Με ποιους όρους, λοιπόν, καθορίζεται αυτό το τώρα. Δεν πρόλαβε ακόμη να καθαρογραφεί το εκλογικό αποτέλεσμα στην πατρίδα μας και έσπευσε ο κ. Σόιμπλε να ξεκαθαρίσει ότι αποκλείει κάθε σκέψη για επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου. Το δε ενδεχόμενο της επιμήκυνσης το μόνο που θα επιμηκύνει είναι τα βάσανα του λαού μας.
Η τρικομματική κυβέρνηση, απολύτως συνεπής προς την παραπάνω πολιτική εντολή, έσπευσε κι εκείνη να ξεκαθαρίσει τον απροκάλυπτο μνημονιακό της χαρακτήρα, τοποθετώντας στο υπουργείο Οικονομικών το συντάκτη του σχεδίου για την εκποίηση των νευραλγικών τομέων της πατρίδας μας, τον κ Στουρνάρα.
Το ευρωπαϊκό περιβάλλον κοσμείται από μία φούσκα περιωπής: το Αναπτυξιακό Σύμφωνο. (…) Στο πεδίο της πραγματικής ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής η Γερμανία ξεκαθάρισε με τον πιο σαφή και κατηγορηματικό τρόπο ότι ευρωομόλογο τέλος, τουλάχιστον όσο θα ζει η κ. Μέρκελ, εδραιώνοντας την ηγεμονική της θέση στην Ε.Ε. και τη ληστρική της σχέση έναντι των δανειζόμενων χωρών.
Οι εξελίξεις αυτές, καθόλα βεβαίως αναμενόμενες, πιθανότατα οδηγούν σε νέα όξυνση της κρίσης στην Ευρωζώνη, με συνέπειες απρόβλεπτες και εκρηκτικές, ειδικότερα για την πατρίδα μας. Για το πότε και για το εάν θα σκάσει η βόμβα, κανείς με βεβαιότητα δεν μπορεί να απαντήσει.
Ευρωπαϊκά δεδομένα, Αριστερά και παραγωγική ανασυγκρότηση
Η Αριστερά, όμως, οφείλει αφενός να είναι απόλυτα προετοιμασμένη για την εξέλιξη αυτή, και αφετέρου οφείλει να προετοιμάσει τον λαό μας για την αντιμετώπιση αυτής της εξέλιξης.
Ακόμη και εάν αυτή η εξέλιξη αποφευχθεί και μόνον η γνώση ότι όταν μια χώρα δεν παράγει δεν είναι ταυτόχρονα δυνατή και ικανή να αυτοπροσδιορίζεται πολιτικά, θέτει ως ισχυρή προτεραιότητα την επεξεργασία ενός στιβαρού προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Και επικεντρώνω σε αυτή την αναγκαιότητα για έναν επιπλέον λόγο. Σε χρόνο κοντινό, θα αντιμετωπίσουμε την τραπεζική, δημοσιονομική, οικονομική και πολιτική ένωση της Ευρώπης. Αυτή είναι η εξευγενισμένη περιγραφή αυτού που πρόκειται να συμβεί. Γιατί, επί της ουσίας, μιλάμε για την αντιδραστική εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. (…)
Ο όποιος σχεδιασμός από μια κυβέρνηση της Αριστεράς που θα βασίζεται στην πολιτική ανυπακοή, ώστε η πατρίδα μας να εξελιχθεί σε πόλο συγκροτημένης αντίστασης και καταστολής των σχεδίων αυτών.
Ο όποιος σχεδιασμός από μια κυβέρνηση της Αριστεράς που θα βασίζεται ακόμη και σε πιθανή έξοδό μας από την Ευρωζώνη, καθώς το ευρώ δεν είναι φετίχ αλλά εργαλείο, μέχρι να αποδειχθεί όπλο μαζικής καταστροφής.
Ο όποιος σχεδιασμός από μια κυβέρνηση της Αριστεράς δεν μπορεί παρά να έχει έναν κοινό παρανομαστή: την παραγωγική μας ανασυγκρότηση.
Διάβαζα παλιότερα ένα κείμενο του συλλογικού μας καθοδηγητή, του συναγωνιστή Μπιτσάκη, που έλεγε ότι για την παραγωγική ανασυγκρότηση είναι αναγκαία μια σύγχρονη Αριστερά, η οποία μέσα από τη συγκρότηση διευρυμένων συμμαχιών και σε δημιουργική αλληλεπίδραση με τα αυθόρμητα κινήματα θα κατακτήσει την πολιτική ηγεμονία.
Συμμαχίες και αυθόρμητα κινήματα
Θα ήθελα να σταθώ λίγο αφενός στις συμμαχίες, αφετέρου στα αυθόρμητα κινήματα. Κατά την άποψή μου σήμερα, μετά τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις τόσο στο ΚΚΕ, όσο και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ, εκκλήσεις καθόλου προσχηματικές, η συμμαχία δεν έγινε ποτέ. (…) Αυτό δεν σημαίνει ότι στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα δεν θα πρέπει να προσπαθούμε διαρκώς για τη υπόθεση της πολιτικής ενότητας της Αριστεράς, με την πίστη ότι ίσως διαβάσουν αλλιώς το μάθημα της Ιστορίας, και κυρίως τα μαθήματα των μεγάλων κλασικών.
Η πολιτική ενότητα είναι μια αναγκαία πολιτική πράξη, ακόμη κι εάν όσοι την επιχειρήσουν μαζί μας, μας αποδίδουν το χαρακτηρισμό των ρεφορμιστών. Ακόμη κι αν βρουν ένα, δύο, τρία σημεία σύγκλισης με τη λογική του όσο πάει. (…) Λέω, όμως, και κάτι άλλο. Μας εξοντώνουν. Τελεία. Δεν έχει άλλη πιο ήπια ανάγνωση και περιγραφή. Είθε να συντελεστεί η ενότητα των τριών πόλων της Αριστεράς. Και δεν το λέω μοιραία, αλλά με τεράστια προσδοκία.
Είναι, όμως, τεράστια η ανάγκη να μιλήσουμε πια και με όρους κοινωνικών συμμαχιών και όχι μόνον πολιτικών. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να μετεξελιχθούμε σε ένα ευρύ μέτωπο λαϊκής αντίστασης και κοινωνικής ανασυγκρότησης. Ουσιαστικά μιλώ λοιπόν για ένα πλατύ μέτωπο, με την πλατύτητα που διέθετε το ΕΑΜ. Μιλώ για αυτό που ο Γκράμσι ονόμασε ιστορικό μπλοκ.
Σήμερα ήρθε η ώρα της πραγματικής τομής στην τακτική και τη στρατηγική της Αριστεράς. Θαρρώ ότι έκλεισε ο ιστορικός κύκλος κατά τον οποίο η αντίσταση και η καταγγελία από μόνες τους, υπήρξαν ο κύριος άξονας πολιτικής της Αριστεράς. (…)
Εκτιμώ ότι ο νέος κύκλος, πρέπει να ανοίξει με όρους κοινωνικών, πολιτικών, ιδεολογικών διεργασιών τέτοιων, που να μπορούν να κάνουν μια κοινωνική τάξη ή καλύτερα μια συμμαχία κοινωνικών τάξεων, ιστορική δύναμη ανατροπής. Να την καταστήσουν ένα νέο ιστορικό μπλοκ.
Με αυτή την έννοια μιλάω για κοινωνικές συμμαχίες. Θεωρώντας αυτή την ίδια τη συνθετότητα του συνόλου της κοινωνίας, σαν το κύριο πεδίο της πολιτικής παρέμβασης. Και σ’ αυτό το σημείο αναφέρομαι και στα αυθόρμητα κινήματα. Εάν ανάμεσα στο συνειδητό και το αυθόρμητο μπορεί να αναπτυχθεί μια τέτοια σχέση συνοχής, ώστε τα αυθόρμητα συναισθήματα αγανάκτησης και οργής να εξελίσσονται καταρχήν σε κατανόηση και μετά σε συνειδητή γνώση, τότε μπορούμε να έχουμε μια σχέση αντιπροσώπευσης. Και μόνον όταν αυτή η σχέση αντιπροσώπευσης εμπεδωθεί, μόνον τότε, θα μπορούμε να μιλάμε για κοινή ζωή, για ιστορικό μπλοκ, για νέο ΕΑΜ.
Κατά τη γνώμη μου, να γιατί είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία αυτή η στρατηγική. Γιατί η οικονομική κρίση που ζούμε, όπως άλλωστε απέδειξαν και οι πρόσφατες εκλογές, έχει μετεξελιχθεί και σε κρίση εξουσίας. Η εκκωφαντική απόρριψη της λιτότητας και του Μνημονίου, οι τεράστιες μετατοπίσεις, όχι μόνο της εργατικής τάξης αλλά και των μικροαστικών στρωμάτων, συνιστούν πράγματι μια νέα μεταπολίτευση του λαού, μια πολιτικοποίηση της κοινωνίας, που η ίδια ανοίγει τη συζήτηση ριζοσπαστικών εναλλακτικών λύσεων.
Αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: Γιατί η πολιτική που θα έβαζε σα στόχο τη διαμόρφωση ενός νέου ιστορικού μπλοκ, συναρτάται άμεσα με την πολιτική στρατηγική, με το σχέδιο για το μετασχηματισμό και την παραγωγική ανασυγκρότηση που προανέφερα, με τις μορφές οργάνωσης, με τα δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης. Γιατί ιστορικό μπλοκ σημαίνει να περάσουμε από την αντίσταση στην οικοδόμηση μιας εναλλακτικής λύσης.
Και για το λόγο αυτό μίλησα εξαρχής και με ένταση για τον τομέα της παραγωγικής ανασυγκρότησης, γιατί περάσαμε πλέον από την εποχή των αιτημάτων στην εποχή που η Αριστερά έχει την υποχρέωση να προτείνει ένα παραγωγικό υπόδειγμα. (…)
Απαιτείται νέα αντίληψη
Αυτό θα χρειαστεί μια νέα αντίληψη ή ίσως μία αντίληψη από τα παλιά, μια ΕΑΜική αντίληψη προσαρμοσμένη στο σήμερα. Μια αντίληψη που θα δίνει έμφαση στην αυτοδιαχείριση, ώστε να κάνουμε εμείς παρελθόν κάθε λογής φασιστικό ακτιβισμό, που σήμερα αποκτά ερείσματα.
Μια αντίληψη που θα ανακτά παραγωγικές μονάδες, ακόμα και μέσα από καταλήψεις εργαζομένων, ώστε το μοντέλο να είναι παρόν σε χρόνο ενεστώτα. Μια αντίληψη που θα σπάει τους μεσάζοντες και θα διαμορφώνει δίκτυα διανομής, κατά τα πρότυπα της μάχης της σοδειάς της Θεσσαλίας, ώστε το κοινωνικό να εμπλέκεται με σχέση επιβίωσης με το πολιτικό. (…)
Μια αντίληψη, τέλος, στην οποία ο άνεργος, ο συνταξιούχος, ο τραυματισμένος μικροαστός, ο φοιτητής με τη βίζα στο χέρι, θα διεκδικεί όχι απλώς μια αριστερή κυβέρνηση, αλλά μια κυβέρνηση λαϊκής ενότητας. Μια κυβέρνηση λαϊκής ενότητας, γιατί μόνο αυτή θα έχει τη δυνατότητα της εκ βάθρων αλλαγής του συσχετισμού δυνάμεων.
Και αυτό το λέω γιατί πιστεύω ότι μια κυβέρνηση Αριστεράς χωρίς σχέση αίματος με την κοινωνία, χωρίς μορφές αυτοοργάνωσης, χωρίς δίκτυα αλληλεγγύης θα αποδειχθεί πολύ αδύναμη.
Μια κυβέρνηση όμως λαϊκής ενότητας, όπου ο λαός μέσα από τον αγώνα για αλληλεγγύη, μέσα από νέες μορφές δράσης, μέσα από τις νέες πρακτικές της αυτοοργάνωσης, θα αντιλαμβάνεται τη δύναμή του, θα ανοίξει και την πόρτα της πολιτικής του ηγεμονίας. (…)
Θέλω να κλείσω με μια ευχή, για την ευόδωση της οποίας είμαι σίγουρη ότι παλεύουμε όλοι. Είθε το επόμενο φεστιβάλ να μη χρειάζεται να σηματοδοτείται από λέξεις και έννοιες με πρώτο συνθετικό το αντί.
Να περάσουμε από την αντίσταση στην κατάκτηση.
