκίας, το οποίο υπάρχουν πολλοί καλοθελητές να το μεταφέρουν στην ελληνική πλευρά είναι σαφέστατο: «Ή δέχεστε τους όρους μας ή συνεχίζουμε με νέα τετελεσμένα». Και ακόμη και να γίνουν δεκτοί οι όροι της τουρκικής πλευράς, οι μεθοδεύσεις και τα τετελεσμένα δεν σταματούν. Αυτό επιβεβαιώνεται διαχρονικά.
Πώς αντιδρούμε;
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης, βυθισμένος στα εσωτερικά («χρυσά διαβατήρια», κακή διαχείριση πανδημίας) δεν φαίνεται να έχει αντοχές και για τη νέα προέλαση των Τούρκων. Φοβάται νέα τετελεσμένα και είναι έτοιμος να προσέλθει σε μια νέα Πενταμερή αλλά δεν έχει σχέδιο. Μπροστά στην τουρκική θέση για δυο κράτη, που προβάλλει η τουρκική πλευρά, προτάσσει την χαλαρή ομοσπονδία. Τι σημαίνει αυτό; Ένα μοντέλο όπως το σχέδιο Ανάν;
Στο παρασκήνιο συζητείται, πάντως, το ενδεχόμενο να βρεθεί μια φόρμουλα μεταξύ των δυο κρατών και της χαλαρής ομοσπονδίας. Ένα συνομοσπονδιακό μοντέλο λύσης, κομμένο ραμμένο στα μέτρα του Ερντογάν και της επεκτατικής πολιτικής του.
«Κατακτητή ξεκουμπίσου»
Διαμαρτυρίες κατά του Ερντογάν στα κατεχόμενα
Παρά τις απαγορεύσεις του κατοχικού καθεστώτος, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις κατά της παρουσίας του Ερντογάν στα κατεχόμενα. Το βασικό μήνυμα των εκδηλώσεων είναι να τερματιστεί η ασφυκτική εξάρτηση των κατεχομένων από την Τουρκία. Ο Σενέρ Λεβέντ έγραψε πως «την ώρα ακριβώς που ο Ταγίπ Ερντογάν μιλούσε στην τελετή, εκείνοι που διοργάνωναν εκδήλωση διαμαρτυρίας σε μιαν άλλη λεωφόρο της Λευκωσίας φώναζαν όλοι μαζί με μια φωνή “κάτω τα χέρια σου από πάνω μας Ερντογάν”… Η αστυνομία είχε παραταχθεί απέναντί τους μέσα στον δρόμο. Ήταν φανερό ότι δεν θα τους επιτρεπόταν να περάσουν… Ένας διαδηλωτής φώναξε «κατακτητή ξεκουμπίσου». Ένας άλλος είπε “ο Ερντογάν θα λογοδοτήσει”. Άλλος φώναξε “δολοφόνε ΑΚΡ”. Η μοναδική επέμβαση της “αστυνομίας” ήταν να κόψει τον δρόμο. Αν οι διαδηλωτές επιχειρούσαν να περάσουν αυτό το οδόφραγμα, θα υπήρχε σύγκρουση οπωσδήποτε. Στο τέλος συμφώνησαν με την “αστυνομία”. Δεν προχώρησαν περισσότερο. Όμως κατά τη γνώμη μου, η διαδήλωση είχε πετύχει τον σκοπό της. Λέχθηκαν όσα θα λέγονταν.
Η πιο ωραία πλευρά αυτής της εκδήλωσης διαμαρτυρίας ήταν ότι οι ομάδες που προηγουμένως είχαν πει ότι θα έκαναν εκδήλωση σε τρεις διαφορετικούς χώρους, στο τέλος συναντήθηκαν στο ίδιο μέρος και ενώθηκαν. Κατά την ημέρα της διαδήλωσης κατάφεραν να ξεπεράσουν τις μεταξύ τους διαφορές απόψεων και σκέψεων. Ένωσαν τις δυνάμεις τους. Πορεύτηκαν αφήνοντας κατά μέρος τις διαφορές τους. Νά έτσι γίνεται πλάι-πλάι ενάντια στον φασισμό».
Για να έχουν προοπτική και αποτέλεσμα αυτές οι κινητοποιήσεις θα πρέπει να μπουν σε μια αντικατοχική βάση και να υπάρξει συνεργασία με τους Ελληνοκύπριους. Στόχος να είναι η απελευθέρωση, η απαλλαγή από την κατοχική Τουρκία και η κοινή πορεία μέσα από την Κυπριακή Δημοκρατία.
